Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 52 av 52 resultater

Skipreideinndelinga

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 05.02.2016

Sysle, len, stiftamt, lagdøme og amt

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 05.02.2016

Gulatinget

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Skyldfordeling

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Tyske kystfort

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Poteta - innvandraren som berga liv

Folk og samfunn
Plante / Plant
Publisert: 08.08.2007
Author: Ingrid Berger
Innføringa av den enkelt utsjåande og tilsynelatande lite spanande rotveksta poteta, var ei særs viktig hending her til lands. Poteta var enkel å dyrk...

Frå saueull til ulltråd

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.08.2007
Author: Ingrid Berger
Ull frå sau var råmateriale for det aller meste av tekstilar folk trengde i Nordfjord frå uminnelege tider fram til om lag slutten av 1800-talet. Arbe...

Fiskebåten "Skifjord" - på minnestein i Irland

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2014 kom det ein epost frå Irland. Avsendaren hadde lagt merke til ein minnestein i havkanten nord i landet. Eit skipsforlis - ein irsk tråla...

Setegard og klostergods

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Ernst Berge Drange
Setegardane og klostergodsa, med rikdommar i jord og skog, er ei soge om len, gods og gode giftarmål. Adelen fekk privilegium i form av skattefridom, ...

Frå grue til elektrisk varmeomn

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 02.06.2007
Author: Ingrid Berger

Bevaring og lagring av mat

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 12.06.2007
Author: Ingrid Berger
Korleis har folk oppbevart og konservert mat opp gjennom tida? I dag har vi det ganske enkelt: vi sett for det meste ferskmaten i kjøleskåpet eller i ...

Elektrisk lys inn i heimane

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 13.06.2007
Author: Ingrid Berger
Tidleg på 1900-talet byrja folk i Nordfjord og Norge så smått å få innlagt elektrisk straum i husa sine. I byrjinga vart straumen brukt berre til elek...

Tidlege elektriske apparat til matlaging

Folk og samfunn
Kjøkkenutstyr / Kitchen accessory
Publisert: 13.06.2007
Author: Ingrid Berger
I lokalavisa Firda Tidend 31.mai 1927 kan vi lese at Flølo & Flølo på Sandane vil stille ut «ein komfyr av eigi uppfinning» på ei varemesse. Frå 1...

Sengkleda før 1900 i Nordfjord

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 26.06.2007
Author: Ingrid Berger
Du veit gjerne kva eit åkle, ei napparye eller ein kvetel er? Men veit du at dette var tidlegare tiders sengklede? Før sto sengene til folk i same rom...

Smøret - gullklumpen i sjølvhushaldet

Folk og samfunn
Matoppskrift / Food recipe
Publisert: 11.07.2007
Author: Ingrid Berger

Hordaland – ein historisk region

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Geir Atle Ersland
Organisering av landskapet Hordaland, frå folkevandringstid til mellomalderens skipreider, og fram til dei nye kommunane i 1837, med rettsstell, leida...

Folkevekst og bondesamfunn

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Ståle Dyrvik
Kulturlandskapet, eller den delen som enno er grønt, er forma av bondens arbeid i generasjonar. Ein gong var vi alle bønder, og folkeveksten skaper pr...

Skulen

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Asbjørn Tveiten
Det kvitmåla skulehuset, ofte plassert mellom knausar og småskog i utmarka midtvegs mellom grendene, er symbolet på det demokratiske utdanningssamfunn...

Kvinnene i gardshushaldet

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Eldbjørg Fossgard Ågot Gammersvik
Kvinnene hadde ein sentral plass i det gamle bondesamfunnet. Fiskarbonden på kysten og langs fjordane var ofte ei kvinne, og i mangesysleriet på garda...

Norskdomsrørsla og dei to høgkulturane

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Wigdis Jorunn Espeland
1849 var eit gjennombrotsår for nasjonalromantikken, då Ole Bull henta Myllarguten til konsertscena i Oslo. Folkeviser og -tonar vart ein høgkultur på...

Embetsmennene i lokalsamfunnet 1650–1850

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Anne-Hilde Nagel
Dei store bygningane på embetsgardane er eit vitnemål om då kongens embetsmenn stod på toppen av samfunnsstigen – offiserar, futar, prestar og sorensk...

Femårsmeldingar om folkeskulen 1891-1895, 1896-1900 og 1901-1905

Folk og samfunn
Rapport / Report Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 04.12.2007
Author: Hermund Kleppa
Paragraf 77 i skulelova av 1889 fastsette at kvar kommune skulle utarbeida femårsmeldingar om folkeskulen. Dei er nå einskildvis og samla ei innhaldsr...

The Pencil Monument – minne om slaget ved Largs 1263

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 30.10.2013
Author: Hermund Kleppa
«Medan bardagen [slaget] stod på, var stormen so hard at kong Håkon såg seg ikkje synt til å få folk i land. Men Ragnvald og Eiliv i Naustdal rodde på...

Pionerene som utforsket Vestland naturen

Folk og samfunn
Publisert: 23.05.2019
Author: Knut Fægri Hilde Sandvik William Helland-Hansen Bjarne Meidell Dagfinn Moe
Da professor emeritus Knut Fægri (1909–2001) ble bedt om å skrive bokens kapittel om naturfagpionerene i Hordaland, svarte han umiddelbart ja. Dette b...

Minnesmerke om krigsforlis på Hustadvika

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 12.03.2013
Author: Hermund Kleppa
Den 16. september 2002 avduka Kong Harald V minnesmerket Stille rom på Romsdalskysten. ”Det er et sted for sorg, savn, ettertanke og forsoning”, står ...

Minnesmerke på Sunnmøre om rasulukker i Hornindal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 10.04.2013
Author: Hermund Kleppa
Vinteren 1964 miste sju menneske livet i snøras i Hornindalsfjella. Dei var med på anleggsarbeid for Tussa Kraft. Fire andre miste livet i andre ulukk...

Grunnlovsjubileum 2014 - Minnesteinar Sogn og Fjordane

Folk og samfunn
Jubileum / Anniversary
Publisert: 21.01.2011
Author: Hermund Kleppa
1814. Merkeår i Noregssoga med mange avsnitt: Kielfreden, unionen med Danmark oppløyst, notabelmøtet i februar, Riksforsamlinga på Eidsvoll, Grunnlova...

Klovsteinstøtta - minnestein om vegbyggjing og kjempekast

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.11.2006
Author: Olav Handeland
Klovsteinstøtta står attmed vegen mellom Lærdalsøyri og Revsnes, om lag 3 km utover frå Erdal. Støtta vart oppsett då dei i 1960-åra bygde vegen ut ti...

Nordsjøfarten - Minnesmerke i Scalloway

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.03.2006
Author: Hermund Kleppa
Byen Scalloway på Shetland var i åra 1942 -1945 base i Nordsjøfarten (på Shetland kjend som The Shetland Bus), - den organiserte trafikken over Nordsj...

Minnesmerke over Sogn og Fjordane-prest i Sør-Trøndelag

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 16.09.2005
Author: Hermund Kleppa
Presten Niels Nielsen Dahl (1806-1854) var i 1832 kapellan hjå den vidgjetne namnebroren Niels Griis Alstrup Dahl i Eivindvik og frå 1852 til 1854 sok...

Tundra, Tundrestigane og Tundradalskyrkja

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Desse namna finn vi i Indre Nordfjord og Indre Sogn. Tundra er namnet på ei elv i Erdalen i Oppstryn. Ein gammal gangstig i eit stupbratt fjell på gar...

Grot, Grøt, Gryte og Gråt

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Dei fleste av oss kjenner vel uttrykket «å gryte i hop», som tyder noko slikt som «å kaste i hop i ein fart». Dette tydde nok frå starten av å kaste s...

Tater, splint og fant

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Nordfjordingen og skodespelaren Alfred Maurstad spela i 1937 hovudrolla som tateren Fændrik i filmen «Fant». Filmen bygde på romanen (1928) med same n...

Tidmerke i naturen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
For lang tid tilbake var det ikkje vanleg å ha klokke med seg i arbeid, verken på armen eller i lomma. Det var vanleg å orientere seg etter sola, iall...

Elvane Marsåna, Eitråna, Svinåna, Kjeåna og Ljotåna

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange av elvenamna våre høyrer til dei aller eldste stadnamna. Når folk busette seg, var tilgang til vatn heilt nødvendig, elva var på eit vis hovudne...

Brokane, Brøkane, Brøket og Krampane : Det er skilnad på «ei brok» og «eit brok/brøk»

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
«Broka» finn vi som stadnamn på 20-30 stader i fylket vårt. Det vert oftast nytta som samanlikningsnamn, der staden det er snakk om, liknar på ei brok...

Hermansverk og Njøs

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Hermansverk er namn på ein tettstad i tidlegare Leikanger, no Sogndal kommune i Sogn. Det må vere eitt av dei yngste bygdenamna i fylket vårt, ikkje m...

Gjuratinden, Huldredøra, Jutelen og Bokkjesteinen : tussar og troll i stadnamna

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I kor stor grad folk i våre dagar trur på tussar, troll, huldrer og andre underjordiske, veit eg lite om. Men det som er sikkert, er at det har vore a...

Gjegnen = Gjegnet = Gjegnalunden - eit ikonisk fjell

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Naturen i Ålfoten-området i Ytre Nordfjord vert av somme kalla « indrefileten av norsk natur». Her ligg eit vilt og vanskeleg tilgjengeleg fjellområde...

Delt i to – Kvitla, Kvilkja og Kvinna

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Ordet «tvi-» frå norrønt «tvi-» eller «tve-» er ei bøyningsform for tallet «to». Det tyder todelt eller dobbel. På tysk «zwei» (ofte uttalt «zwo», i e...

Store og små elvenamn i Sogn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange av elvenamna våre høyrer til dei aller eldste stadnamna vi har. I mange «store» namn, som namn på dalføre og gardar, finn vi eit elvenamn i føre...

Rope, hue, kanne, kalle, lokke, gaule, jodle og lyde

Folk og samfunn
Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Kommunikasjon i eldre tid – før mobiltelefonen kom....

Kvite fjelltoppar får ofte samanlikningsnamn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det finst over 50 fjell i Sogn og Fjordane med namnet Kvitefjellet. Men slike kvite fjell har av og til fått eit meir fantasifullt namn, eit samanlikn...

Likstoda, Likledet og Liksteinen – gamle gravferdstradisjonar

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Gamle tradisjonar som knyter seg til gravferder, får vi kunnskap om gjennom stadnamna. Det var gammal tru at den døde kunne kome tilbake til huset, gå...

Havrane, Hafstad og Havresteinen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Fjellskora Havra i Flåm i Aurland skal ha vore ei skor for bukkane – ei bukkaskor. Det er sikkert rett forklaring, her møter vi nemleg det gamle norrø...

Tviberg, Tvibyrge, Bjørga og Rambjørga

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Alle dei nemnde stadnamna i overskrifta inneheld ordet «berg n» = fjell, fjellgrunn, bergside. Men i stadnamn finst det i fleire former. I norrønt hei...

Hordafylket 900-talet

Folk og samfunn
Publisert: 11.02.2016

Minnestein over spelemannen Lars Hjellbakk

Folk og samfunn
Monument / Monument Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 07.08.2014
Author: Hermund Kleppa
«I dag er det Lars Hjellbakk vi heidrar for at han ved sitt virke både har teke vare på tradisjon og sjølvskapt musikk som bind gammalt og nytt saman ...

Lars Hjellbakk - spelemann og slåttediktar

Folk og samfunn
Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Lars Hjellbakk (1889-1976) var gardbrukar, felemakar, treskjerar, spelemann og slåttediktar frå Hornindal. Han har vore den sentrale tradisjonsberaren...

Krigsminne i Sogn og Fjordane - Kontroll og varsling

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjell-Ragnar Berge
Ein viktig del av kystforsvaret er kontroll av trafikken på sjøen, på land og i lufta, og varsling av fiendtleg aktivitet. I det norske Luftforsvaret ...

Fotograf Andreas Mathias Anderssen

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 02.10.2007
Author: Elin Storøstevik
Andreas Mathias Anderssen (1849-1943) jobba i løpet av karrieren som fotograf i både Hordaland, Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal. I fotoregistrene ...

test

Folk og samfunn
Publisert: 26.09.2025