Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 302 resultater

Selje prestegard

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
Prestegarden i Selje har tradisjonar attende til middelalderen og er nemd i skriftlege kjelder fyrste gong kring 1350. Det gamle namnet på garden var ...

Selje kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Selje kyrkje er ei langkyrkje i tre som står nord om Seljesanden i Selje kommune. Kyrkja, som har 500 sitjeplassar vart vigsla 13. mai 1866 av biskop ...

Leikanger kyrkje i Selje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Leikanger kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Leikanger på austsida av Stadtlandet i Selje kommune. Kyrkja, som har 400 sitjeplassar, vart ...

Minnekapellet i Ervik og "Sanct Svithun"-tragedien

Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Hausten 1943 vart hurtigruteskipet D/S "Sanct Svithun" bomba av allierte fly i skipesleia ved Stad. Meir enn 50 menneske omkom. Folk i Ervik utførte e...

Kyrkjegarden i Ervik

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
"Mange bleiv og får aldri kvile i vigsla jord. Og havet er utrøytteleg (..) ingen veit kven som vil falle havet i vald. Men like ved det frådande stor...

Skog og minnestein på Ersholmen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
På Ersholmen mellom fastlandet og Selja vart første freistnaden på skogplanting i Selje gjort av sokneprest Johan Daniel Stub Landmark i 1876....

Kyrkjestaden Bø på Selja

Tru og livssyn
Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
Bø er namnet på ein gard på innsida av Selja. Bø er eit av dei eldste gardsnamna i Norge og indikerer alltid ein sentral og stor gard som ligg ope til...

Dragseidet

Tru og livssyn
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Dragseidet er kjend i norsk historie for ei stor hending, kristningstinget i år 997, då kong Olav Tryggvason samla stormenn frå fire fylke til ting me...

Myrmennene på Stadlandet

Foretak / Association
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
Etter røysterettsreglane frå 1814 var røysteretten på landsbygda avgrensa til embetsmennene og jordeigarane. Lova sette ikkje krav til storleiken av e...

Kunstmålaren Bernt Tunold

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
Kva tid er du fødd, spurde journalisten som intervjua Bernt Tunold i 1934. I 1577, svara Tunold. I 1577, undra journalisten. Det som hende for 3-400 å...

Kunstmålaren Isak Ræfsnes

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
Isak Refsnæs (1852 - 1928) frå Stadlandet var både landskaps- og portrettmålar. Mest kjend er han likevel som marin-målar og tolkar av den vestnorske ...

Vegen rundt Selja

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
Selja, den heilage øya som står så sentralt i historia vår, ligg vel ein kilometer vest for fastlandet. Øya er om lag 1,5 kvadratkilometer, og det er ...

Dei gamle vetane i Selje

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
Kveikte vetar var i gamal tid eit varslingssystem for å melde om at fienden var på veg. I ufredstider skulle vetane vere klare til å tennast, og det v...

Kystfortet på Storeneset

Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
På Storeneset ved vegen ut til Eltvik bygde tyskarane i 1942 eit kystfort med seks franske feltkanoner og fleire mindre kanoner for nærforsvar og luft...

Paul Berstad - bygdesongar og tonesamlar

Folk og samfunn
Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Paul Berstad (1908-1993) var ein framifrå bygdesongar, og i tillegg var han ei viktig kjelde for slåttetradisjonen i ytre Nordfjord....

Om krigsforlis DS «Nordnorge» (2) ved Stad, 24. mars 1944

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Under 2. verdskrigen krigsforliste tre hurtigruteskip ved Stad: DS «Ryfylke», DS «Sanct Svithun» og DS «Nordnorge». Alle blei søkkte av allierte strid...

SS «Deptford» - torpedert ved Stad 1939

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Det var frygtelige øieblik», skreiv Måløy-avisa Fjordenes Tidende. Avisa hadde snakka med skipper Blålid på mk «Firda» som var augevitne til torpeder...

Då hurtigruteskipet «Ryfylke» krigsforliste

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tre hurtigruteskip krigsforliste ved Stadt i åra 1940-1945; DS «Ryfylke», DS «Nordnorge», og DS «Sanct Svithun». Alle blei søkkte av allierte stridskr...

Gamla – lydbøye og lysbøye på Stadhavet

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Ved Gamla, Furnes, pr. Statt, er utelagt en orgelbøie. (…) Bøiens farve er rød». Det stod i «Bekjendgjørelse fra Fyrdirektøren, nr. 16, år 1916. Sein...

Nordfarjekt frå Lyngen kapra på Stadhavet i ufredsåra 1807 – 1814

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Ein finn hadde flinte-rifla. Han skaut 3 engelsmenn i båten fyrr dei kom til jægti.» Dette fortel Anders Skaasheim i 1922. Han hadde høyrt om den dra...

Kong Olav V i Sogn og Fjordane – bispedømmejubileum i Selje 1968

Jubileum / Anniversary
Publisert: 06.02.2024
Author: Torkjell Djupedal Hermund Kleppa
Spør du folk i Selje om kva som var den største hendinga i bygda i løpet av dei vel 50 åra sidan krigen slutta, er sjansen stor for at dei vil seie ju...

Arresten på Bryggja

Fengsel / Prison
Publisert: 07.07.1999
Author: Rigmor Navekvien (1935 - )
Omringa av gamle ærverdige tre ligg det gamle Lensmannstunet på Bryggja. Eitt av husa vert kalla Arresten....

Gamlevegen mellom Rimstad og Berstad

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Mellom gardane Rimstad og Berstad gjekk det i gammal tid ein veg. Denne har vore nytta både av pilgrimar, postførarar og bygdefolk. Det er mange synle...

Alfred Maurstad - frå Tuftene i Maurstadgrenda

Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Skodespelaren Alfred Maurstad (1896-1967) vart fødd og voks opp på Bryggja i Ytre Nordfjord. Barndomsheimen hans på småbruket Tuftene ligg i skråninga...

Minnestein på Åsebønakken

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Spjuteneset på Nordsida av Hornindalsvatnet går det ein rygg opp mot Åsebønakken. Her var det vete og vetestove i eldre tider. Staden var eit punk...

Bautastein på Nordfjordeid over falne i krigsåra 1807-1814

Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I krigsåra 1807-1814 vart fleire hundre nordfjordingar innkalla til militærteneste. Mannskapa frå ytre Nordfjord gjorde teneste i sjøforsvaret. Soldat...

Steinhuset på Åsnes

Gardshus / Farm house
Publisert: 19.02.2001
Author: Gunnar Urtegaard
På Åsnes mellom Bryggja og Lefdal står det eit steinhus mura i to etasjar like til mønet. Malvin J. Aasnes åtte bruket her, og han byrja tidleg å mura...

Bautastein ved gardstunet på Åsebø

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På Åsebø står ein bautastein tett attmed gardstunet på ein stad dei kallar "oppå Dala". Etter tradisjonen skal han vera oppsett på gravhaugen til ei f...

Skipsgraven på Myklebust

Arkeologi
Gravferd / Funeral Skip / Ship
Publisert: 18.03.2025
Author: Ragnar Børsheim
Et brent skip på Nordfjordeid I 1874 tok bonden Johannes Myklebust på Nordfjordeid kontakt Bergens Museum om et funn han hadde gjort i en av de s...

Eggjasteinen

Arkeologi
Gravstein / Gravestone
Publisert: 18.03.2025
Author: Nils Anfinset
På terskelen til en annen verden – runesteinen fra Eggja i Sogndal Runer består av rette og skrå streker som ble utviklet som et skriftspråk på 2...

Gullsolidus fra Hamre

Arkeologi
Publisert: 20.03.2025
Author: Asbjørn Engevik
  Et gravfunnet fra Hamre i Leikanger i Sogn og Fjordane viser at avstanden ned til kontinentet ikke var så stor, selv i det fjerde århundre...

Statensnaustet i Selje – landbase for Gamla lyd- og lysbøye

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Heilt nord i Sørpollen, ikkje langt frå Flatraket, står eit stort raudmåla og godt bardunert naust. Folk kallar det Statensnaustet. Det var Fyrvesenet...

Sara Cold Frimann - godhjarta presteenkje

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Sara Cold (1714-1800) vart fødd på Romedal i Hedmark, og vart etter kvart prestefrue i Selje. Etter 14 år i ekteskapet vart ho enkje. Trass den vanske...

Eksersisplassen på Nordfjordeid

Ekserserplass / Drill ground Historisk hending / Historical event
Publisert: 06.02.2024
Author: John Olav Vereide (1958 - )
Eksersisplassen på garden Osnes på Nordfjordeid var i bruk omtrent 300 år, frå ca. 1650 til 1976. Eid kommune inngjekk då makebyte med Forsvaret, som ...

Forlis på Stadhavet - snurpebåten "Brenning"

Ulukke / Accident
Publisert: 01.12.2008
Author: Hermund Kleppa
Om morgonen, torsdag 1. mars 1956, forliste sildesnurparen "Brenning" på Stadhavet. Båten høyrde heime i Røsvåg i Salten og var på veg heim etter at v...

Vasskverna i Nordpollen

Mølle / Mill
Publisert: 29.03.2009
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 11. november 2006 var ein stor dag i Nordpollen i Selje. Den restaurerte vasskverna i Heggjedalene på gardsnummer 84, bruksnummer 1, Nordpoll,...

Minnesmerke over presten Niels Nielsen Dahl

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 17.01.2002
Author: Hermund Kleppa
På 1800-talet var det uvanleg å reisa minnesmerke over folk. I Sogn og Fjordane kjenner me berre til fem. Eitt av dei, over soknepresten Niels Nielsen...

Minnestein over Matias og Marie Orheim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.01.2002
Author: Hermund Kleppa
Den blinde sjåaren brukte Arne Grimstad som tittel på minneskriftet om Matias Orheim som kom ut i 1964. Orheim vart blind i ung alder, men gav likevel...

Selja kloster og helgenanlegg

Tru og livssyn
Middelalder Kloster Arkitektur Historisk monument / Historical monument Historisk plass / Historical site Kyrkje / Church
Publisert: 30.05.2022
Author: Alf Tore Hommedal
Kloster- og helgenanlegget på øya Selja i Nordfjord var eit av dei viktige kyrkjelege monumentalanlegga og kyrkjesentera i norsk mellomalder – og utvi...

Minnestein over Anna Myklebust på Bryggja

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 18.07.2002
Author: Hermund Kleppa
Anna Myklebust (1868-1942) frå Bryggja la ned eit uvanleg stort arbeid i fråhaldsrørsla. Ho skipa barnelosje på Bryggja og reiste mange år som talar i...

Stigedalsvegen - ein veg i motvind

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Få vegprosjekt har møtt så mykje motstand som Stigedalsvegen. Då vegen fekk stortingsløyving i 1921, gjekk Fylkestinget mot løyvinga. Vegen kom likeve...

Heggjabygda kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas
Heggjabygda kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på nordsida av Hornindalsvatnet. Kyrkja med 200 sitjeplassar, vart vigsla 21. oktober 1936 av bisko...

Monument over falne nordfjordingar i verdskrigen 1939-1945

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På den gamle militærøvingsplassen på Nordfjordeid står monumentet "Mor Noreg". Det er laga av kunstnaren Dyre Vaa og reist til minne om dei nordfjordi...

Minnestein ved Leikanger kyrkje i Selje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 09.08.2002
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Leikanger kyrkje i Selje står ein minnestein til minne om bortkomne på havet og falne i krigen 1940-1945. Steinen vart fyrst reist...

Løken - frå skrivargard til kultursenter

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
I bygda Naustdal i Eid kommune ligg garden Løken, på austsida av utløpet til elva Hjalma. Garden var i mellomalderen sete for ei stormannsætt, og vart...

Elektrisk kraft frå Kviefossen

Kraftstasjon / Power plant
Publisert: 07.07.1999
Author: Aud Hjelle
"Elektrisiteten går no sin sigersgong over heile den siviliserte verda. Sjølv spreidde og avsidesliggjande bygdelag søkjer å skaffe seg dette lettvint...

Steinkrossen mellom Midthjell og Lefdal

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På ei avkøyrsle mellom Midthjell og Lefdal står ein steinkross som skil seg ut frå liknande krossar i fylket. Han er ser ikkje heilt ferdig ut, og det...

Eid kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Eid kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i enden av Eidsgata på Nordfjordeid. Kyrkja, som har 750 sitjeplassar, vart vigsla 29. oktober 1849 av bisk...

Altertavla i Eid kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 07.07.1999
Author: Sigurd Vengen Anders Gjerde
Sokneprest Schøning sette på slutten av 1880-talet fram ønske om ny altertavle i Eid kyrkje. Sidan 1849 hadde ein enkel forgylt trekross vore alterpry...

Kjølsdalen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kjølsdalen kyrkje er ei langkyrkje i tre. Kyrkja, som har 350 sitjeplassar, vart vigsla 13. september 1940 av biskop Andreas Fleischer. Kjølsdalen kyr...

Mannseidet - kongeveg og nasjonalt verneobjekt

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Dei gamle ferdselsvegane over Mannseidet og Dragseidet på Selje var sentrale i sambandet langs kysten, og har vore nytta for å sleppa å sigla det lune...

Vegen over Dragseidet i Selje

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den gamle vegen mellom Drage og Leikanger i Selje er ein viktig del av samferdslehistoria i Sogn og Fjordane. Saman med Mannseidet var vegen mellom de...

Vegen Årøy-Oklevik - eit Vindhella i miniatyr

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Frå gammalt av gjekk det ein veg mellom Sogndal og Hafslo frå Nagløyri inst inne i Barsnesfjorden opp langs Årøyelva til Oklevik i Hafslo. Han gjekk p...

Kongebesøket i Selje i 1733

Besøk / Visit
Publisert: 20.08.2009
Author: Hermund Kleppa
Anno 1733 den 9 August Reiste Hans Kongelige Majestet [og] Hendes Majestete Dronningen (…) Over dette Field Mandseidet. Denne informasjonen står under...

Bondevener i Selje og i Sogn og Fjordane

Foretak / Association
Publisert: 09.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Bondevenrørsla var ei politisk folkerørsle i store deler av landet i 1860-70-åra. Søren Jaabæk grunnla den fyrste bondevenforeininga i 1865 og gav ut ...

Ei sjeldan grav - Fjokla Demjanova

Person / Person
Publisert: 10.02.2011
Author: Hermund Kleppa
”Noreg takkar deg Fjokla Demjanova, ærer deg og minnest deg ved å gje deg ein fredfull kvileplass i Noregs jord.” Med desse orda slutta tidlegare ordf...

Hans Kvernevik - fela og folkemusikken

Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Person / Person
Publisert: 05.08.2010
Author: Hermund Kleppa Hans Mathias Kvernevik (1907 - 1989)
"Fjordenes Tidende" (Måløy) hadde i julenummeret 1984 ein artikkel med overskrifta "Fela og folkemusikken har gitt meg mykje". Stykket er skrive av Ha...

Nordpoll Samlingsheim

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 06.12.2010
Author: Hermund Kleppa
Selje kommune har tre bedehus, Nordstranda bedehus på Leikanger, Selje bedehus i Selje og Nordpoll Samlingsheim i Nordpoll. Samlingsheimen vart vigsla...

Selje bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 13.01.2011
Author: Hermund Kleppa
Selje kommune har tre bedehus: Nordstranda bedehus på Ytre Stadlandet, Nordpoll Samlingsheim i Nordpoll og Selje bedehus i hovudbygda. Hausten 1959 se...

Krigsgrav ved Selje kyrkje - Oluf Ingebrigtsen Aarsheim

Person / Person Gravstein / Gravestone
Publisert: 03.04.2003
Author: Hermund Kleppa
Fredag 19. oktober 1945 var Selje kyrkje fullsett av bygdefolk og tilreisande. Det var gravferd for Oluf Ingebrigtsen Aarsheim. Han omkom i ei krigshe...

Krigsgrav på Stadlandet - Peder Sandvik

Person / Person Gravstein / Gravestone
Publisert: 14.01.2004
Author: Hermund Kleppa
"Etter melding frå sjøforsvarets overkommando døydde han på sin post for fedrelandet." Det stod i dødsannonsa for Peder P. Sandvik 20. august 1945. Pe...

Krigsgrav på Stadlandet - Reidar Drage

Person / Person Gravstein / Gravestone
Publisert: 14.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Den 15. april 1946 tok det fyr i dekkslasta på ein motorbåt lasta med tysk ammunisjon på veg til ein dumpingsplass i Nordfjord. Folka hoppa i sjøen og...

Tunold-steinen i Selje

Monument / Monument
Publisert: 18.02.2004
Author: Hermund Kleppa
Kunstmålar Bernt Tunold, fødd i Selje 25. februar 1877, død i Bergen 23. januar 1946, vert rekna som ein av dei store kunstmålarane på Vestlandet. I...

Krigsgrav ved Selje kyrkje - Ole Dagfinn Eide

Person / Person Gravstein / Gravestone
Publisert: 12.05.2005
Author: Hermund Kleppa
Både under og etter krigen skjedde dødsulukker ved at folk uforvarande utløyste miner. I Osmundvåg omkom den 18 år gamle Ole Dagfinn Eide den 18. juli...

Kystgeita i Selje

Folk og samfunn
Dyr / Animal
Publisert: 12.09.2006
Author: Ingrid Berger
Kystgeita er ein utryddingstrua geitestamme som det enno finst att nokre få flokkar av på Stadlandet i Selje kommune. I 2001 var det omlag 150 avlshod...

Krigsgrav i Selje - Romandus Stave

Person / Person Gravstein / Gravestone
Publisert: 09.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Grava til Romandus Stave er ei av tre krigsgraver på kyrkjegarden ved Leikanger kyrkje på Stadlandet. Romandus Stave segla i utanriksfart då verdskrig...

Krossen på Dragseidet

Monument / Monument
Publisert: 13.10.2006
Author: Hermund Kleppa
År 997 stemnde Olav Trygvason bøndene i fylka Romsdal, Sunnmøre, Fjordane og Sogn til ting på Dragseidet. Dei fekk valet mellom å la seg døypa eller å...

Nordstranda bedehus på Stadlandet

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 22.05.2005
Author: Laura Marie Fure
I 2003 kunne Nordstranda bedehus på Stadlandet feira hundreårsjubileum. Bedehuset har i alle år vore godt kjent og mykje brukt. I kyrkjebladet Kyrkjen...

Frå ferje til bru over Loftesnessundet

Samferdsle
Sund / Strait
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Loftesnesbrua var det første bru- og vegprosjektet som vart bompengefinansiert i fylket. Brua sto ferdig i november 1958. I ein 20-årsperiode hadde de...

De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum

Museum, natur- og kulturvern
Museum / Museum
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum er sogningane sitt eige kulturhistoriske museum. Det ligg i Kaupanger, og omfattar eit stort friluftsmuseum...

Minnestein over Henrik Mohn Dahl og Mette Mohn Dahl

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 16.08.2001
Author: Hermund Kleppa
17. mai 1914. "Dagen var høgtidsam og gild i alle maatar. Veret var vakkert og nokolunde blankt. Ein høveleg vindpust som so vidt fekk flaggi til å br...

Tingastadsaga

Industri, energi og naturressursar
Sagbruk / Sawmill
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Som ein grøn oase ligg garden Tingastad mellom steile svaberg og uvennlege steinrøyser i strandkanten under Storehogen og Haukåsen, med utsikt mot Frø...

Kong Olav i Sogn og Fjordane - Kronprinsparet sitt besøk i 1933

Besøk / Visit
Publisert: 02.07.2008
Author: Hermund Kleppa
HM kong Olav V var konge i åra 1957-1991. Som kronprins var han på tre offisielle besøk i Sogn og Fjordane: 1) i 1906 som treåring på kroningsreisa ti...

Minneplate om misjonær Hans Schreuder på Kjørnes

Plakett / Plaque
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Misjonær Hans Schreuder - Zulufolkets apostel - vart fødd i Sogndal. I 1992 reiste misjonsfolket ein minnestein over han. Samstundes sette dei opp ei ...

Bolette C. Pavels Larsen – forfattar, kritikar og målkvinne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Bolette Christine Pavels Larsen (1847-1904) var fødd inn i ein embetsmannsfamilie i Sogndal. Bolette var forfattar, omsetjar og litteraturkritikar i B...

Norum kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Norum kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Ylmeim sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 230 sitjeplassar, vart vigsla i 1863. Arkit...

100 år i Lunden – slektstreff på Slinde

Slekt / Family
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Jon Lidal
Laurdag 22. mai 2010 var det slektstreff i Lunden på Slinde, så og seia på dagen 100 år etter at Kristi og John Lidal kom hit som nye eigarar. Slektst...

Slindebjørka

Plante / Plant
Publisert: 29.04.2002
Author: Hermund Kleppa
Den landskjende Slinde-bjørka gjekk over ende i ein hauststorm i 1874, men takka vere fleire målarar er ho framleis "i live". Thomas Fearnley sitt mål...

Minnestein i Fardal om soldatar i ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogndal kommune har to minnesteinar over soldatar som var med i krigen mot Sverige i ufredsåra 1807-1814. Den eine står i Fardal på ein bergknaus nedm...

Fyrlykta på Nornes i Sogndalsfjorden

Samferdsle
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 10.04.2013
Author: Hermund Kleppa
«Fyret på Nornes» er den folkelege nemninga på Kystverket sitt «Lyktehus på underbygning» som står på ytste pynten på Norneset i Sogndalsfjorden. Det ...

Gravminnet Engh i Sogndal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ve Stedje kyrkje står ein høg gravstein med fire namn: Christian August Engh, Elisabeth Sommer Engh, Hilda Engh og Elisabeth Augusta E...

Altertavlemåleri frå 1911 i Norum kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 22.01.2009
Author: Hermund Kleppa
I 1910 vart det bestemt at Norum kyrkje skulle få ny altertavle. Eit stort innramma måleri med motivet "Jesus velsignar læresveinane før himmelfarten"...

Minnestein over lekpredikant - Anders O. Venes

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 24.06.2005
Author: Hermund Kleppa
På oppsida av Norum kyrkje står ein vel to meter høg minnestein over lekpredikanten Anders O. Venes. Misjonsvener i Noradn og på Veitastrondi reiste s...

Leikanger kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Leikanger kyrkje er ei langkyrkje i stein frå om lag 1250. Kyrkja, som har 260 sitjeplassar, vart vigsla 14. november 1872 av biskop Peder Hersleb Gra...

Hårfagre-parken på kongsgarden Husabø i Leikanger

Monument / Monument Park / Park
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Steinar Velle
Liten park til minne om stor konge – Harald Hårfagre som samla Noreg til eitt rike. Hårfagre-parken har adresse Strandavegen; eit kort stykke frå kaie...

Palnabjørka – spor etter freda tre

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har mange store og særmerkte tre. Historikar Anders Ohnstad skreiv om eitt av dei i 1947, den vidgjetne Skrivareiki, eller berre Eiki. «Og h...

Klokkargarden - kyrkjelydshuset i Leikanger

Tru og livssyn
Bolig / Residence Skulehus / School building
Publisert: 05.02.2002
Author: Hermund Kleppa
Kyrkjelydshuset Klokkargarden i Leikanger står ved riksvegen rett opp frå kyrkja. Huset vart opphavleg bygd som kombinert bustad og skulehus. Då det p...

Minnestein over Ingvald Eggum

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 11. mars 1943 var Det Bergenske Dampskipsselskab (BDS) sitt skip D/S "Brant County" i konvoi med 59 andre på veg frå Amerika til England. Skipet b...

Kong Sverre-skulpturen på Leikanger

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kong Sverre (ca. 1151-1202) og birkebeinarane hans var aldri på godfot med sogningane. Midtvinters 1183 drap sogndølene syslemennene hans og nekta sei...

Skrivareiki

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Skrivareiki er eit landemerke i Leikanger. Det ruvande treet står tett attmed riksvegen ved nedkøyringa til tinghusa, så tett attmed at eika i 1980 va...

Prestesteinen i Leikanger

Monument / Monument
Publisert: 07.06.2000
Author: Hermund Kleppa
Prestesteinen, med namnet på alle Leikangerprestane i perioden 1522-1975, står på ein liten parkeringsplass utanfor Leikanger kyrkje. Ein av dei, Erik...

Skulevegen Tenningåsen - Eitorn

Samferdsle
Skule / School
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Den veglause garden Tenningåsen ligg høgt og fritt på litt over 300 meter, rett ved innlaupet til Fjærlandsfjorden. Borna på denne høgdegarden fekk mo...

På leit etter kunnskap om ei gardssag

Industri, energi og naturressursar
Gardsbruk / Farm
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Den fråflytte garden Rud i Leikanger ligg ein halv times gange opp frå ferjestaden på Hella. Det vart aldri bygd veg for traktor og bil til Rud. Dei m...

Stein-kar og telefonstolpar i Grindsdalen

Telefonline / Telephone line
Publisert: 30.08.2002
Author: Hermund Kleppa Anders Gjerde
Grindsdalen i Leikanger går frå Sognefjorden nordover mot Rommedalen, ein dal som kjem opp frå Romøyri i Fjærlandsfjorden. Frå Rommedalen går eit dalf...

Ferjestaden Hella

Plass / Spot
Publisert: 03.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1956 gjekk Olav Hellen for presten. Han rodde frå Hella til Dragsvik og gjekk derifrå ut til kyrkja. I oktober same året gjekk det ferje for ...

Minnestein om gardbrukarar i Eitorn

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 22.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Skorane i Eitorn står ein vel tre meter høg bautaliknande stein av etter måten ny dato. Den siste brukaren på garden sette han opp kring 1950. På ...

Rasteplassen på Vatnasete i Sogndalsdalen

Plass / Spot
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1994 vart siste delen i tverrsambandet mellom Sogn og Sunnfjord via Fjærland opna. To år seinare var rasteplassen på Vatnasete i Sogndalsdalen ferdi...

Syttandemaihaugen i Eitorn

Plass / Spot
Publisert: 02.02.2001
Author: Hermund Kleppa
Syttandemaihaugen på Eitorn er eit interessant kulturminne. Stadnamnet vitnar om ein bygdesamlingsstad på nasjonaldagen, svære grantre i ein sirkel be...

Lekanger Afholdsforening

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
23. november 1880 samla ein del folk seg på Husabø for å stifte ei fråhaldsforeining i Leikanger prestegjeld. Bakgrunnen var ei oppfatning av at drukk...

Esefjordvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Veg rundt Esefjorden byrja som eit ønskje om å få veg frå gardane i Ese til sentrum i Holmen. Seinare ville gardane på andre sida av fjorden ha veg ti...

Kvamsøy kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kvamsøy kyrkje er langkyrkje i stein frå kring 1280-1300 som står på den vesle øya Kvamsøy i Balestrand kommune. Kyrkja har 210 sitjeplassar og var, f...

Garden Flesje

Busetnad, bygd, by
Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Flesje ligg ved sjøen kring 5 km vest for Balestrand sentrum. Frå den lune vika framføre hovudhuset har vakre robåtar lagt ut på kyrkjeferd. He...

Tussverpet

Næring og handverk
Felle / Trap
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
På garden Tue i Balestrand har det i kring 200 år vore lakseverpe eller laksegilje som dei sa. Gilja stod i vika mellom Tusshamrane og Tussneset. Me h...

Sæle kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Sæle kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Sæle i Balestrand kommune. Kyrkja, som har 170 sitjeplassar, vart vigsla 28. april 1903 av bisko...

Minnestein over bondetalsmann på Gaularfjellet

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Åtte dagar før jul 1706 var to menn på veg over Gaularfjellet. Dei skulle til Kristiania og klaga over hardt skatte- og avgiftspress. Ved Skarvatnet k...

Gamlevegen på utsida av Tusvik-tunellen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Det styggaste stykket på gamlevegen var gjennom Tusvikberget. Der vart vegen sprengd og mura opp, med rekkverk av jern. Vegen vart nytta heilt fram t...

Gamle båtfeste i Kvamsøysundet

Båtfeste / Mooring
Publisert: 28.09.1999
Author: Hermund Kleppa
Langs kysten og inne i fjordane finst det eit eige slag gamle båtfeste. Me finn dei der det frå naturen si side låg godt til rette for mindre seglfart...

Om Anna Nagelsaker – bibelkvinne og sjukesøster

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«..det forekomer mig at en nørs [sjukesøster] gjør saa meget godt i Verden for andre menesker, baade til sjel og legeme som det er raad for nogen at g...

Riksveg 15 - Hovudpulsåra gjennom Nordfjord

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Riksveg 15 er vegen som bind nordfjordingane saman, samstundes som han opnar Nordfjord for resten av verda. Han var bygd i ein periode der det var få ...

Ferjefarten over Nordfjorden

Transport / Transport
Publisert: 02.07.2009
Author: Magnus Torvanger
Sommaren 1934 starta Fylkesbaatane ei bilferjerute på Sognefjorden mellom Lærdal og Vadheim med det ombygde dampskipet "Stavenes". Dette har i etterti...

Kulturhuset Gamlebanken

Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 13.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Nordfjords Sparebank stod det med store bokstavar over inngangsdøra på huset i Eidsgata der det nå står Kulturhuset Gamlebanken. Huset vart teke i bru...

Krigsgrav på Leikanger - kaptein Thorvald Johannessen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 25. april 1940 var D/S "Kommandøren" på veg inn Sognefjorden med kring 100 mobiliserte som blei sette på land på Leikanger. Straks etter, medan bå...

Krigsseglar frå Hennebygda - Kveldulf Henden

Museum, natur- og kulturvern
Person / Person
Publisert: 14.01.2008
Author: Hermund Kleppa
I juli 1942, byrja arbeidet på Fjell festning. Utgangspunktet var ei ordre frå Hitler i oktober 1941, der Fritz Todt, leiaren for Organisation Todt (O...

Bedehuset Betania i Kjølsdalen

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 24.05.2005
Author: Einar Berstad Hermund Kleppa
I 1992 blei Einar Berstad i Kjølsdalen tildelt Kongens Fortenestemedalje i sølv og medalje for lang og tru teneste. I 47 år hadde han reist som emissæ...

Olav den heilage - Olavs-kjelde på Røysa

Sagn / Legend
Publisert: 07.05.2009
Author: Hermund Kleppa
Kong Olav Haraldsson fall i slaget på Stiklestad 29. juli 1030. Eitt år seinare vart kongen gjort til helgen og vart seinare kjend som Olav den heilag...

Minnestein over fylkesmann Hans Seip

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 20.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Hans Seip (1881-1945) var fylkesmann i Sogn og Fjordane frå 1929 til han vart avsett av NS-regimet sommaren 1941. Han flytte då til Fjærland. På nyåre...

Minne- og merkesteinar - etter skreder i Vetlefjorden

Skred / Avalanche
Publisert: 14.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Garden Eiki ligg på austsida, heilt nede ved sjøen i Vetlefjorden. Husa på to bruk ligg på kvar si side av store avsetningar etter skreder frå Eikjada...

Takk og helsing til vegsjef Alf Torp

Samferdsle
Person / Person
Publisert: 21.08.2009
Author: Hermund Kleppa
Alf Torp var vegsjef i Sogn og Fjordane i åra 1937-1956. Då han slutta, vart det laga til ei vakker takke-helsing: - ei mappe med helsingsord, undersk...

Tverrsamband mellom Sogn og Sunnfjord om Fjærland

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Alt i 1908 vart det føreslege eit tverrsamband mellom Sogn og Sunnfjord via Fjærland. Rettnok som jernbane, men tanken var sådd. Dei fleste såg på det...

Eggjasteinen

Folk og samfunn
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Eggjasteinen er ein av dei mest kjende runesteinane som er funne i Norge. Han inneheld den lengste kjende innskrifta med eldre runeteikn, og er framle...

Frå rideveg til køyreveg - mellom Kaupanger og Sogndal

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Kaupanger har vore ein viktig historisk plass i Sogn. Staden står nemnd i sagalitteraturen og har vore marknadsplass, kyrkjestad, tingstad og sete for...

HM Kong Haakon VII og Skogselskapet i Sogn og Fjordane 1936

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Kongen på tur innover Sogn i dag. Med skogselskapets representanter». Det var Høyanger Avis si overskrift på oppslag i avisa 27. mai 1936. Fylkesbaat...

Kunstverk i tre ved ved Sogn Fjordmuseum, Kaupanger

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Skulpturen skal egge fantasien – enhver skal finne sin båt, og glede seg ved linjenes spill mot den dramatiske bakgrunnen. Hvor finne man vakrere kul...

Stedje kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Stedje kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på øvre Stedje i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 17. desember 1867 av bis...

Minnestein over Hans Schreuder - Zulufolkets apostel

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Det Norske Misjonsselskap vart skipa i 1842. To år seinare sende selskapet ut den fyrste misjonæren sin, Hans Paludan Smith Schreuder. Han var fødd i ...

Minnestein over Anna Cathrine Schreuder

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen på grava til Anna Cathrine Schreuder, mor til misjonær Hans Schreuder, står ved Stedje kyrkje. Ideen til å få sett opp denne minnesteinen...

Minnesteinen på Lægreidplassen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogndal kommune har tre minnesteinar over soldatar som var på grensevakt og stridde for fedrelandet i ufredsåra 1807-1814; - i Fardal, på kyrkjegarden...

Minnestein ved Stedje kyrkje - Nils Loftesnes

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I ufredsåra 1807-1814 var soldatar frå Vestlandet fleire gonger austover på grensevakt. Nils Loftesnes var ein av dei. Han var også utsending til Eids...

Sogndalsfjøra

Busetnad, bygd, by
Bygd / Village
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Sogndalsfjøra var namnet på det tettbygde område ved fjorden, på nordsida av Dalaelvi, som var ein gamal "landsby". No vert gjerne heile sentrumsområd...

Mikkel Larsson Stenehjem - smed i Sogndalsfjøra

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Mikkel Larsson Stenehjem var smed i Sogndalsfjøra i om lag 40 år, og etterlet seg tre protokollar som til saman er spanande dokumentasjon om eit handv...

Gamleskulen på Njøs i Leikanger

Folk og samfunn
Skulehus / School building
Publisert: 21.01.2010
Author: Randi Melvær
Dersom me går Njøsabakken opp frå riksvegen og innover flata på Nedre Njøs, kjem me til eit gult, eldre hus til venstre for vegen etter at vi har gått...

Kraftstasjonen i Hagane – teknisk kulturminne

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Frå Henjabrua, på vegen til Kleppa, er det råd å sjå kraftstasjonen til tidlegare Leikanger kommunale elektrisitetsverk. Sommaren 1930 arbeidde folk p...

Fyrlykta på Nokkaneset

Samferdsle
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«To ganger i året kom fyrbåten med tønner med fyrolje. Desse blei oppbevarte nede i 1. etasje. Ca kvar 14 dag var vi nede. Tappa olje over på ei stålk...

Minnestein om vegbygging i Henjadalen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På ei lita flate knapt 10 meter frå vegen inne i Henjadalen, står det ein uvanleg minnestein. Det var Norsk Arbeidstjeneste (AT) som reiste han i 1944...

Lakshøl Sølvgrube

Gruve / Mine
Publisert: 22.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Meget lovende" står å lesa i ei bergensavis 4. august 1885 om sølvfunn på garden Gjerde i Leikanger. Det hadde vore forsøksdrift og dei hadde sendt i...

Løypestreng i Fatla – med jording

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 2015: «Siden kabelen ruster og treverket råtner vekk, vil også løypestrengene være forsvunnet som kulturminne om en del år.» (Wikipedia). Leikanger...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Leikanger prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 24.01.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Fylkesmannsgarden på Nybø

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Fylkesmannsgarden på Nybø er ein av tre eldre embetsmannsgardar i Leikanger. Kommunen overtok Fylkesmannsgarden i 1974. Eigedommen omfattar sju bygnin...

Sorenskrivargarden i Leikanger

Busetnad, bygd, by
Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har fleire eldre bygningar knytta til offentleg styre og stell. Bygningane ligg på rekkje og rad langs strondi, rekna frå Hanahaug og innove...

IOGT losje Baldershage

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1910 fekk den internasjonale IOGT-rørsla ein avleggjar på Leikanger. Baldershage kom i ei tid då kampen mot alkohol stod svært sterkt her i landet....

Minneplate på lerketre på Hermansverk

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tre lever ikkje i det uendelege, heller ikkje dei som har fått minneplate eller fredningsskilt festa på stammen. Av ulike grunnar kjem alle tre før el...

Vegen til Leikanger sjukeheim

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 21.06.2005
Author: Hermund Kleppa
I januar 2004 flytte pasientar og pleiarar inn i den nye Leikanger sjukeheim. Godt og vel eit år tidlegare var ein ny veg opp til sjukeheimen ferdig. ...

Fjærland kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Fjærland kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden nedre Mundal sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja vart bygd i 1861, etter teikningar av arkit...

Minnesteinar over Bolette Pavels Larsen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Bergens-forfattarinna Bolette Christine Pavels Larsen døydde 8. desember 1904. Fru Pavels Larsen var fødd i Sogndal, budde i Bergen og var ein lang pe...

Minnestein om Oscar II i Fjærland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kong Oscar II var på besøk i Fjærland sommaren 1879. Dei som fylgde han fram til Bøyabreen og attende, ville ikkje ta i mot pengar for hjelpa. Kongen ...

Gravstein over tysk marineoffiser i Fjærland

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Den 29. juli 1910 omkom ein tysk marineoffiser i Fjærland då han fall utfor fjellet på sørsida av Bøyadalen. Foreldra, herr og fru Christiani frå Berl...

Bokbyen i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Butikk / Shop Detaljhandel / Retailer
Publisert: 11.12.2007
Author: Per Olav Bøyum
I juni 1996 opna kulturminister Åse Kleveland Den norske bokbyen i Fjærland, den åttande i Europa og den fyrste i Norden. Den vesle tettstaden Mundal ...

Flaumen i Vetlefjorden i 1820

Ver og klima
Flaum / Flood
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Vetlefjorden er ein lang og smal dal. I fjellet bak ligg breen som heile året sender smeltevatn nedover dalen. Til vanleg går dette pent og pynteleg f...

Ferdslevegen opp Sværaskardet

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 11.03.2009
Author: Hermund Kleppa Gunnar Urtegaard
Garden Sværen ligg inst i Sværefjorden. Frå innmarka går det ein godt merka sti opp Sværaskardet og vidare nordover forbi Torsnesstølen til riksvegen ...

Skredene på Eiki

Ver og klima
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eiki er første garden ein møter når ein kjem til Vetlefjorden frå Dragsvik. Bakanfor gardstunet ligg Eikadalen. Her har det losna svære snøskreder som...

Futegarden på Askelund

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring ein kilometer frå Balestrand sentrum mot Kvamsøy ligg ein staseleg bygning på nedsida av riksvegen. Dette er den gamle futebustaden som vart eta...

Kunstmålar Hans Dahl

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Hans Dahl frå Granvin i Hardanger bygde seg sommarvilla i Balestrand i 1893. Frå 1919 budde han fast i Balestrand året rundt. Dahl måla den vakre vest...

Villa Lorna

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Villa Lorna er den einaste av sveitservillaene i Balestrand som ligg på oppsida av bygdevegen. Men vegen til fjorden er kort, og utsynet mot Sognefjor...

Bjørnejakt på Bruhjell i 1881

Dyreliv
Jakt / Hunt
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
I 1881 vart ein bjørn skamskoten på garden Bruhjell i Balestrand. På ettersommaren var denne bjørnen til mykje plage for folka på garden. Til slutt dr...

Garden Sande - frå skrivarbustad til gamleheim

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Sande ligg kring to kilometer vest for Balestrand sentrum. Frå 1700-talet og like fram til i dag har det budd folk her som hadde utkoma si utan...

Skredene på Tue

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Tue ligg kring 3 km vest for Balestrand sentrum. Det gamle hovudtunet låg på sletta nedom riksvegen der husa på bruk nr. 7 ligg i dag. Ei lita ...

Skredene på Bruhjell

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Bruhjell ligg på vestsida av Skåsheimsdalen. Gjennom dalen renn Skåsheimselva like frå høgfjellet til ho munnar ut i Sognefjorden. Vest for gar...

Kunstmålar Eilert Adelsteen Normann

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eilert Adelsteen Normann (1848-1918) skulle verta handelsmann som faren, men hamna i staden i Düsseldorf som kunstmålar. Han vart buande i Tyskland he...

Gertrude Abbott

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Gertrude Abbott (1866 - 1951) var frå Philadelphia i USA. Då ho kom til Noreg og Balestrand tapte ho hjarta sitt til bygda. Her var ho kvar sommar fra...

St. Olafs kyrkje - Engelskkyrkja

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Den engelske kyrkja i Balestrand er bygd som ei etterlikning av ei stavkyrkje. Kyrkja, som har 95 sitjeplassar, vart vigsla 18. juli 1897. Det var Mar...

Balestrand lærarskule

Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Skulelova i 1860 førte med seg store endringar i elevane og lærarane sin kvardag. Lærarane måtte undervisa i fleire nye fag, og det vart stor mangel p...

Fargarstova

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Midt i Balestrand sentrum står det eit gamal stove. Folk i bygda kallar ho Fargarstova. Ein del av huset er ei gamal kårstove frå garden Ese. Ho vart ...

Hoffotograf Carl Tietz

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Når den tyske keisaren var i Balestrand, hadde han med seg fotografen Carl Tietz frå Berlin. Tietz fann seg godt til rettes i Balestrand, og bygde seg...

Skodespelarparet Fahlstrøm

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring 1915 bygde ekteparet Johan og Alma Fahlstrøm seg sommarhus i Balestrand. Dei dreiv eige teater i Oslo og Fahlstrøm var ein av dei store skodespe...

Bautasteinen på Balahaugen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Balahaugen er Balestrand sin festplass. Slik har det vore sidan 1887. Då vart den eine gravhaugen der restaurert og ein bautastein vart frakta til sta...

Treskjeraren Ivar Høyvik

Publisert: 07.07.1999
Treskjeraren Ivar Høyvik (1881-1961) har som få andre vore med på å forma det særeigne drakestilsmiljøet i Balestrand. Dei mest kjende arbeida hans er...

Den norske Nordhavs-ekspedisjonen i Sognefjorden 1876 – DS "Vøringen"

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 1876 fanst det to dampskip med namnet «Vøringen». Det eine var eit jerndampskip, bygd 1861 i Hull. Det andre var eit tredampskip, bygd 1872 i Berge...

MS«Vestkraft» - på oppdrag i Esefjorden 1963

Kraftoverføring / Power transmission
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Ein dag i oktober 1963 kunne folk sjå ein farkost i Esefjorden ingen hadde sett maken til, i alle høve ikkje i Esefjorden: ein tidlegare militær landg...

Franz og Karen Sophie Schiertz

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Franz Schiertz var fødd i Tyskland i 1813. Han vart gift med Karen Sophie Reusch Koren frå Bergen. Ho var 19 år yngre enn han. Schiertz flytte til Nor...

Margaret Sophia Green Kvikne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Margaret Sophia Green Kvikne (1850-1894) var frå England, og dotter av ein prest. I 1888 klatra ho som første kvinne på Store Styggedalstind. Seinare ...

Tjugum kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 07.07.1999
Tjugum kyrkje er ei åttekanta, oktogonforma, kyrkje i tre som står på garden Tjugum i Balestrand kommune. Kyrkja, som har 320 sitjeplassar, vart vigsl...

Plassen Munken

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Inne i ein hage like ved ferjekaien i retning Esefjorden ligg ei gamal stove. Dette er Munkastova på folkemunne. Her budde folka på plassen Munken, næ...

Leikanger-Hella og Vetlefjord-Dragsvik

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1939, etter at Gaularfjellsvegen var opna, vart det ferjesamband mellom Grinde på Leikanger og Vetlefjorden. Dette gav sommars tid raskare vegsamban...

Skreda i Ese i 1928

Skred / Avalanche
Publisert: 29.10.2001
Author: Gunnar Urtegaard
Ese-gardane ligg på begge sider av Ese-elva. Elva kjem frå dei mektige fjellområda Vindreken og Grisagrøegga. Grisagrø-skreda er årviss og losnar på n...

Kaihuset i Holmen

Lagerhus / Storehouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Det er kring dampskipskaien dagens Balestrand har vakse fram, og teke form, og her har ekspedisjonshuset vore sentralt i kailivet sidan det vart bygt ...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Huseby-salmeboka

Litteratur / Litterature
Publisert: 20.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Året 1893 er eit salmebokhistorisk merkeår. For fyrste gong kom det ut salmar på nynorsk i ei offisielt godkjend salmebok. Og det var ein mann frå Sog...

Cooperhuset

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal (1)
Den engelske kunstnaren Alfred Heaton Cooper kom til Balestrand første gongen i 1891. Møtet med Matilde Marie Valentinsen og interessa for norsk lands...

Bom Bom-huset

Butikk / Shop
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Huset Bom Bom på kaien i Balestrand er bygt av Kvikne som sommarbustad for gjester og hotell-tilsette. I første etasje var det opprinneleg frisør- og ...

Runestein på Barmen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På Barmen står ein runestein "sød i stranda". Runene er frå den eldre runerekkja med 24 teikn. Ein har tidfesta innskrifta til tida 400-450 e. Kr. Run...

Schreuder-monumentet i Afrika

Monument / Monument
Publisert: 06.04.2001
Author: Hermund Kleppa
Misjonsbiskop Hans Paludan Smith Schreuder (1817-1882), fødd i Sogndal, var den fyrste norske misjonæren i Afrika. Han tok til med misjonsarbeid i Zul...

Minnestein over Olav Rise

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Under krigen 1940-1945 var handelsstyrar og dampskipsekspeditør Olav Rise på Leikanger med i motstandsrørsla. Saman med ni andre vart han arrestert i ...

Kulissene i Bygdetun

Måleri / Painting
Publisert: 21.02.2001
Author: Gunnar Urtegaard
Då gamle Bygdetun vart opna på Bryggja i 1935, kunne folk også gleda seg over vakre kulisser måla av nordfjordkunstnaren Erling Solheim. Då nytt Bygde...

Gardfjøs på Mannset

Gardshus / Farm house
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
På Mannset i Remmedalen står murane etter ein gardfjøs. Det var Guttorm Mannset som sette opp fjøsen på Steinane, i skiljet mellom innmarka og utmarka...

Sogns Tidend - lokalavis 1877-1947

Avis / Newspaper
Publisert: 06.06.2003
Author: Hermund Kleppa
Lokalavisa Sogns Tidend kom ut i åra 1877-1947, dei fyrste åra i Lærdal, frå 1903 i Sogndal. I Lærdals-perioden var det fleire redaktørar, medan ein m...

Bautastein frå Nornes på Sogn Folkemuseum

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 18.06.2002
Author: Hermund Kleppa
På Nornes i Sogndal stod det lenge fleire eldgamle bautasteinar. Biskop Neumann nemner tre fyrst på 1800-talet. I. C. Dahl festa ein til lerretet i 18...

Krigsgrav på Nordfjordeid - Olav M. Hjelle

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.12.2002
Author: Hermund Kleppa
Olav Hjelle frå Nordfjordeid var ein av åtte soldatar frå Sogn og Fjordane som miste livet under felttoget i Valdres i slutten av april 1940. Han vart...

Tinghus I på Leikanger - nytt i 1939

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 20.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Tinghuse" er det folkelege namnet på den gule bygningen med postadresse Skrivarvegen 7 like nedom riksvegen midt mellom Hanahaug og Hermansverk. Pr. ...

Steinar og vardar på Kjeringafjellet

Varde / Cairn
Publisert: 09.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Frå Skarseggi, høgdedraget mellom Dalseteskard og Rypeskard, reiser fjellmassivet Kjeringafjellet - også kalla Leireggi - seg i nord. Godt synleg på l...

Ervikpreika - hundreårlang tradisjon

Festival / Festival
Publisert: 19.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2003 var mykje folk tilstades på Ervikpreika. Presten fortalde litt om tradisjonen kring denne årvisse preika på kyrkjegarden i Ervik. Han ha...

Minneplakett om redningsdåd - lettmatros Bjarne Ylvisaker

Plakett / Plaque
Publisert: 17.03.2006
Author: Hermund Kleppa
Under svært dramatiske tilhøve greidde m/s "Venus" av Bergen i januar 1937 å berga mannskapet på d/s "Trym". Begge skipa var på veg over Nordsjøen til...

Eggjane-Smørkletten til fots

Veg / Road
Publisert: 13.06.2006
Author: Hermund Kleppa
Ein interessant fottur i Leikanger går frå garden Eggja til Smørkletten. Stien går i vekslande utmarkslandskap, - gjennom tett, planta granskog og opn...

Sogn og Fjordane-Hebridene - To vasskverner

Mølle / Mill
Publisert: 17.01.2007
Author: Hermund Kleppa
"Norse Mill" står det på eit skilt ved riksvegen på øya Lewis nord på Hebridene. Ein gruslagt sti går fram til ei restaurert vasskvern. I Ortnevik i S...

Olavsbautaen på Kongshaugen

Monument / Monument
Publisert: 13.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Kongshaugen heiter den runde haugen nokolunde midt på Dragseidet mellom Drage og Leikanger på Stadlandet. På haugen står Olavsbautaen, ein vel tre met...

Hanen på Hanahaug

Monument / Monument
Publisert: 03.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Hanahaug er det lokale namnet på området ved båtstoppestaden i Leikanger kommune. Tidleg på 1900-talet var her dampskipsekspedisjon, post, rikstelefon...

Friarskori i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Veg / Road
Publisert: 19.10.2007
Author: Per Olav Bøyum
Friarskori er namnet på overgangen frå Bøyadalen til Suppehelledalen via Skeisnipa. Ruta vart fyrste gong gått på 1850-talet av Lars Johannesen Rødset...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Fraa Sogn

Litteratur / Litterature
Publisert: 30.08.2007
Author: Bjarnhild Samland
Fraa Sogn er eit resultat av Olav Sande si systematiske innsamling av munnleg tradisjon. Noko er også dikta av Sande sjølv. Førestillingar frå 1800 ta...

Sogn og Fjordane fylke - Fylkesmann Seip si fylkessoge

Litteratur / Litterature
Publisert: 31.03.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1958 kom fylkesmann Hans Seip si bok Sogn og Fjordane fylke - eit tilskot til kommunalsoga ut. Utgjevinga var ei storhending (men som merkeleg nok f...

Kong Sverre - Stadnamn og Fimreiteslaget II

Slag / Battle
Publisert: 13.07.2008
Author: Per Arvid Ølmheim
Fredag 15. juni 1184 utkjempa kong Sverre og kong Magnus Erlingsson sjøslaget ved Fimreite. I 1937 skreiv lærar Vilhelm Flugeim eit stykke om gamle ba...

Med knekkstil til 58 meter

Sport / Sport
Publisert: 11.07.2008
Author: Trude Risnes
Kring 1950 var honndølen Pål K. Seljeset ein av dei beste skihopparane i Nordfjord. I 1948 slo han til med eit hopp på 58 meter i Siklebakken. Utvikli...

Privat gravstad på Gravholmen i Holmøyane

Gravplass / Cementery
Publisert: 15.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Den private gravstaden Landholmen eller Gravholmen i Holmøyane er ein av tre private gravstader i Sogn og Fjordane. Ola Marius H. Holmøy fekk kongeleg...