Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 262 resultater

Skjeggedal

Samferdsle
Publisert: 11.05.2016
Author: Nils Georg Brekke

Ålmerket

Språk og kunst
Publisert: 10.05.2016
Author: Nils Georg Brekke
LARS KINSARVIK OG TROND LARSSON HUSI stova si på Ålmerket i Kinsarvik dreiv Trond Larsson Hus (1806–1878) i mange år ei blømande handelsverksemd. Han ...

Sævarhelleren og Olsteinhelleren

Arkeologi
Publisert: 16.05.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik
Nord i bygda Herand er det ei lang rekkje store hellerar. Mange av dei har funn frå forhistorisk tid; somme av desse er svært gamle....

Eggjasteinen

Arkeologi
Gravstein / Gravestone
Publisert: 18.03.2025
Author: Nils Anfinset
På terskelen til en annen verden – runesteinen fra Eggja i Sogndal Runer består av rette og skrå streker som ble utviklet som et skriftspråk på 2...

Hardingfela fra Jåstad

Folk og samfunn
Musikkinstrument / Musical Instrument
Publisert: 19.03.2025
Author: Kari Klæboe Årrestad
 Den eldste hardingfela: Jaastadfela Den eldste hardingfela vi kjenner til er denne lille, vakre, rikt dekorerte fela som ble kjøpt inn til ...

Mågeskatten

Arkeologi
Publisert: 19.03.2025
Author: Kari Klæboe Årrestad
En nedgravet skatt fra vikingtid på Måge Å finne nedgravde skatter med mynter og pynt av sølv eller gull er mange barns drøm. Men på Måge ble det...

Gullsolidus fra Hamre

Arkeologi
Publisert: 20.03.2025
Author: Asbjørn Engevik
  Et gravfunnet fra Hamre i Leikanger i Sogn og Fjordane viser at avstanden ned til kontinentet ikke var så stor, selv i det fjerde århundre...

Hallgrimshelleren

Arkeologi
Publisert: 21.09.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik
Hallgrimshelleren ligg nær sjøen, berre 13,5 meter over havet, og er ein av dei større hellerane i fylket, ca. 25 meter lang og opptil ni meter høg. F...

Vasselhelleren

Arkeologi
Publisert: 02.10.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik
Vasselhelleren er ein av dei største i fylket. Han ligg under eit overhengande fjellparti som er ca. 125 meter langt og opptil 13 meter djupt. På 1920...

Tokheimslia

Ver og klima
Publisert: 02.10.2018
Author: Evelyn Natterøy Marte Eimind Kvalnes
På byrjinga av 90-talet var det fleire vintre med ekstremt med nedbør på Vestlandet. Odda samfunnet vart rysta av fleire store snøskred som tok hus og...

Opo

Ver og klima
Publisert: 02.10.2018
Author: Torbjørn Sletten Haga Anine Eikrem Helland
Opo gjekk over alle breidder i novmber 2014. Mykje vart øydelagt og NVE har brukt millionar på å sikre elva....

Vik

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Garden Vik i Jondal må ha vore ein av dei tidleg busette gardane i Jondal; ein god og grøderik gard aust for elva. Gamle segner vil vita at det har bu...

Torsnes

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Leif Galtung
Då biskop J. Neumann var på visitasferd i Hardanger i 1825, vitja han også Torsnes, setegarden til Galtungslekta. Då var dei i ferd med å riva den gam...

Svåsand

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Nede ved fjorden på Svåsand, like ved riksvegen, ligg ei lang naustrekkje; eitt av dei velhaldne eldre naustmiljøa langs Hardangerfjorden. Det er gard...

Herand - Tveiti sag

Næring og handverk
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Sverre Haugen Amund Tveiten
Tveiti sag i Herand er truleg den siste vassdrivne oppgangssaga som har vore i ordinær drift heilt opp til vår tid. Det har stått oppgangssag her sid...

Hesthamar

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Bjarne Sørensen
Hesthamar, nokre kilometer nord for Utne, er ein av dei eldste sorenskrivargardane i landet. I 1637, knappe 50 år etter at sorenskrivarembetet var ski...

Utne

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik
Då sersjant Peder Larsen Børsem frå Strandebarm var «entlediget» i 1721, etter Den store nordiske krigen, gifte han seg med bergensdama Elisabeth Schr...

Jåstad

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Garden Jåstad, som ligg nokre kilometer nord for Agatunet, må ha vore ein storgard i mellomalderen. Torolf på Jåstad er nemnd som forliksmann i 1293, ...

Aga

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik
Storgarden Aga på vestsida av Sørfjorden, vart freda i 1937, då utskiftinga truga med å løysa opp det gamle klyngjetunet. Lagmannsstova, som har namn ...

Odda, frå 2020 del av nye Ullensvang kommune.

Publisert: 18.04.2012
Den idylliske turiststaden i botnen av Sørfjorden fekk ei rivande utvikling etter 1900, då hotella måtte vika for fabrikkar som på få år omskapte Odda...

Jondal, frå 2020 del av nye Ullensvang kommune.

Publisert: 18.04.2012
Jondal eller Samla skipreide har hatt stabile grenser sidan mellomalderen. På Solesnes ligg eitt av dei store hellebrota, og både Jondal og Herand er ...

Vegen Årøy-Oklevik - eit Vindhella i miniatyr

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Frå gammalt av gjekk det ein veg mellom Sogndal og Hafslo frå Nagløyri inst inne i Barsnesfjorden opp langs Årøyelva til Oklevik i Hafslo. Han gjekk p...

Røldal

Tru og livssyn
Publisert: 27.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén Harald Jordal
Stavkyrkja i Røldal var ei av dei sentrale valfartskyrkjene på Vestlandet. Truleg er kyrkja reist mellom 1250 og 1350, og i høgmellomalderen var Rølda...

Dyrskard

Samferdsle
Publisert: 27.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Nils Nonås Harald Jordal
Vegen over Haukelifjell var frå først av ein veg frå «fjord til fjord», frå botnen av Sørfjorden til Dalen i Telemark. Sambandet over Røldal–Haukelifj...

Baldisholteppet i Det Kvite Hus

Tekstil / Textile
Publisert: 13.01.2010
Author: Hermund Kleppa
Tysdag 8. juni 1926 tok fru president Calvin Coolidge imot ein delegasjon kvinner. Ærendet deira var å overlevere ei gåve: - ein kopi av det godt kjen...

Kinsarvik kyrkje

Tru og livssyn
Peter Helland-Hansen
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Kyrkja i Kinsarvik har etter alt å dømma vore ei av dei fire fjordungskyrkjene i det gamle Hordafylket. Den steinkyrkja som står i dag, vart restaurer...

Huse

Busetnad, bygd, by
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Garden Huse ligg på ein vid terrasse i dalen ovanfor kyrkja og allmenningen i Kinsarvik. Huse er ein av dei største gardane i Kinsarvik. Mellomalderst...

Helleland

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik
Den «gamle» skrivargarden på Helleland har vore både sorenskrivargard og offisersgard. Hovudbygningen, som vart freda i 1924, vart bygd i 1764 av kape...

Ullensvang kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Ullensvang kyrkje som ligg ved sida av prestegarden, i idylliske omgjevnader på neset like innanfor Lofthus, er nemnd første gong i skriftlege kjelder...

Måge

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Sigrid H.H. Kaland
Kleber er eit steinslag vi finn mykje av i Hardanger. Det går store klebergangar i fjellet under Folgefonna. Desse gangane kjem ut i dagen både i Kros...

Tyssedal

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Randi Bårtvedt
Tyssedal framstår i dag som eit klassisk industrisamfunn, eit bilete på det moderne Noreg frå hundreårsskiftet til i dag. A/S Tyssefaldene vart etable...

Odda - turiststaden

Busetnad, bygd, by
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Randi Bårtvedt
Pionerturistane i 1830-40 åra sette fart i turismen til fjord- og fjellandet Noreg. På den tid var Odda ein bortgøymd idyll i botnen av Sørfjorden: ga...

Reinsnos

Busetnad, bygd, by
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Inge Reinsnos
Fjellgrenda Reinsnos ligg nærare 700 moh. inst ved Reinsnosvatnet; ein innfallsport til Hardangervidda....

Stølsdalen

Dyreliv
Publisert: 28.10.2004
Author: Stein Byrkjeland
Gråorskogen ned mot elva i Stølsdalen er full av liv. Dei mange fuglane har det travelt med å skaffa seg nok mat frå ein dag til den neste – men den s...

Jonstein

Planteliv
Publisert: 06.09.2015
Author: Bjørn Moe
Då realskuleeleven Arne Handegard i 1962 samla planter til herbariet, visste han ikkje kva for ein raritet han hadde fått mellom permane. 30 år seinar...

Hereiane

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Haakon Fossen Bjørn Moe
På Hereiane kan ein på varme sommardagar gå berrføtt oppetter berget frå fjorden og heilt opp til 400 meters høgd. Det nakne og fura fjellpartiet vekk...

Folgefonna

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Endre Skaar Inge Aarseth Stein Byrkjeland
Breen er ikkje berre kvit – han er full av fargar. Fargane har fleire kjelder: Dei kjem frå bremjøl eller ørkenstøv, eller frå levande algar. Og lysbr...

Sålesnes

Berggrunn
Publisert: 06.09.2015
Author: Haakon Fossen, Nils Georg Brekke, Atle Sollesnes
I Jondal ligg landets eldste skiferbrot. Takheller har vore teke ut sidan slutten av 1700-talet, men steinbrotet er mykje eldre enn dette. Kvernurdi e...

Herand - geologi

Berggrunn
Publisert: 06.09.2015
Author: Øystein Jansen
SKULPTURAR I BERGET...

Oksen

Ver og klima
Publisert: 06.09.2015
Author: Endre Skaar
OKSEN – EIT VÊRMERKE...

Djønno

Dyreliv
Publisert: 06.09.2015
Author: Stein Byrkjeland
MAURLØVER...

Husedalen

Planteliv
Publisert: 06.09.2015
Author: Bjørn Moe
GAMMAL FURUSKOGHardangervidda har knapt vakrare innfallsport for vandrarar enn Husedalen. Elva, fossane og det storfelte landskapet er velkjent; mindr...

Kinso

Dyreliv
Publisert: 28.10.2004
Author: Stein Byrkjeland
LAKSEN I KINSO...

Huse byggjefelt

Publisert: 06.09.2015
Author: Vidar Valen
RADONGASS I GRUNNENLandets mest omfattande kartlegging av radon i bustader er gjord i byggjefeltet Huse i Kinsarvik. Det har samanheng med svært høge ...

Ullensvang prestegard

Ver og klima
Publisert: 06.09.2015
Author: Endre Skaar
For godt og vel 200 år sidan starta presten Niels Hertzberg klimaobservasjonar på prestegarden på Lofthus i Ullensvang. Hertzberg var på mange felt ei...

Opedal

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Inge Aarseth
FRUKTDYRKING PÅ FLAUMSKREDMASSARGamlevegen gjennom Opedal og Helland i Lofthus gir ei vakker innføring i fruktriket, både i blømingstida og i innhaust...

Veivatnet

Planteliv
Publisert: 06.09.2015
Author: Bjørn Moe Stein Byrkjeland
Frå Kinsekvelven og innover mot Veivatnet kan vi vandra gjennom eit av Hardangerviddas mange grøderike område. Her veks ei rekkje kravstore planter, o...

Hårteigen

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Haakon Fossen
FJORDING PÅ VIDDETURHårteigen, «den gråe vegvisaren», som namnet tyder, er eit landemerke for turgåarar på vestvidda. Fjellet er òg eit monument over ...

Bleie

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 06.09.2015
Author: William Helland-Hansen
«Det var eit eventyr dette, at det kom store skip frå framande land, for å henta ein so enkel ting som is. Dei kom med eit pust frå den store verda, t...

Velure

Ver og klima
Publisert: 06.09.2015
Author: Endre Skaar Inge Aarseth
ÅRVISSE SNØSKREDSør for Velure stuper fjellsidene frå 1500 meters høgd rett ned i Sørfjorden. Ingen stader langs fjorden går snøskreda så ofte som her...

Kvalvikane

Berggrunn
Publisert: 06.09.2015
Author: Haakon Fossen
I Ålvik har kvarts lenge vore nytta til å framstilla ferrosilisium. Kvartsen vart henta frå andre sida av fjorden, frå fjellet ovanfor Kvalvikane....

Lote

Planteliv
Publisert: 06.09.2015
Author: Bjørn Moe
BRUREIKI PÅ LOTE – TJUKKAST I NOREG...

Matskorhæ

Berggrunn
Publisert: 06.09.2015
Author: Haakon Fossen
KVARTS OG ANATAS...

Kalvanes

Publisert: 06.09.2015
Author: Arve Tvede Bjørn Moe
17. januar 1993 vart området mellom tettstaden Odda og Eitrheimsneset råka av veldige snøskred. Eitt menneskeliv og store materielle verdiar gjekk tap...

Odda - industristaden

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 06.09.2015
Author: Karsten Eitrheim Endre Skaar Nils Georg Brekke
Industriutbygginga i Odda tok til i 1906. Dermed var det duka for ei dramatisk omvelting i lokalsamfunn og miljø. Staden som var kjend ute i Europa fo...

Buardalen

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Atle Nesje Bjørn Moe
Buarbreen vart tidleg mål for den aukande turiststraumen til Odda på 1800-talet. Utlendingar i tusental, mest engelskmenn og tyskarar, valfarta til de...

Sandvin

Dyreliv
Publisert: 06.09.2015
Author: Stein Byrkjeland
Det er ikkje godt å vita korleis tilhøva er på hekkeplassen når ein er langt vekke på vinteropphald – kanskje i Frankrike eller ved Middelhavet. På Sa...

Opo

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Inge Aarseth
OPO – ELVA SOM IKKJE GREIER Å GRAVA SEG DJUPARE NEDElva Opo i Odda har eit fall på 88 meter på dei to kilometrane frå Sandvinvatnet til Sørfjorden. De...

Låtefossen

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Inge Aarseth
Låtefossen, eller rettare sagt fossane, styrtar 165 meter utfor fjellet, 51 av dei i fritt fall – til glede for dei mange turistane ved riksvegen unde...

Grytøyrelva

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Inge Aarseth
EI GODT TILPASSA ELV...

Valldalen

Landskap
Publisert: 06.09.2015
Author: Arvid Odland Kåre Utaaker
Valldalen eller Valdalen, namnet som bygdefolket brukte i eldre tider, hadde lenge fast busetnad og vart seinare den største stølsdalen på Vestlandet....

Skredhaugen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 09.11.2015
Author: Nils Georg Brekke

Reisete

Samferdsle
Publisert: 09.11.2015
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik
FERDSLA OVER FONNA...

Espe

Samferdsle
Publisert: 11.11.2015
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik
HESTEHANDLARAR OG DRIFTEKARAR...

Jondal

Busetnad, bygd, by
Torgeir Alvsaker
Publisert: 03.11.2015
Author: Nils Georg Brekke Kari Losnedahl
UNGDOMSHUSET - EIN NORSKDOMSBASTION...

Indre Vikane

Busetnad, bygd, by
Publisert: 03.11.2015
Author: Nils Georg Brekke
INDRE VIKANE - EIT MIDDELALDERSPOR I LANDSKAPET...

Herandsholmen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 03.11.2015
Author: Nils Georg Brekke
I 1754 rådde futen Andreas Heiberg til at det vart oppretta ein gjestgjevarstad på Herandsholmen, ettersom det ikkje var nokon overnattingsstad for de...

Bakko

Arkeologi
Publisert: 03.11.2015
Author: Svein Indrelid
EI ANNA «BRUDEFERD» I HARDANGERAlle kjenner det vakre målarstykket «Brudeferden i Hardanger» av Tidemand og Gude, eit av dei store klenodia i Nasjonal...

Hardanger Folkemuseum

Museum, natur- og kulturvern
Publisert: 09.11.2015
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik

Håhaugsteinen

Arkeologi
Publisert: 09.11.2015
Author: Svein Indrelid

Årekol

Språk og kunst
Publisert: 09.11.2015
Author: Nils Georg Brekke
GUNNAR ANFINSEN ÅREKOL...

Kinsarvik

Arkeologi
Publisert: 09.11.2015
Author: Svein Indrelid
MELLOMALDERSTADENKinsarvik har truleg vore eit sentrum for dei indre hardangerbygdene heilt attende til forhistorisk tid. Etter segna skal det ha lege...

Frå ferje til bru over Loftesnessundet

Samferdsle
Sund / Strait
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Loftesnesbrua var det første bru- og vegprosjektet som vart bompengefinansiert i fylket. Brua sto ferdig i november 1958. I ein 20-årsperiode hadde de...

De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum

Museum, natur- og kulturvern
Museum / Museum
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum er sogningane sitt eige kulturhistoriske museum. Det ligg i Kaupanger, og omfattar eit stort friluftsmuseum...

Minnestein over Henrik Mohn Dahl og Mette Mohn Dahl

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 16.08.2001
Author: Hermund Kleppa
17. mai 1914. "Dagen var høgtidsam og gild i alle maatar. Veret var vakkert og nokolunde blankt. Ein høveleg vindpust som so vidt fekk flaggi til å br...

Tingastadsaga

Industri, energi og naturressursar
Sagbruk / Sawmill
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Som ein grøn oase ligg garden Tingastad mellom steile svaberg og uvennlege steinrøyser i strandkanten under Storehogen og Haukåsen, med utsikt mot Frø...

Kong Olav i Sogn og Fjordane - Kronprinsparet sitt besøk i 1933

Besøk / Visit
Publisert: 02.07.2008
Author: Hermund Kleppa
HM kong Olav V var konge i åra 1957-1991. Som kronprins var han på tre offisielle besøk i Sogn og Fjordane: 1) i 1906 som treåring på kroningsreisa ti...

Minneplate om misjonær Hans Schreuder på Kjørnes

Plakett / Plaque
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Misjonær Hans Schreuder - Zulufolkets apostel - vart fødd i Sogndal. I 1992 reiste misjonsfolket ein minnestein over han. Samstundes sette dei opp ei ...

Bolette C. Pavels Larsen – forfattar, kritikar og målkvinne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Bolette Christine Pavels Larsen (1847-1904) var fødd inn i ein embetsmannsfamilie i Sogndal. Bolette var forfattar, omsetjar og litteraturkritikar i B...

Norum kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Norum kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Ylmeim sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 230 sitjeplassar, vart vigsla i 1863. Arkit...

100 år i Lunden – slektstreff på Slinde

Slekt / Family
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Jon Lidal
Laurdag 22. mai 2010 var det slektstreff i Lunden på Slinde, så og seia på dagen 100 år etter at Kristi og John Lidal kom hit som nye eigarar. Slektst...

Slindebjørka

Plante / Plant
Publisert: 29.04.2002
Author: Hermund Kleppa
Den landskjende Slinde-bjørka gjekk over ende i ein hauststorm i 1874, men takka vere fleire målarar er ho framleis "i live". Thomas Fearnley sitt mål...

Minnestein i Fardal om soldatar i ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogndal kommune har to minnesteinar over soldatar som var med i krigen mot Sverige i ufredsåra 1807-1814. Den eine står i Fardal på ein bergknaus nedm...

Fyrlykta på Nornes i Sogndalsfjorden

Samferdsle
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 10.04.2013
Author: Hermund Kleppa
«Fyret på Nornes» er den folkelege nemninga på Kystverket sitt «Lyktehus på underbygning» som står på ytste pynten på Norneset i Sogndalsfjorden. Det ...

Gravminnet Engh i Sogndal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ve Stedje kyrkje står ein høg gravstein med fire namn: Christian August Engh, Elisabeth Sommer Engh, Hilda Engh og Elisabeth Augusta E...

Altertavlemåleri frå 1911 i Norum kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 22.01.2009
Author: Hermund Kleppa
I 1910 vart det bestemt at Norum kyrkje skulle få ny altertavle. Eit stort innramma måleri med motivet "Jesus velsignar læresveinane før himmelfarten"...

Minnestein over lekpredikant - Anders O. Venes

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 24.06.2005
Author: Hermund Kleppa
På oppsida av Norum kyrkje står ein vel to meter høg minnestein over lekpredikanten Anders O. Venes. Misjonsvener i Noradn og på Veitastrondi reiste s...

Leikanger kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Leikanger kyrkje er ei langkyrkje i stein frå om lag 1250. Kyrkja, som har 260 sitjeplassar, vart vigsla 14. november 1872 av biskop Peder Hersleb Gra...

Hårfagre-parken på kongsgarden Husabø i Leikanger

Monument / Monument Park / Park
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Steinar Velle
Liten park til minne om stor konge – Harald Hårfagre som samla Noreg til eitt rike. Hårfagre-parken har adresse Strandavegen; eit kort stykke frå kaie...

Palnabjørka – spor etter freda tre

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har mange store og særmerkte tre. Historikar Anders Ohnstad skreiv om eitt av dei i 1947, den vidgjetne Skrivareiki, eller berre Eiki. «Og h...

Klokkargarden - kyrkjelydshuset i Leikanger

Tru og livssyn
Bolig / Residence Skulehus / School building
Publisert: 05.02.2002
Author: Hermund Kleppa
Kyrkjelydshuset Klokkargarden i Leikanger står ved riksvegen rett opp frå kyrkja. Huset vart opphavleg bygd som kombinert bustad og skulehus. Då det p...

Minnestein over Ingvald Eggum

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 11. mars 1943 var Det Bergenske Dampskipsselskab (BDS) sitt skip D/S "Brant County" i konvoi med 59 andre på veg frå Amerika til England. Skipet b...

Kong Sverre-skulpturen på Leikanger

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kong Sverre (ca. 1151-1202) og birkebeinarane hans var aldri på godfot med sogningane. Midtvinters 1183 drap sogndølene syslemennene hans og nekta sei...

Skrivareiki

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Skrivareiki er eit landemerke i Leikanger. Det ruvande treet står tett attmed riksvegen ved nedkøyringa til tinghusa, så tett attmed at eika i 1980 va...

Prestesteinen i Leikanger

Monument / Monument
Publisert: 07.06.2000
Author: Hermund Kleppa
Prestesteinen, med namnet på alle Leikangerprestane i perioden 1522-1975, står på ein liten parkeringsplass utanfor Leikanger kyrkje. Ein av dei, Erik...

Skulevegen Tenningåsen - Eitorn

Samferdsle
Skule / School
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Den veglause garden Tenningåsen ligg høgt og fritt på litt over 300 meter, rett ved innlaupet til Fjærlandsfjorden. Borna på denne høgdegarden fekk mo...

På leit etter kunnskap om ei gardssag

Industri, energi og naturressursar
Gardsbruk / Farm
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Den fråflytte garden Rud i Leikanger ligg ein halv times gange opp frå ferjestaden på Hella. Det vart aldri bygd veg for traktor og bil til Rud. Dei m...

Stein-kar og telefonstolpar i Grindsdalen

Telefonline / Telephone line
Publisert: 30.08.2002
Author: Hermund Kleppa Anders Gjerde
Grindsdalen i Leikanger går frå Sognefjorden nordover mot Rommedalen, ein dal som kjem opp frå Romøyri i Fjærlandsfjorden. Frå Rommedalen går eit dalf...

Ferjestaden Hella

Plass / Spot
Publisert: 03.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1956 gjekk Olav Hellen for presten. Han rodde frå Hella til Dragsvik og gjekk derifrå ut til kyrkja. I oktober same året gjekk det ferje for ...

Minnestein om gardbrukarar i Eitorn

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 22.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Skorane i Eitorn står ein vel tre meter høg bautaliknande stein av etter måten ny dato. Den siste brukaren på garden sette han opp kring 1950. På ...

Rasteplassen på Vatnasete i Sogndalsdalen

Plass / Spot
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1994 vart siste delen i tverrsambandet mellom Sogn og Sunnfjord via Fjærland opna. To år seinare var rasteplassen på Vatnasete i Sogndalsdalen ferdi...

Syttandemaihaugen i Eitorn

Plass / Spot
Publisert: 02.02.2001
Author: Hermund Kleppa
Syttandemaihaugen på Eitorn er eit interessant kulturminne. Stadnamnet vitnar om ein bygdesamlingsstad på nasjonaldagen, svære grantre i ein sirkel be...

Lekanger Afholdsforening

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
23. november 1880 samla ein del folk seg på Husabø for å stifte ei fråhaldsforeining i Leikanger prestegjeld. Bakgrunnen var ei oppfatning av at drukk...

Esefjordvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Veg rundt Esefjorden byrja som eit ønskje om å få veg frå gardane i Ese til sentrum i Holmen. Seinare ville gardane på andre sida av fjorden ha veg ti...

Kvamsøy kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kvamsøy kyrkje er langkyrkje i stein frå kring 1280-1300 som står på den vesle øya Kvamsøy i Balestrand kommune. Kyrkja har 210 sitjeplassar og var, f...

Garden Flesje

Busetnad, bygd, by
Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Flesje ligg ved sjøen kring 5 km vest for Balestrand sentrum. Frå den lune vika framføre hovudhuset har vakre robåtar lagt ut på kyrkjeferd. He...

Tussverpet

Næring og handverk
Felle / Trap
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
På garden Tue i Balestrand har det i kring 200 år vore lakseverpe eller laksegilje som dei sa. Gilja stod i vika mellom Tusshamrane og Tussneset. Me h...

Sæle kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Sæle kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Sæle i Balestrand kommune. Kyrkja, som har 170 sitjeplassar, vart vigsla 28. april 1903 av bisko...

Minnestein over bondetalsmann på Gaularfjellet

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Åtte dagar før jul 1706 var to menn på veg over Gaularfjellet. Dei skulle til Kristiania og klaga over hardt skatte- og avgiftspress. Ved Skarvatnet k...

Gamlevegen på utsida av Tusvik-tunellen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Det styggaste stykket på gamlevegen var gjennom Tusvikberget. Der vart vegen sprengd og mura opp, med rekkverk av jern. Vegen vart nytta heilt fram t...

Gamle båtfeste i Kvamsøysundet

Båtfeste / Mooring
Publisert: 28.09.1999
Author: Hermund Kleppa
Langs kysten og inne i fjordane finst det eit eige slag gamle båtfeste. Me finn dei der det frå naturen si side låg godt til rette for mindre seglfart...

Krigsgrav på Leikanger - kaptein Thorvald Johannessen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 25. april 1940 var D/S "Kommandøren" på veg inn Sognefjorden med kring 100 mobiliserte som blei sette på land på Leikanger. Straks etter, medan bå...

Olav den heilage - Olavs-kjelde på Røysa

Sagn / Legend
Publisert: 07.05.2009
Author: Hermund Kleppa
Kong Olav Haraldsson fall i slaget på Stiklestad 29. juli 1030. Eitt år seinare vart kongen gjort til helgen og vart seinare kjend som Olav den heilag...

Minnestein over fylkesmann Hans Seip

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 20.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Hans Seip (1881-1945) var fylkesmann i Sogn og Fjordane frå 1929 til han vart avsett av NS-regimet sommaren 1941. Han flytte då til Fjærland. På nyåre...

Minne- og merkesteinar - etter skreder i Vetlefjorden

Skred / Avalanche
Publisert: 14.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Garden Eiki ligg på austsida, heilt nede ved sjøen i Vetlefjorden. Husa på to bruk ligg på kvar si side av store avsetningar etter skreder frå Eikjada...

Takk og helsing til vegsjef Alf Torp

Samferdsle
Person / Person
Publisert: 21.08.2009
Author: Hermund Kleppa
Alf Torp var vegsjef i Sogn og Fjordane i åra 1937-1956. Då han slutta, vart det laga til ei vakker takke-helsing: - ei mappe med helsingsord, undersk...

Tverrsamband mellom Sogn og Sunnfjord om Fjærland

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Alt i 1908 vart det føreslege eit tverrsamband mellom Sogn og Sunnfjord via Fjærland. Rettnok som jernbane, men tanken var sådd. Dei fleste såg på det...

Eggjasteinen

Folk og samfunn
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Eggjasteinen er ein av dei mest kjende runesteinane som er funne i Norge. Han inneheld den lengste kjende innskrifta med eldre runeteikn, og er framle...

Frå rideveg til køyreveg - mellom Kaupanger og Sogndal

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Kaupanger har vore ein viktig historisk plass i Sogn. Staden står nemnd i sagalitteraturen og har vore marknadsplass, kyrkjestad, tingstad og sete for...

HM Kong Haakon VII og Skogselskapet i Sogn og Fjordane 1936

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Kongen på tur innover Sogn i dag. Med skogselskapets representanter». Det var Høyanger Avis si overskrift på oppslag i avisa 27. mai 1936. Fylkesbaat...

Kunstverk i tre ved ved Sogn Fjordmuseum, Kaupanger

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Skulpturen skal egge fantasien – enhver skal finne sin båt, og glede seg ved linjenes spill mot den dramatiske bakgrunnen. Hvor finne man vakrere kul...

Stedje kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Stedje kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på øvre Stedje i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 17. desember 1867 av bis...

Minnestein over Hans Schreuder - Zulufolkets apostel

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Det Norske Misjonsselskap vart skipa i 1842. To år seinare sende selskapet ut den fyrste misjonæren sin, Hans Paludan Smith Schreuder. Han var fødd i ...

Minnestein over Anna Cathrine Schreuder

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen på grava til Anna Cathrine Schreuder, mor til misjonær Hans Schreuder, står ved Stedje kyrkje. Ideen til å få sett opp denne minnesteinen...

Minnesteinen på Lægreidplassen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogndal kommune har tre minnesteinar over soldatar som var på grensevakt og stridde for fedrelandet i ufredsåra 1807-1814; - i Fardal, på kyrkjegarden...

Minnestein ved Stedje kyrkje - Nils Loftesnes

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I ufredsåra 1807-1814 var soldatar frå Vestlandet fleire gonger austover på grensevakt. Nils Loftesnes var ein av dei. Han var også utsending til Eids...

Sogndalsfjøra

Busetnad, bygd, by
Bygd / Village
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Sogndalsfjøra var namnet på det tettbygde område ved fjorden, på nordsida av Dalaelvi, som var ein gamal "landsby". No vert gjerne heile sentrumsområd...

Mikkel Larsson Stenehjem - smed i Sogndalsfjøra

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Mikkel Larsson Stenehjem var smed i Sogndalsfjøra i om lag 40 år, og etterlet seg tre protokollar som til saman er spanande dokumentasjon om eit handv...

Gamleskulen på Njøs i Leikanger

Folk og samfunn
Skulehus / School building
Publisert: 21.01.2010
Author: Randi Melvær
Dersom me går Njøsabakken opp frå riksvegen og innover flata på Nedre Njøs, kjem me til eit gult, eldre hus til venstre for vegen etter at vi har gått...

Kraftstasjonen i Hagane – teknisk kulturminne

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Frå Henjabrua, på vegen til Kleppa, er det råd å sjå kraftstasjonen til tidlegare Leikanger kommunale elektrisitetsverk. Sommaren 1930 arbeidde folk p...

Fyrlykta på Nokkaneset

Samferdsle
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«To ganger i året kom fyrbåten med tønner med fyrolje. Desse blei oppbevarte nede i 1. etasje. Ca kvar 14 dag var vi nede. Tappa olje over på ei stålk...

Minnestein om vegbygging i Henjadalen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På ei lita flate knapt 10 meter frå vegen inne i Henjadalen, står det ein uvanleg minnestein. Det var Norsk Arbeidstjeneste (AT) som reiste han i 1944...

Lakshøl Sølvgrube

Gruve / Mine
Publisert: 22.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Meget lovende" står å lesa i ei bergensavis 4. august 1885 om sølvfunn på garden Gjerde i Leikanger. Det hadde vore forsøksdrift og dei hadde sendt i...

Løypestreng i Fatla – med jording

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 2015: «Siden kabelen ruster og treverket råtner vekk, vil også løypestrengene være forsvunnet som kulturminne om en del år.» (Wikipedia). Leikanger...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Leikanger prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 24.01.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Fylkesmannsgarden på Nybø

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Fylkesmannsgarden på Nybø er ein av tre eldre embetsmannsgardar i Leikanger. Kommunen overtok Fylkesmannsgarden i 1974. Eigedommen omfattar sju bygnin...

Sorenskrivargarden i Leikanger

Busetnad, bygd, by
Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har fleire eldre bygningar knytta til offentleg styre og stell. Bygningane ligg på rekkje og rad langs strondi, rekna frå Hanahaug og innove...

IOGT losje Baldershage

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1910 fekk den internasjonale IOGT-rørsla ein avleggjar på Leikanger. Baldershage kom i ei tid då kampen mot alkohol stod svært sterkt her i landet....

Minneplate på lerketre på Hermansverk

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tre lever ikkje i det uendelege, heller ikkje dei som har fått minneplate eller fredningsskilt festa på stammen. Av ulike grunnar kjem alle tre før el...

Vegen til Leikanger sjukeheim

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 21.06.2005
Author: Hermund Kleppa
I januar 2004 flytte pasientar og pleiarar inn i den nye Leikanger sjukeheim. Godt og vel eit år tidlegare var ein ny veg opp til sjukeheimen ferdig. ...

Fjærland kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Fjærland kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden nedre Mundal sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja vart bygd i 1861, etter teikningar av arkit...

Minnesteinar over Bolette Pavels Larsen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Bergens-forfattarinna Bolette Christine Pavels Larsen døydde 8. desember 1904. Fru Pavels Larsen var fødd i Sogndal, budde i Bergen og var ein lang pe...

Minnestein om Oscar II i Fjærland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kong Oscar II var på besøk i Fjærland sommaren 1879. Dei som fylgde han fram til Bøyabreen og attende, ville ikkje ta i mot pengar for hjelpa. Kongen ...

Gravstein over tysk marineoffiser i Fjærland

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Den 29. juli 1910 omkom ein tysk marineoffiser i Fjærland då han fall utfor fjellet på sørsida av Bøyadalen. Foreldra, herr og fru Christiani frå Berl...

Bokbyen i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Butikk / Shop Detaljhandel / Retailer
Publisert: 11.12.2007
Author: Per Olav Bøyum
I juni 1996 opna kulturminister Åse Kleveland Den norske bokbyen i Fjærland, den åttande i Europa og den fyrste i Norden. Den vesle tettstaden Mundal ...

Flaumen i Vetlefjorden i 1820

Ver og klima
Flaum / Flood
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Vetlefjorden er ein lang og smal dal. I fjellet bak ligg breen som heile året sender smeltevatn nedover dalen. Til vanleg går dette pent og pynteleg f...

Ferdslevegen opp Sværaskardet

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 11.03.2009
Author: Hermund Kleppa Gunnar Urtegaard
Garden Sværen ligg inst i Sværefjorden. Frå innmarka går det ein godt merka sti opp Sværaskardet og vidare nordover forbi Torsnesstølen til riksvegen ...

Skredene på Eiki

Ver og klima
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eiki er første garden ein møter når ein kjem til Vetlefjorden frå Dragsvik. Bakanfor gardstunet ligg Eikadalen. Her har det losna svære snøskreder som...

Futegarden på Askelund

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring ein kilometer frå Balestrand sentrum mot Kvamsøy ligg ein staseleg bygning på nedsida av riksvegen. Dette er den gamle futebustaden som vart eta...

Kunstmålar Hans Dahl

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Hans Dahl frå Granvin i Hardanger bygde seg sommarvilla i Balestrand i 1893. Frå 1919 budde han fast i Balestrand året rundt. Dahl måla den vakre vest...

Villa Lorna

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Villa Lorna er den einaste av sveitservillaene i Balestrand som ligg på oppsida av bygdevegen. Men vegen til fjorden er kort, og utsynet mot Sognefjor...

Bjørnejakt på Bruhjell i 1881

Dyreliv
Jakt / Hunt
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
I 1881 vart ein bjørn skamskoten på garden Bruhjell i Balestrand. På ettersommaren var denne bjørnen til mykje plage for folka på garden. Til slutt dr...

Garden Sande - frå skrivarbustad til gamleheim

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Sande ligg kring to kilometer vest for Balestrand sentrum. Frå 1700-talet og like fram til i dag har det budd folk her som hadde utkoma si utan...

Skredene på Tue

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Tue ligg kring 3 km vest for Balestrand sentrum. Det gamle hovudtunet låg på sletta nedom riksvegen der husa på bruk nr. 7 ligg i dag. Ei lita ...

Skredene på Bruhjell

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Bruhjell ligg på vestsida av Skåsheimsdalen. Gjennom dalen renn Skåsheimselva like frå høgfjellet til ho munnar ut i Sognefjorden. Vest for gar...

Kunstmålar Eilert Adelsteen Normann

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eilert Adelsteen Normann (1848-1918) skulle verta handelsmann som faren, men hamna i staden i Düsseldorf som kunstmålar. Han vart buande i Tyskland he...

Gertrude Abbott

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Gertrude Abbott (1866 - 1951) var frå Philadelphia i USA. Då ho kom til Noreg og Balestrand tapte ho hjarta sitt til bygda. Her var ho kvar sommar fra...

St. Olafs kyrkje - Engelskkyrkja

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Den engelske kyrkja i Balestrand er bygd som ei etterlikning av ei stavkyrkje. Kyrkja, som har 95 sitjeplassar, vart vigsla 18. juli 1897. Det var Mar...

Balestrand lærarskule

Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Skulelova i 1860 førte med seg store endringar i elevane og lærarane sin kvardag. Lærarane måtte undervisa i fleire nye fag, og det vart stor mangel p...

Fargarstova

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Midt i Balestrand sentrum står det eit gamal stove. Folk i bygda kallar ho Fargarstova. Ein del av huset er ei gamal kårstove frå garden Ese. Ho vart ...

Hoffotograf Carl Tietz

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Når den tyske keisaren var i Balestrand, hadde han med seg fotografen Carl Tietz frå Berlin. Tietz fann seg godt til rettes i Balestrand, og bygde seg...

Skodespelarparet Fahlstrøm

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring 1915 bygde ekteparet Johan og Alma Fahlstrøm seg sommarhus i Balestrand. Dei dreiv eige teater i Oslo og Fahlstrøm var ein av dei store skodespe...

Bautasteinen på Balahaugen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Balahaugen er Balestrand sin festplass. Slik har det vore sidan 1887. Då vart den eine gravhaugen der restaurert og ein bautastein vart frakta til sta...

Treskjeraren Ivar Høyvik

Publisert: 07.07.1999
Treskjeraren Ivar Høyvik (1881-1961) har som få andre vore med på å forma det særeigne drakestilsmiljøet i Balestrand. Dei mest kjende arbeida hans er...

Den norske Nordhavs-ekspedisjonen i Sognefjorden 1876 – DS "Vøringen"

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 1876 fanst det to dampskip med namnet «Vøringen». Det eine var eit jerndampskip, bygd 1861 i Hull. Det andre var eit tredampskip, bygd 1872 i Berge...

MS«Vestkraft» - på oppdrag i Esefjorden 1963

Kraftoverføring / Power transmission
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Ein dag i oktober 1963 kunne folk sjå ein farkost i Esefjorden ingen hadde sett maken til, i alle høve ikkje i Esefjorden: ein tidlegare militær landg...

Franz og Karen Sophie Schiertz

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Franz Schiertz var fødd i Tyskland i 1813. Han vart gift med Karen Sophie Reusch Koren frå Bergen. Ho var 19 år yngre enn han. Schiertz flytte til Nor...

Margaret Sophia Green Kvikne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Margaret Sophia Green Kvikne (1850-1894) var frå England, og dotter av ein prest. I 1888 klatra ho som første kvinne på Store Styggedalstind. Seinare ...

Tjugum kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 07.07.1999
Tjugum kyrkje er ei åttekanta, oktogonforma, kyrkje i tre som står på garden Tjugum i Balestrand kommune. Kyrkja, som har 320 sitjeplassar, vart vigsl...

Plassen Munken

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Inne i ein hage like ved ferjekaien i retning Esefjorden ligg ei gamal stove. Dette er Munkastova på folkemunne. Her budde folka på plassen Munken, næ...

Leikanger-Hella og Vetlefjord-Dragsvik

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1939, etter at Gaularfjellsvegen var opna, vart det ferjesamband mellom Grinde på Leikanger og Vetlefjorden. Dette gav sommars tid raskare vegsamban...

Skreda i Ese i 1928

Skred / Avalanche
Publisert: 29.10.2001
Author: Gunnar Urtegaard
Ese-gardane ligg på begge sider av Ese-elva. Elva kjem frå dei mektige fjellområda Vindreken og Grisagrøegga. Grisagrø-skreda er årviss og losnar på n...

Kaihuset i Holmen

Lagerhus / Storehouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Det er kring dampskipskaien dagens Balestrand har vakse fram, og teke form, og her har ekspedisjonshuset vore sentralt i kailivet sidan det vart bygt ...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Huseby-salmeboka

Litteratur / Litterature
Publisert: 20.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Året 1893 er eit salmebokhistorisk merkeår. For fyrste gong kom det ut salmar på nynorsk i ei offisielt godkjend salmebok. Og det var ein mann frå Sog...

Cooperhuset

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal (1)
Den engelske kunstnaren Alfred Heaton Cooper kom til Balestrand første gongen i 1891. Møtet med Matilde Marie Valentinsen og interessa for norsk lands...

Bom Bom-huset

Butikk / Shop
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Huset Bom Bom på kaien i Balestrand er bygt av Kvikne som sommarbustad for gjester og hotell-tilsette. I første etasje var det opprinneleg frisør- og ...

Schreuder-monumentet i Afrika

Monument / Monument
Publisert: 06.04.2001
Author: Hermund Kleppa
Misjonsbiskop Hans Paludan Smith Schreuder (1817-1882), fødd i Sogndal, var den fyrste norske misjonæren i Afrika. Han tok til med misjonsarbeid i Zul...

Minnestein over Olav Rise

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Under krigen 1940-1945 var handelsstyrar og dampskipsekspeditør Olav Rise på Leikanger med i motstandsrørsla. Saman med ni andre vart han arrestert i ...

Sogns Tidend - lokalavis 1877-1947

Avis / Newspaper
Publisert: 06.06.2003
Author: Hermund Kleppa
Lokalavisa Sogns Tidend kom ut i åra 1877-1947, dei fyrste åra i Lærdal, frå 1903 i Sogndal. I Lærdals-perioden var det fleire redaktørar, medan ein m...

Bautastein frå Nornes på Sogn Folkemuseum

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 18.06.2002
Author: Hermund Kleppa
På Nornes i Sogndal stod det lenge fleire eldgamle bautasteinar. Biskop Neumann nemner tre fyrst på 1800-talet. I. C. Dahl festa ein til lerretet i 18...

Tinghus I på Leikanger - nytt i 1939

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 20.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Tinghuse" er det folkelege namnet på den gule bygningen med postadresse Skrivarvegen 7 like nedom riksvegen midt mellom Hanahaug og Hermansverk. Pr. ...

Steinar og vardar på Kjeringafjellet

Varde / Cairn
Publisert: 09.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Frå Skarseggi, høgdedraget mellom Dalseteskard og Rypeskard, reiser fjellmassivet Kjeringafjellet - også kalla Leireggi - seg i nord. Godt synleg på l...

Minneplakett om redningsdåd - lettmatros Bjarne Ylvisaker

Plakett / Plaque
Publisert: 17.03.2006
Author: Hermund Kleppa
Under svært dramatiske tilhøve greidde m/s "Venus" av Bergen i januar 1937 å berga mannskapet på d/s "Trym". Begge skipa var på veg over Nordsjøen til...

Eggjane-Smørkletten til fots

Veg / Road
Publisert: 13.06.2006
Author: Hermund Kleppa
Ein interessant fottur i Leikanger går frå garden Eggja til Smørkletten. Stien går i vekslande utmarkslandskap, - gjennom tett, planta granskog og opn...

Sogn og Fjordane-Hebridene - To vasskverner

Mølle / Mill
Publisert: 17.01.2007
Author: Hermund Kleppa
"Norse Mill" står det på eit skilt ved riksvegen på øya Lewis nord på Hebridene. Ein gruslagt sti går fram til ei restaurert vasskvern. I Ortnevik i S...

Hanen på Hanahaug

Monument / Monument
Publisert: 03.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Hanahaug er det lokale namnet på området ved båtstoppestaden i Leikanger kommune. Tidleg på 1900-talet var her dampskipsekspedisjon, post, rikstelefon...

Friarskori i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Veg / Road
Publisert: 19.10.2007
Author: Per Olav Bøyum
Friarskori er namnet på overgangen frå Bøyadalen til Suppehelledalen via Skeisnipa. Ruta vart fyrste gong gått på 1850-talet av Lars Johannesen Rødset...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Fraa Sogn

Litteratur / Litterature
Publisert: 30.08.2007
Author: Bjarnhild Samland
Fraa Sogn er eit resultat av Olav Sande si systematiske innsamling av munnleg tradisjon. Noko er også dikta av Sande sjølv. Førestillingar frå 1800 ta...

Sogn og Fjordane fylke - Fylkesmann Seip si fylkessoge

Litteratur / Litterature
Publisert: 31.03.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1958 kom fylkesmann Hans Seip si bok Sogn og Fjordane fylke - eit tilskot til kommunalsoga ut. Utgjevinga var ei storhending (men som merkeleg nok f...

Kong Sverre - Stadnamn og Fimreiteslaget II

Slag / Battle
Publisert: 13.07.2008
Author: Per Arvid Ølmheim
Fredag 15. juni 1184 utkjempa kong Sverre og kong Magnus Erlingsson sjøslaget ved Fimreite. I 1937 skreiv lærar Vilhelm Flugeim eit stykke om gamle ba...

Med knekkstil til 58 meter

Sport / Sport
Publisert: 11.07.2008
Author: Trude Risnes
Kring 1950 var honndølen Pål K. Seljeset ein av dei beste skihopparane i Nordfjord. I 1948 slo han til med eit hopp på 58 meter i Siklebakken. Utvikli...

Sogn og Fjordane fylke - fylkesvåpenet

Fylke / County
Publisert: 12.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Den 23. september 1983 fekk Sogn og Fjordane fylkesvåpenet sitt. Det skjedde ved kongeleg resolusjon, og ordlyden er: På sølv grunn tre blå spissar mo...

Sogn og Fjordane fylke - det første ”Statens Hus”

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 29.12.2009
Author: Hermund Kleppa
Våren 2005 flytte Fylkesmannen i Sogn og Fjordane i det nybygde Statens Hus på Hermansverk. I åra 1939-2007 heldt fylkesmannen til i kommunen sine tin...

Priseld - «Den siste rest av urreligion som ubevisst dukkede opp»

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er målaren Nikolai Astrup som skriv dette i eit brev til ein av dei første kjøparane av priseld-bileta hans. Det han kommenterer, er eitt av dei m...

Om Bøyabreen

Landskap
Bre / Glacier
Publisert: 10.11.2014
Author: Hermund Kleppa
Jostedalsbreen har vel tjue brearmar som strekkjer seg nedover i dalføre. Bøyabreen i Fjærland er den flest folk ser; frå bilvindauga i full fart på v...

Amerikabrev frå Øvre Amla

Amerikareisa
Litteratur / Litterature Utvandring / Emigration
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1894 fekk godseigar Hans K. Heiberg på Øvre Amla post frå Gunhild, ei kvinne som hadde tenestegjort hjå han før ho flytta til Amerika med familien s...

Minnesmerke i Columbinebukta på Lepsøy – kopling til Sogn

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1886 hadde fleire aviser notis med overskrifta Elisabeth Mouat’s Reddere. Seks menn var tildelt heidersteikn for bergingsdåd på Lepsøy 6. feb...

Grønlands apostel - medarbeidar fødd i Leikanger

Person / Person
Publisert: 26.04.2010
Author: Hermund Kleppa
Hans Egede - Grønlands apostel - reiste til Grønland i 1721 og var der til 1736. Gjennom heile perioden hadde han medarbeidarar i kortare eller lengre...

Koppevaksinasjon på 1800-talet og ein attest

Helse / Health
Publisert: 23.03.2011
Author: Hermund Kleppa
I 1994 sende Turid Nåtedal ein koppeattest frå 1851 til Fylkesarkivet. Ho tenkte dette var ein litt artig attest å ha i arkivet. – Kanskje det ikkje f...

”Forsvunne gardar” på Systrond

Gardshus / Farm house
Publisert: 29.10.2012
Author: Marit Anita Skrede
I jordeboka Bergens Kalvskinn frå midten av 1300-talet er det nemnt seks gardar på Systrond som me ikkje lenger veit kvar låg. Dette er Eldridajord, H...