Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 3385 resultater

Verftet

Næring og handverk
Publisert: 25.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Navnet «Verftet» er i dag knyttet til både et helt strøk og et bygningskompleks i ly av Fredriksberg festning. Det opprinnelige skipsverftet er anlagt...

Hovudplagg og pynt for brur i Sogn

Tekstil / Textile
Publisert: 19.12.2007
Author: Bjørg G. Hovland
Opp gjennom hundreåra har hovudpynten meir enn klea synt kven som var brur. Ho var "dronning for ein dag". Medan klea skifte med motane, bar brura hov...

Bringeduken - gamalt smykke til høgtidsbruk i Sogn

Tekstil / Textile
Publisert: 19.12.2007
Author: Bjørg G. Hovland
Kvinnebunadane på Vestlandet, grovt rekna frå Rogaland til og med Sognefjorden, samt deler av dei nære dalføra, Hallingdal og Valdres, har hatt og har...

Byen og strilelandet

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Anders Bjarne Fossen
Amalie Skrams uforliknelege bilete av det spenningsfylte kulturmøtet mellom Bergen og strilane rommar større motsetningar enn mellom nokon annan norsk...

Bukseselar i Nordfjord på 1800-talet

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.12.2007
Author: Ingrid Berger
Bukseselar i friske fargar er ikkje noko mannfolk vanlegvis brukar i Nordfjord i dag. På 1800-talet, derimot, må fargerike bukseselar ha vore ein vanl...

Sandviken

Næring og handverk
Publisert: 28.01.2013
Author: Per Jahn Lavik Trygve Fett
Like ved innslaget til tunnelen ved Amalie Skrams vei i Sandviken, finner vi et kulturminne av europeisk format; et repslageri som produserte tauverk ...

Mønster på strikka mannstrøyer frå Nordfjord frå 1800-talet

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.12.2007
Author: Ingrid Berger
I 2007 kan du ikkje sjå på kleda til folk at dei er i frå ein bestemt plass i bygdenoreg. For 150 år sidan, derimot, kunne du gjerne det. Mønsteret i ...

Alvøen

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 28.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Alvøen er et av de eldste industristedene i Norge. Alt i 1620-årene ble det bygd en kruttmølle her. Selve stedet lå godt til rette for industridrift. ...

Damsgård

Busetnad, bygd, by
Publisert: 29.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Som et eventyrslott ligger Damsgård hovedgård i bakkeskråningen opp fra Puddefjorden. Den gamle forbindelsen mellom gården og sjøen, slik vi kan se de...

Salhus

Busetnad, bygd, by
Publisert: 29.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Salhus har vore eit knutepunkt for ferdsle på sjøen langt attover i tid. Namnet kjem truleg av det gammalnorske ordet sáluhús; «hus for ferdafolk». Na...

Stend

Busetnad, bygd, by
Publisert: 29.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Garden Stend høyrde i mellomalderen til Nonneseter kloster. Etter reformasjonen var han i eiga til Vincents Lunge fram til 1680. Då overtok generaltol...

"Eystein" - legendarisk fiskebåt frå Måløy

Næring og handverk
Båt / Boat
Publisert: 04.01.2008
Author: Snorre Dag Øverbø
Våren 1955 melde Fjordenes Tidende at Måløy-snurparen "Eystein" hadde avslutta vintersildefisket som nummer 1 av båtane i distriktet med i alt 34.250 ...

Då Osen bru ramla i elva

Busetnad, bygd, by
Ulukke / Accident
Publisert: 04.01.2008
Author: Svein Ove Nistad Hermund Kleppa
Gaula renn ut inst inne i Dalsfjorden. Osen bru ligg nesten ved utløpet. Den 30. april 1959 stod ei heller uvanleg kunngjering i Firda: "Fylkesvegen m...

Samferdsle

Samferdsle
Publisert: 19.05.2009
Author: Bård Kolltveit Erling Virkesdal Anders K. Engevik
Overgangen frå segl til damp er den store revolusjonen i norsk samfunnshistorie. Alle kystbyar hadde sin lokalskipsflåte, men ingen større enn armadae...

Engelske soldatar - frå Årdal til Florø våren 1940

Busetnad, bygd, by
Besøk / Visit
Publisert: 04.01.2008
Author: Hermund Kleppa Bjarne Haugnes
Laurdag 11. mai 1940 gjekk to menn opp Moadalen frå Øvre Årdal for å møta ei gruppe engelske soldatar. Gruppa var på flukt frå Gudbrandsalen mot kyste...

Fana kyrkje

Tru og livssyn
Frederik Konow Lund
Publisert: 30.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Steinkyrkja i Fana var ei av valfartskyrkjene i mellomalderen, med eit undergjerande sølvkrusifiks som kunne lækja sjuke. Ein haug vest for kyrkja ver...

Jordkjellaren på Markus-plassen

Busetnad, bygd, by
Gardshus / Farm house
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Markus-plassen er det lokale namnet på Instebøen på garden Tauning, til vanleg kjend som Tonning. Der kan ein i dag sjå ein samansigen jordkjellar for...

Bønder fra fjordene

Samferdsle
Publisert: 19.05.2009
Author: Anders Kåre Engevik
Eitt av dei store samferdsleprosjekta på Vestlandet mot slutten av 1800-talet var opninga av Nesttun-Osbanen i 1894 – ei oppbløming av lokalhandel, tu...

Frå tjodveg til riksveg - vegar og vegbygging

Samferdsle
Publisert: 19.05.2009
Author: Johannes Gjerdåker
I Gulatingslova heiter det at «tjodveg (ålmannaveg) (…) skal vera (…) så breid at (…) ein kan leggja (eit spjotskaft) tvers over vegen». Dette er fors...

Strusshamn

Busetnad, bygd, by
Publisert: 30.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Anders Bjarne Fossen
På sørsida av Askøy, like vest for Bergen, ligg Strusshamn. Den lune vågen er ei av dei beste hamnene ved Byfjorden, i leia mot sør. I seglskutetida k...

Jektefart og fartøybygging

Næring og handverk
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Kolle
Sjøbruk og fartøybygging ekspanderte i fjordbygdene på 1700-talet og 1800-talet – i Rosendal låg fartøyvervane tett – og jekter, jakter og galeasar s...

Hop - Thomas Erichsens Minde

Busetnad, bygd, by
Publisert: 31.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Anders Bjarne Fossen
Frå 1500-talet var Hop setegard for lagmannen i Bergen og Gulen lagdøme. Fleire av lagmennene var adelege, slik som Hans Hansen Lillienskiold og Niels...

Sara Cold Frimann - godhjarta presteenkje

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Sara Cold (1714-1800) vart fødd på Romedal i Hedmark, og vart etter kvart prestefrue i Selje. Etter 14 år i ekteskapet vart ho enkje. Trass den vanske...

Laura Sundal Skorpen - jordmor og sanitetskvinne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Laura Sundal Skorpen (1898-1990) var kjend som «Solbakkens mor». Ho var drivkrafta bak etableringa av Solbakken arbeids- og sjukeheim i 1960, den førs...

Om mannakorn – papirlappar med adresse til bibelord

Litteratur / Litterature
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Å bruka mannakorn var ein måte å velja ut bibelord og så lesa i bibelen. I røynda er dette eit døme på kristenliv i praksis, til liks med å halda husa...

Kristina Skryppen - brend for trolldom

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Kristina Skryppen (fødd om lag i år 1600) vedgjekk i 1663 å ha vore på heksesabbat på Hornelen. Saman med fire andre, førte dette til at ho vart brend...

Eksersisplassen på Nordfjordeid

Ekserserplass / Drill ground Historisk hending / Historical event
Publisert: 06.02.2024
Author: John Olav Vereide (1958 - )
Eksersisplassen på garden Osnes på Nordfjordeid var i bruk omtrent 300 år, frå ca. 1650 til 1976. Eid kommune inngjekk då makebyte med Forsvaret, som ...

Marte i Movika - husmannskone og byamme

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Marte og mannen Nils var dei siste husmennene i Movika. Ein kan sjå husmannsplassen dei budde på ved Sunnfjord museum enda. Rett etter dei vart gifte ...

Erna Osland – prisløna forfattar og lærar

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Erna Osland (f.1951) kjem frå Høyanger og har skrive om lag 40 bøker sidan debutboka «Natteramnen» kom i 1987. Den tidlegare læraren skriv mest bøker ...

Stein til minne om pasientar - på kyrkjegard i Luster

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Dale i Luster står ein stein til minne om pasientar frå Luster sjukeheim som vart gravlagde på denne kyrkjegarden. Luster sjukeheim ...

Audhild Viken – pioner for marknadsføring og omsetnad av husflidsvarer

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Audhild Viken (1915-2000) ville ta vare på det tradisjonelle i ei tid då mange vende ryggen til dei norske husflidstradisjonane. Etter kvart organiser...

Geitalemen

Arkeologi
Publisert: 21.09.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik Camilla Bommen Ida Dyrkorn Heierland
Helleren Geitalemen ligg i ei lun vik nær Drangevågen på garden Førde i Sveio kommune i Sunnhordland. Geitalemen var i bruk i yngre steinalder og eldr...

Hallgrimshelleren

Arkeologi
Publisert: 21.09.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik
Hallgrimshelleren ligg nær sjøen, berre 13,5 meter over havet, og er ein av dei større hellerane i fylket, ca. 25 meter lang og opptil ni meter høg. F...

Dina Krog Paasche – første kvinne i Luster kommunestyre

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Geraldine Helene Fredrikke Krog Paasch (1851-1922), også kjent som Dina Krog, var i 1901 den første kvinna i Luster sitt kommunestyre. Ho kom frå pres...

Vraket av betongbåt ved Ospa i Solund

Skipsvrak / Ship wreck
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Juli 2020: Ein mann fortalde han hadde vore på båttur i Solund. Ved øya Ospa hadde han lagt merke til baugpartiet på eit skipsvrak; hadde foto på tele...

Lyse kloster

Tru og livssyn
Publisert: 21.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Marit Nybø

Dåpsklede i Nordfjord før 1900

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 12.11.2007
Author: Ingrid Berger
Når vi i 2007 tenkjer på eit dåpsbarn i dåpsklede frå Nordfjord, er det ein fleire veker gamal beibi i lang, kvit kjole med kvit hue vi ser for oss. F...

Lysøen

Språk og kunst
Publisert: 21.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Jostein Mæland Stephan Tschudi Madsen
Lysøen, dette eventyrslottet med den russisk-inspirerte løk-kuppelen på hjørnetårnet, står som eit minne om historismens mangfald og eit monument over...

Vasselhelleren

Arkeologi
Publisert: 02.10.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik
Vasselhelleren er ein av dei største i fylket. Han ligg under eit overhengande fjellparti som er ca. 125 meter langt og opptil 13 meter djupt. På 1920...

Fossane i Nærøydalen

Busetnad, bygd, by
Foss / Waterfall
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Dei store fossane inst i Nærøydalen, Sivlefossen og Stalheimsfossen er kjende attraksjonar og døme på større elvar som tidlegare rann mot Voss. Dette ...

Kirke og kloster

Tru og livssyn
Publisert: 19.05.2009
Author: Hans Emil Lidén
Kyrkjene vart reiste på gode gardar i bygdene og dannar sentrum i prestegjelda, som ligg til grunn kommunegrensene. I mellomalderen låg det ei fjordun...

Bogelia

Ver og klima
Publisert: 02.10.2018
Author: Amalie Skjold Mathiassen Frida Riple Forsberg Judith Margrete Vestre
Sikringsområde for Statens Vegvesen etter sørpeskredhendingar. Radarovervaking og stenging av vegen på kort varset....

Vangsvatnet

Ver og klima
Publisert: 02.10.2018
Author: Aasheim, Sebastian H. Godø, Erlend H. Kvellestad, Nikolai H. Solheim, Vegard M.
Vangsvatnet er eit arkiv for fortidas flaumar. Vangskyrkja har inskripsjon frå flaumen i 1604....

Tokheimslia

Ver og klima
Publisert: 02.10.2018
Author: Evelyn Natterøy Marte Eimind Kvalnes
På byrjinga av 90-talet var det fleire vintre med ekstremt med nedbør på Vestlandet. Odda samfunnet vart rysta av fleire store snøskred som tok hus og...

Opo

Ver og klima
Publisert: 02.10.2018
Author: Torbjørn Sletten Haga Anine Eikrem Helland
Opo gjekk over alle breidder i novmber 2014. Mykje vart øydelagt og NVE har brukt millionar på å sikre elva....

Engevik

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Anders Kåre Engevik
Halvvegs inne ved Sævareidfjorden ligg offisersgarden Engevik. Først på 1700-talet var garden dels krongods, dels i bonde-eige. I 1724 busette oberstl...

Fossane i Flåm og Aurlandsfjorden

Busetnad, bygd, by
Foss / Waterfall
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
I Flåmsdalen og i Aurlandsfjorden finst det både kjende og ukjende fossar som pregar landskapet. Nokre av desse er blant dei mest kjende turistattraks...

Engevikhavn

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Anders Kåre Engevik
Gjestgjevarverksemda i Engevik på 1700-talet kan ikkje ha vore særleg omfattande. Men hundre år seinare voks det fram ein handels- og gjestgjevarstad ...

Beitelen

Busetnad, bygd, by
Fjell / Mountain
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Beitelen er eitt av dei fremste kjennemerka i Nærøyfjorden verdsarvområde. Den særmerkte fjelltoppen er òg eit godt utsiktspunkt over fjordsystemet....

Krøttersti og gropeforekomst i utmarka på Eide

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I ei felles utmark på nordsida av Åfjorden vart det i eldre tid bygd ein krøttersti oppetter langs Botna-elva. Øvst oppe i elvegjelet er eit krotingsb...

Holdhus kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 22.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Anne Marta Hoff
Gamlekyrkja på Holdhus er ei av dei eldste tømmerkyrkjene som er att på Vestlandet. Den nye kyrkja på Eide, bygd i 1890, avløyste kyrkjestaden frå mel...

Krotingsberget ved Korshaugvatnet

Busetnad, bygd, by
Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Midt i stien mot Hatleimsstølane på nordvestsida av Korshaugvatnet er det krota inn krossar, initialar og årstal i det blaute berget....

Bedehuset i Tyssedalen

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 19.11.2007
Author: Hermund Kleppa
Tyssedalen i Dalsfjorden går sørover frå gardane Leitet og Tysse til Tyssedalsvatnet. Tyssedal var eigen skulekrins. Skulehuset stod kring 2 km sør i ...

Lausmansjettar og pulsvantar frå Nordfjord

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 21.11.2007
Author: Ingrid Berger
Nokre plagg endrar seg gjennom historia mens andre går ut av bruk. Eit plagg som ikkje lenger er i vanleg bruk, er lausmansjettar eller pulsvantar til...

Øpstad

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Samson L. Øpstad
Postgarden på Øpstad merkjer seg ut i landskapet. Ei okergul lemstove og eit kvitmåla sveitserhus med oker lister, ber bod om eit 1800-tals tun; næras...

Skonnert «Iris» forliste ved Solund 1891

Ulukke / Accident
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Langfredag Morgen», 27. mars 1891, blei det funne eit ilanddrive lik i Solund. Den omkomne hadde på seg redningsvest der det stod «Iris» og «Egersund...

Kleppavegen på Systrond – bygd sommaren 1963

Samferdsle
Veg / Road Vegarbeid / Road work
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
KLEPPA – UTFART OG FRILUFTSLIV I GAMLE STØLSOMRÅDE, står som overskrift på eit informasjonssskilt, oppsett hausten 2020. Det var år 1963 dei første bi...

Kvalvåg

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke
Kvalvåg på Stolmen er først nemnd som handelsstad i 1655, og i 1731 fekk eigaren Jens Meyer kongelig handelsprivilegium....

Jens Andreas Friis – «opptegnelser» i dagbok 1841

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Førde kyrkje i Sunnfjord kan kyrkjegardsvandrarar sjå eit gravminne over sokneprest Søren Hjelm Friis og «hustru» Charlotte Lovise...

Sildeventyret på Vestlandet rundt 1950 – skøyta «Vestkyst» R-26-HM

Båt / Boat Fiske / Fishing
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Det store sildeeventyret på Vestlandet – med Måløy og Florø som senter – starta 1947. Totalt samla vintersildfisket kring 27.000 fiskarar i dei beste...

Årdal

Publisert: 25.09.2023
STADER I KOMMUNEN >Lengst inne i Sogn ligg Årdal kommune. Ved Ombandsnes deler Sognefjorden seg i to greiner, Lustrafjorden som går nordover, og År...

Bremanger

Publisert: 25.09.2023
STADER I KOMMUNEN >Bremanger omfattar det største devonmassivet på kysten av Vestlandet. Desse felta blei skapte på slutten av den kaledonske fjell...

Høyanger

Publisert: 25.09.2023
STADER I KOMMUNEN >Høyanger er den einaste av sognekommunane som ligg på begge sider av Sognefjorden. På nordsida strekkjer han seg frå Bekksneset ...

Fire registrerte meteoritt-funn i Sogn og Fjordane

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
I åra 1848 - 2012 blei det registrert 16 meteorittfunn i Norge. Fire av funna var i Sogn og Fjordane....

Om Malmanger prestegard

Museum, natur- og kulturvern
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 27.02.2024

Blom - "Kjerringholet"

Arkeologi
Publisert: 13.03.2024
Kjerringholet is a small cave located nine meters above sea level on the northern side of Blomvågen, on the farm Blom in Øygarden municipality. Findin...

Om Kringom

Publisert: 05.04.2024

Tilgjengelighetserklæring, oppdatering kommer

Publisert: 05.04.2024

Berge

Næring og handverk
Publisert: 21.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Olav Tveiten
Nede ved fjorden, på garden Berge i Tørvikbygd, ligg Stekkavika – ei lun, austvend hamn, skjerma mot fjorden med nes og holmar, slik sjølve namnet for...

Bru

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke
Bruosen er ei av dei få elvehamnene i fylket. Som landingsplass for kyrkjefolket går denne staden og naustmiljøet inn i ein tradisjon attende til mell...

Tangarås

Språk og kunst
Publisert: 21.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Frå loftsglaset sitt i doktergarden på Tangarås hadde den unge Hans Ernst Kinck utsyn til fjorden og Maurangerfjella. Fjordbygdene på Vestlandet gjord...

Brekke bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 14.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Bedehuset i Brekke er eitt av fire bedehus i Sogn og Fjordane som vart bygde på 1970-talet. Huset vart vigsla søndag 15. juli 1973....

Nes

Busetnad, bygd, by
Publisert: 21.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Garden Nes like innanfor Mundheim ligg på eit skogkledd nes ut i fjorden mellom Mundheimsvika og Bondesundet; ein gard med eit innbydande og velstelt ...

Dalegarden

Arkeologi
Publisert: 21.02.2013
Author: Svein Indrelid
Dale-garden ligg fint til på brotet mot elva, under fjellet Beitelen. Men nokre steinkast lenger nord, på den vide sletta attanfor husa, har det lege ...

Drikkestein i Dalsdalen

Plass / Spot
Publisert: 18.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Dalsdalen går nordover frå Dale i Luster. I eldre tider var dalen spisskammeret til gardane nede ved sjøen. Her var gode slåttemarker og beite, og rik...

Bolstad bedehus på Skjolden

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 19.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Bedehuset på Skjolden står på Nedre Bolstad, tett attmed vegen inn til Mørkrisdalen. Huset har fleire fellestrekk med andre bedehus bygd før 1930: påb...

Straume - laksegiljer

Publisert: 21.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Laks og aure har i uminnelege tider vore fanga med ulike reiskapar i fjorden og straumane her. Funn i steinalderbuplassen ved Skipshelleren fortel at ...

Den gamle kystkulturen og bedehusa

Tru og livssyn
Person / Person
Publisert: 28.11.2008
Author: Karl Egil Johansen
I 2008 var Raudeberg bedehus 40 år. På jubileumsfesten i november gav lærar (ukjent) eit oversyn over historia til bedehuset, medan historikaren profe...

Stamnes

Arkeologi
Publisert: 21.02.2013
Author: Svein Indrelid Ågot Gammersvik Øystein Jansen

Forlis på Stadhavet - snurpebåten "Brenning"

Ulukke / Accident
Publisert: 01.12.2008
Author: Hermund Kleppa
Om morgonen, torsdag 1. mars 1956, forliste sildesnurparen "Brenning" på Stadhavet. Båten høyrde heime i Røsvåg i Salten og var på veg heim etter at v...

Gullbrå

Busetnad, bygd, by
Publisert: 21.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Frå skriftlege kjelder veit vi at garden Gullbrå var i bruk tidleg på 1600-talet. Apostelkyrkja i Bergen åtte jord her som dei bygsla bort, men noko a...

Bolstad

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
Tettstaden på Bolstadøyri fekk si form kring midten av 1800-talet, men her har det frå gammalt av vore ein møtestad; tingstad og handelsstad. Gjestgje...

Evanger

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Evanger (av gamalnorsk áivangr, «vang», «voll» der ein kan lata hestane få gå på beite) er staden der elva frå Vangsvatnet, Vossavassdraget, munnar ut...

Kaptein Erling Borge - ein krigsseglar i heimeflåten

Person / Person
Publisert: 13.01.2009
Author: Hermund Kleppa
I 1980 avduka kong Olav V krigsseglarmonumentet på Norsk Sjøfartsmuseum på Bygdøy. Det er eit nasjonalt monument til heider for norske krigsseglarar p...

Vik

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Garden Vik i Jondal må ha vore ein av dei tidleg busette gardane i Jondal; ein god og grøderik gard aust for elva. Gamle segner vil vita at det har bu...

Vangen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vangen kyrkje er ei langkyrkje i stein som står på Aurlandsvangen. Kyrkja, som er i tidleg gotisk stil, er truleg bygd i to omgangar på 1200-talet. Ky...

Torsnes

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Leif Galtung
Då biskop J. Neumann var på visitasferd i Hardanger i 1825, vitja han også Torsnes, setegarden til Galtungslekta. Då var dei i ferd med å riva den gam...

Flåm kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Flåm kyrkje er ei langkyrkje i tre frå 1670. Kyrkja, som har 160 sitjeplassar, er bygd av byggmeister Magne Essen. Kyrkja erstatta ei kyrkje som vart ...

Gravminne på Kinn - fyrbetjent på Ytterøyane

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 22.01.2009
Author: Hermund Kleppa
Kyrkjegarden på Kinn har eit gravminne knytta til fyret på Ytterøyane. Det er ei liggjande smijernsplate attmed kyrkjegardsmuren i vest. Gravminnet bl...

Svåsand

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Nede ved fjorden på Svåsand, like ved riksvegen, ligg ei lang naustrekkje; eitt av dei velhaldne eldre naustmiljøa langs Hardangerfjorden. Det er gard...

Undredal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Undredal kyrkje er ei stavkyrkje frå midten av 1100-talet. Kyrkja, som har 40 sitjeplassar, har sidan byrjinga av 1700-talet vore kledd med liggjande ...

Herand - Tveiti sag

Næring og handverk
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Sverre Haugen Amund Tveiten
Tveiti sag i Herand er truleg den siste vassdrivne oppgangssaga som har vore i ordinær drift heilt opp til vår tid. Det har stått oppgangssag her sid...

Bakka kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Bakka kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i grenda Bakka ved Nærøyfjorden. Kyrkja, som har 200 sitjeplassar og er teikna av arkitekt Christian Henr...

Kvilekvål

Folk og samfunn
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker Aslak L.Hellev
Soga om Knute Nelson er som eit eventyr om Oskeladden. Frå tronge og vanskelege kår i heimlandet arbeidde han seg fram til å verta guvernør og senator...

Rebekka-krukke i Bulandet bedehuskapell

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 12.02.2009
Author: Hermund Kleppa
Boka "På kyrkjeferd i Sogn og Fjordane" omtalar kunst og inventar i Bulandet bedehuskapell, men eitt interessant inventarstykke er ikkje med: Ei særs ...

Hesthamar

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Bjarne Sørensen
Hesthamar, nokre kilometer nord for Utne, er ein av dei eldste sorenskrivargardane i landet. I 1637, knappe 50 år etter at sorenskrivarembetet var ski...

Kyrkja på Rygg

Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Rygg ligg like ovanfor Aurlandsvangen. Her ligg tomta etter ei stavkyrkje som truleg vart bygd kring år 1130. Området nærmast kyrkjetomta, mot vest og...

Kyrkjegarden i Aurdalen

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Fjellgarden Østerbø i Aurdalen fekk eigen kyrkjegard i 1858. Han var i bruk til 1911, då den siste vart gravlagd der. Men alt tidlegare gravla dei fol...

Rekvemylna

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Kjem du opp i tunet på Rekve, nokre kilometer frå Bulken, der vegen tek av til Giljarhus, møter du ikkje lenger «mylnaren», Knut Hernes, i den gamle b...

Vaffeljern frå Nordfjord

Folk og samfunn
Kjøkkenutstyr / Kitchen accessory
Publisert: 03.03.2009
Author: Ingrid Berger
Vaffelkake er ein gamal kakesort med ei lang historie både i Nordfjord og i Noreg. Ho var særleg brukt som festmat i eldre tid....

Utne

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik
Då sersjant Peder Larsen Børsem frå Strandebarm var «entlediget» i 1721, etter Den store nordiske krigen, gifte han seg med bergensdama Elisabeth Schr...

Olav Sande - skulemann, folkeminnesamlar, diktar og toneskald

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 02.02.2002
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Olav Sande frå garden Sande i Høyanger, på sørsida av Sognefjorden, var ein allsidig mann. I tillegg til å vere ein vidgjeten toneskald, var han også ...

Finne

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Peter Bonde, som sat med Finne mot slutten av 1200-talet, hadde ein springande hjort i skjoldmerket sitt. Denne hjorten er grunnlaget for utforminga a...

Bleiklindi i Nærøyfjorden - botanisk merkeleg kulturtre

Plante / Plant
Publisert: 02.02.2002
Author: Hermund Kleppa
Inst inne i Nærøyfjorden, eit kort stykke frå sjøen rett over fjorden frå Bakka, står Bleiklindi. Eit merkeleg tre som i 1910 vart freda ved kongeleg ...

Vangskyrkja

Tru og livssyn
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidé
Vangskyrkja er den største av mellomalderkyrkjene i Hordaland; ei av dei fire fjordungskyrkjene i fylket. Eit kongebrev frå 1271 syner at kyrkja var u...

Raudeberg bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 10.03.2009
Author: Hermund Kleppa
Søndag 17. november 1968 vart bedehuset på Raudeberg vigsla. Om lag 300 menneske var tilstades. Måløyavisa Fjordenes Tidende hadde fleire stykke om he...

Bedehuset på Vassenden i Jølster

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 11.03.2009
Author: Hermund Kleppa
Vassenden kyrkje stod ferdig til bruk hausten 2001. Nokre år før vart Vassenden bedehus rive og selt. Det stod tett attmed hovudvegen i sentrum, men m...

Jåstad

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Garden Jåstad, som ligg nokre kilometer nord for Agatunet, må ha vore ein storgard i mellomalderen. Torolf på Jåstad er nemnd som forliksmann i 1293, ...

Aga

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Ågot Gammersvik
Storgarden Aga på vestsida av Sørfjorden, vart freda i 1937, då utskiftinga truga med å løysa opp det gamle klyngjetunet. Lagmannsstova, som har namn ...

Mølster

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Aslak T. Helleve
«Over den gamle Vossevangen ligger Mølster gamle ættegaard. Den ligger paa et høidedrag som en ættegaard skal ligge. Det er som tilfældet har villet g...

Lensmannsgarden, Lensmannsstova og Tinghaugen på Onstad

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Onstad var tidlegare sentrum i Aurland. Her budde lensmannen, og her var tingstaden. Her ligg hovudbygningen på garden og Lensmannsstova....

Vasskverna i Nordpollen

Mølle / Mill
Publisert: 29.03.2009
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 11. november 2006 var ein stor dag i Nordpollen i Selje. Den restaurerte vasskverna i Heggjedalene på gardsnummer 84, bruksnummer 1, Nordpoll,...

Fjose

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke Aslak T. Helleve
Garden Fjose ligg øvst i Tjukkebygda; ein av dei gode korngardane i solhallet her. Treskjeraren Styrk Fjose (1873–1937) var frå denne garden, som no v...

Kvalheim bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 30.04.2009
Author: Hermund Kleppa
Bedehuset på Kvalheim i Vågsøy kommune blei teke i bruk i 1947. "I det hele et prektig hus - en pryd for bygden," skreiv Fjordenes Tidende i stykket s...

Skulen

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Asbjørn Tveiten
Det kvitmåla skulehuset, ofte plassert mellom knausar og småskog i utmarka midtvegs mellom grendene, er symbolet på det demokratiske utdanningssamfunn...

Hordamåla

Språk og kunst
Publisert: 19.05.2009
Author: Helge Sandøy
Språket fortel både om sosial avstand og om menneskeleg kontakt. Dialektane viser kva folk som har hatt samband med kvarandre gjennom tidene – ein del...

Det litterære landskapet

Språk og kunst
Publisert: 19.05.2009
Author: Idar Stegane
Naturopplevinga hjå lyrikarane våre gjev ofte vår eiga landskapsoppleving ein djupare resonnans-botn, men styrken i naturens krefter kjem også fram, ...

Minnesmerke over presten Niels Nielsen Dahl

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 17.01.2002
Author: Hermund Kleppa
På 1800-talet var det uvanleg å reisa minnesmerke over folk. I Sogn og Fjordane kjenner me berre til fem. Eitt av dei, over soknepresten Niels Nielsen...

Kunstneren og naturopplevelsen

Språk og kunst
Publisert: 19.05.2009
Author: Gunnar Danbolt
På ferd mot vest over Hardangervidda opplever vi det dramatiske panoramaet når vidda går over i djupe bergkløfter og høge fossefall – eit utsyn som ha...

Gravferd i Bygstad 1903

Gravferd / Funeral
Publisert: 17.04.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1901 kom engelskmannen Charles Thomas-Stanford til Bygstad for å fiska laks. Seinare kom han årvisst. Kona hans Ellen Thomas-Stanford var og med. Ho...

Turistane, landskapet og dei fantastiske hotella

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 19.05.2009
Author: Randi Bårtvedt Axel Mykleby
Turistferdsla på Vestlandet fekk sitt gjennombrot med dampskipstrafikken kring midten av 1800-talet. Fjordane i fjellandet vart reisemål for Europas o...

Våre henders verk

Næring og handverk
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke Ingvald Skålnes
Det som fanga interessa hjå dei topografiske forfattarane på 1700-talet og turistane på 1800-talet var vevkunsten og det fine trehandverket – haghendt...

Herdlevær

Busetnad, bygd, by
Publisert: 13.02.2013
Author: Ronny B. Skaar
Herdlevær ligg på ei av dei små øyane vest for Hjeltefjorden, ut mot Nordsjøen og storhavet. I dag køyrer du til tuns med bil. Dei mange øyane er bund...

Bygstad gamle kyrkjegard II

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 22.04.2008
Author: Hermund Kleppa
Kyrkja og kyrkjegarden i Bygstad ligg eit stykke frå kvarandre på Eide. Tidlegare låg kyrkja og kyrkjegarden på garden Bygstad. I 2008 er den gamle gr...

Kalkstein og kontrabande frå Smilla

Gruve / Mine
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I Smilla i Hyllestad vart det rundt 1890 og frametter til byrjinga av siste verdskrig produsert murkalk og gjødselkalk. Ein av produsentane i kalkbren...

Med fembøringer til Island i 1974

Reise / Travel
Publisert: 26.05.2008
Author: Arne J. Rødsand
I 1974 feira Island 1100-årsjubileum for det første landnàmet. År 874 vert rekna som året då Ingolv Arnarson frå Rivedal i Sunnfjord busette seg på Is...

Hjelmo

Busetnad, bygd, by
Publisert: 13.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
På garden Hjelmo, lengst nord i Øygarden, i botnen av ein lang våg, ligg eit fint naustmiljø ved kyrkja. Dette har truleg gjennom uminnelege tider vo...

Sunnfjord

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Sunnfjord kommune vart til i 2020, då Jølster, Gaular, Førde og Naustdal slo seg saman. Kommunen strekkjer seg frå Jostedalsbree...

Askvoll

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Askvoll er eit landskap med øyar og fastland mellom to fjordar. I sør går Buefjorden som ein havarm inn mellom Bulandet-Værlande...

Fjaler

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Fjaler ligg langs sørsida av Dalsfjorden, men har namnet sitt frå nordsida. Fjaler kjem mest truleg av fjol som tyder ”fjøl, bre...

Solund

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Solund er øyriket ved munningen av Sognefjorden. Hovudøya er Sula, deretter følgjer Ytre Sula, Steinsundøyna og Losna som dei st...

Hyllestad

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Hyllestad kommune er forma på lag som ein halvmåne og strekkjer seg frå grensa mot Fjaler i nord, til ytste delen av Sognefjorde...

Gulen

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Om du reiser nordover langs kysten, er Gulen siste kommunen du dreg gjennom før du passerer Sognesjøen eller Sognefjorden. Her f...

Kvinnene i gardshushaldet

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Eldbjørg Fossgard Ågot Gammersvik
Kvinnene hadde ein sentral plass i det gamle bondesamfunnet. Fiskarbonden på kysten og langs fjordane var ofte ei kvinne, og i mangesysleriet på garda...

Sogndal

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Sogndal kommune ligg på nordsida av Sognefjorden og består av tre tidlegare kommunar – Balestrand, Leikanger og Sogndal – som gj...

Vik

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Vik ligg på sørsida av Sognefjorden og er blant kommunane i midtre Sogn. Lengst i aust ligg småbygdene Fresvik og Feios på terra...

Hyllestad gamle kyrkjegard

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
I 1880 vart den gamle kyrkja på Hyllestad riven og seld. Gravplassen var for liten, og ny vart teken i bruk på nabogarden. Den gamle kyrkjegarden kom ...

Luster

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Luster ligg på begge sider av Lustrafjorden, som er inste armen av Sognefjorden. På vestsida strekkjer to dalføre, Veitastrond o...

Kinn - Flora

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Kinn er ein svært særprega kommune, den einaste i Noregshistoria som er slått i hop av fleire gamle kommunar utan sams grense. F...

Oppstadveven – ein tusenårig vevtradisjon

Språk og kunst
Publisert: 19.05.2009
Author: Ivar Skre
Den opprettståande åkleveven, som framleis er i bruk på Vestlandet, er vikingtida sin vevteknikk. Ingen skip kunne leggja frå land utan store ullsegl ...

Folkekunsten og bygdehandverket

Næring og handverk
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke
Folkekunsten som blømer frå slutten av 1700-talet og i over hundre år – er ein del av bygdehandverket, med ungdom på arbeidsvandring mellom aust og ...

Kjøkenreiskap og matstell

Kjøkkenutstyr / Kitchen accessory
Publisert: 24.01.2008
Author: Kari Larsen
På Ytre Moa utgjer kjøkenreiskap og utstyr til matlaging ei interessant gruppe gjenstandar, som både kvar for seg og samla kan gje oss innblikk i kvar...

Primstaven - tradisjon og folketru

Tru og livssyn
Publisert: 19.05.2009
Author: Brynjulf Alver
Den gamle norske bondekalenderen, primstaven, følgjer norrøn tidsrekning og deler året inn i eitt sommarhalvår og eitt vinterhalvår – 14. april og 14....

Folkemusikken og hardingfela

Språk og kunst
Publisert: 19.05.2009
Author: Jostein Mæland
Det er i Hordaland vi finn dei eldste merke etter ein folkemusikk knytt til nasjonalinstrumentet hardingfela, og framleis set denne musikktradisjonen ...

Hyllestad kyrkje og kyrkjegard

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Hyllestad hadde kyrkje og kyrkjegard frå mellomalderen liggjande på garden Hyllestad. Men i 1880 hadde desse hatt si tid, og Hyllestad sokn fekk ny ky...

Bø kyrkje og kyrkjegard

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Bø kyrkje, bygd i 1868, er den eldste av dei tre soknekyrkjene i Hyllestad. Ho er også den einaste som har stått på same tufta av alle dei tidlegare k...

Norskdomsrørsla og dei to høgkulturane

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Wigdis Jorunn Espeland
1849 var eit gjennombrotsår for nasjonalromantikken, då Ole Bull henta Myllarguten til konsertscena i Oslo. Folkeviser og -tonar vart ein høgkultur på...

Høgskulen på Vestlandet

Publisert: 06.06.2020

Øn gravstad

Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Gravplassen ligg på garden Øn, som har gitt soknet namn. Tidlegare kyrkjer i soknet har stått på same tufta som gravkapellet no står. Sjå elles under ...

Middelalderklyngen

Publisert: 06.06.2020

Universitetet i Bergen

Publisert: 07.06.2020

Aurland

Publisert: 02.07.2020
STADER  I KOMMUNEN >Aurland utgjer indrefileten av fjord-og fjell-landskapet i indre Sogn. Kvart år besøkjer over ein million turistar kommune...

Ramsgrø bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Folket i den tidlegare Vassenden krins i Hyllestad kjøpte i 1914 det gamle skulehuset i nabogrenda Lone i Fjaler. Dei sette det oppatt og tok det i br...

Bedehuset og lekmannsrørsla

Tru og livssyn
Publisert: 19.05.2009
Author: Karl Egil Johansen
Den kristelege lekmannsrørsla, den frilynde norskdomsrørsla og den politiske sosialradikalismen er ideologiske motpolar, men kulturelt og politisk er ...

Skule og lokalt kulturhus i Skor

Busetnad, bygd, by
Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Skor "gamle" skule (skulehus) stod klar til å takast i bruk skuleåret 1910/11. Byggmeister var entreprenør Andreas Gjertsen frå Salbu. Skulen vart ned...

Møvik

Tru og livssyn
Publisert: 12.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Tore Lande Moe
Vinteren 1849 vart den fattige Fjell kommune nøydd til å leggja pengar i nye gravstader, Møvik og Bildøydalen, på grunn av koleraepidemien som herja. ...

Hernar

Busetnad, bygd, by
Publisert: 13.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Sigrid H.H. Kaland
Hernar er ei lita øygruppe nokre sjømil nordvest av Seløy; ei gamal uthamn ved leia mot vest. Her låg skip og venta på bør før dei la ut på ferd vesto...

Sjøbu i Porten

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Ei stor, okermåla sjøbu under Buhammaren i Porten minner om stor aktivitet med oppkjøp og sal av laks på 1900-talet....

Leia

Landskap
Publisert: 14.02.2013
Leia langs norskekysten ligg i dag som for tusen år sidan; nordvegen, Norvegr – namnet Noreg. Dei gamle gjestgjevarstadene ligg med 3-4 sjømils mellom...

Markeringsstein for Vakre vegars pris på Værlandet

Samferdsle
Monument / Monument
Publisert: 06.06.2008
Author: Hermund Kleppa
I 2003 vart øysamfunna Værlandet og Bulandet knytte saman med veg. To år seinare vart den nye vegen tildelt Vegdirektøren sin Vakre Vegars Pris. Prise...

Kvernhus i Systaddalen

Mølle / Mill
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
2-300 m nordafor gardshusa i Systaddalen ligg eit nyleg restaurert kvernhusanlegg. Både kvernhus og føringsslok med demning er bygde i stein. Anlegget...

Garden Hylland

Gardsbruk / Farm
Publisert: 12.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Hylland ligg på vestsida av Nærøydalen kring 6 km frå Nærøyfjorden. Det er i dag to bruk på garden, eitt stort og eitt mindre, og på det størst...

Garden Skjerpi

Gardsbruk / Farm
Publisert: 12.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Skjerpi ligg på austsida av Nærøydalen kring 4 km frå Nærøyfjorden. Det var berre eitt bruk på garden like fram til 1870-åra, men då vart garde...

Garden Ramsøy

Gardsbruk / Farm
Publisert: 12.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Ramsøy ligg ved sjøen, på austsida av Nærøyfjorden, lengst i sør. Det gamle gardstunet ligg ved ein berghammar, kring 200 meter opp frå sjøen. ...

Garden Solbjørgo

Gardsbruk / Farm
Publisert: 24.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Solbjørgo ligg på vestsida av Nærøydalen, vest for gardane Hemri og Skjerpi, høgt oppi fjellsida kring 600 moh. Sjølve gardstunet ligg rett ova...

Garden Hemri

Gardsbruk / Farm
Publisert: 24.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Hemri ligg på vestsida av Nærøydalen kring 4 km frå Nærøyfjorden, men tunet og husa ligg på austsida av elva. Garden ligg fint til mellom fjell...

Holmen

Språk og kunst
Publisert: 15.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Holmen ligg nede ved fjorden, inst i Ulvikpollen. Opphavleg var dette ein liten husmannsplass eller strandsitjarstad under garden Håheim. Major Johan ...

Hauglandsenteret - Familiegravstad i Holmedal

Publisert: 28.06.2008
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed kyrkja i Holmedal, på nordsida, ligg det ei gravplate med fire namn. Innskrifta fortel oss at det er ein familiegravstad. Skriftteikna gje...

Hopland

Busetnad, bygd, by
Publisert: 16.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Svein Indrelid
Gardshusa på bruk nr. 15 på Hopland er bygde i hop til ein lang samanhengande bygning, med stovehus, løe og flor liggjande på rekkje. Det har funnest ...

Kjelstraumen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 16.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Aud Karin Skagen
Reiser du sjøvegen nordover, er det fleire vegar å velja. Dei ulike leiene er omtala i soga, og gjennom mellomalderen aukar ferdsla og nordlandshandel...

Krossøy

Busetnad, bygd, by
Publisert: 16.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Aud Karin Skagen
Lengst nord i øyriket Rongevær, ved innseglinga til Fensfjorden, ligg Krossøy. Til garden høyrer øyane Krossøy, Husøy, Kårøy, Lyngkjerringa, Søre Kjer...

Kræmmerholmen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 18.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Kræmmerholmen er ein av dei gamle, privilegerte handelsstadene. Frå 1600-talet gjekk all handel på Vestlandet føre seg i Bergen, og bøndene måtte reis...

Skog, oppgangssager og skottehandel i Hardanger

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 19.05.2009
Author: Danckert Monrad-Krohn
Når oppgangssaga kjem til fjordbygdene på 1500-talet, blir det ein høgkonjunktur på 1600-talet med tømmereksport til vesterhavsøyane – materiale til s...

"En sand guldgrube"

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Kolle
Sildeeventyret på 1800-talet var ein rikdom i kystbygdene, med ringverknader på heile Vestlandet og i fjellbygdene i aust. Fram til 1870 var dei store...

Katlenova - eit rasfarleg fjell

Busetnad, bygd, by
Fjell / Mountain
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
På nordsida av Katleneset - mot Sørefjorden - ligg fjellet Katlenova. Den 19. mars 1998 gjekk det eit stort ras som øydela naust og anlegg på nordsida...

Portesteinen - naturleg portal mellom to gardar

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
På grensa mellom gardane Porten og Storakeren ligg Portesteinen i eit skar i fjellet. Ferdsla over land mellom dei to gardane gjekk gjennom ei grind u...

Kremmerleier og gjestgiverier

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Jan Henrik Munksgaard
Byborgarane sine hus langs leia er kjerna i dei gamle handels- og gjestgjevarstadene, med 3-4 sjømils mellomrom, ved gode hamner – med handelsprivile...

Vakker rullesteinsfjøre i Brennsdalen

Landskap
Strand / Beach
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Like vestafor vegtunnelen i Brennsdalen er ei særs vakker rullesteinsfjøre. Fjøra blir nytta som badestrand, men vert også misbrukt til forsøpling og ...

Stevnestova og vinkjelleren

Bergen anno 1320
Middelalder Historisk plass / Historical site Middelalderhus / Medieval house
Publisert: 13.09.2019
Author: Geir Atle Ersland
Under et parkeringshus ved Bryggen ligger restene etter Bergens middelalderske vinkjeller. I tilknytning til Vinkjelleren lå byens eldste rådhus....

Ytre Arna

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 17.09.2019
Author: Bjørn Bremerthun
Peter Jebsen frå Slesvig i Sør-Jylland etablerte det første norske bomullsveveriet ved utløpet av Blindheimselva i Ytre Arna i 1846. Det var nokre spi...

Bergen kommune

Publisert: 24.10.2019

Olderskog med knuldrar

Skog / Forrest
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I Hyllestad veks det mykje older. Somme stader er det fullt med utvekstar oppetter stomnane og utover greinene. Lokalt vert desse utvekstene kalla "kn...

Nonneseter

Bergen anno 1320
Middelalder Kloster Arkitektur Historisk monument / Historical monument Historisk plass / Historical site
Publisert: 05.12.2019
Author: Åslaug Ommundsen
Bare to bygningsdeler står i dag igjen etter Nonneseter kloster ved Bergen, et velstående kvinnekloster gjennom store deler av middelalderen....

Tettstedene

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Anders Haaland
Tettstadutviklinga etter 1850 er ein prosess som formar det moderne Norge. Gamle handelsstader og nye fabrikkstader som utnyttar vasskrafta dannar de...

Vestland Fylkeskommune

Publisert: 18.02.2020

Brattholmen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 05.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Den gamle gjestgjevarstaden i Brattholmen på austsida av Litlesotra, vart truleg oppretta i første halvdel av 1700-talet. I ei liste frå 1748 heiter d...

Øygarden

Publisert: 20.04.2020
Med front mot Nordsjøen i vest er kommunen i heile si lengd eksponert mot storhavet. I aust har Øygarden kommunane Bergen, Askøy og Alver i ryggen, re...

Bjørnafjorden

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Frå 2020 vil Bjørnafjorden skape si eiga historie, men naturgeografien og den tidlegare historia vil ikkje endre seg. Dei som vi...

Kjempebjørka på Indre Gil

Plante / Plant
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
På garden Indre Gil, 1 km vestafor Sørbøvåg og 50 m frå fylkesvegen, veks ei uvanleg stor bjørk. Truleg har kjempebjørka vore eit tidlegare tuntre....

Nordfjord

Publisert: 20.04.2020
Kinn-Måløy  Bremanger  Stad  Stryn  GloppenNordfjord er regionen kring Nordfjorden, Noregs femte lengste fjord. Han tek til ved Ol...

Sunnfjord

Publisert: 20.04.2020
Sunnfjord  Fjaler  Askvoll  Kinn-FloraSunnfjord er namnet på ein kommune, men regionen Sunnfjord er langt større. Det historiske Sunnfj...

Ytre Sogn

Publisert: 20.04.2020
Hyllestad  Solund  Høyanger  GulenYtre Sogn er regionen kring ytre delen av Sognefjorden – verdas lengste fjord. Vanlegvis blir distrik...

Indre Sogn

Publisert: 20.04.2020
Aurland  Luster Lærdal  Sogndal  Vik  ÅrdalIndre Sogn er eit kjerneområde i fjell- og fjord-Noreg. Regionen ligg ved Noregs og ver...

Minnestein over Matias og Marie Orheim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.01.2002
Author: Hermund Kleppa
Den blinde sjåaren brukte Arne Grimstad som tittel på minneskriftet om Matias Orheim som kom ut i 1964. Orheim vart blind i ung alder, men gav likevel...

Byggjeskikken og landskapet

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke
Sveitserhusa er stilen som kjem inn etter 1860, når nye utbyggingslover fører til at dei store klyngetuna blir oppløyste, og gamle hus blir flytte ut ...

Stryn

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Stryn kommune ligg inst i Nordfjord. Landskapet med fjorden, isbreane, dei høge fjella og dei djupe dalane har gjort Stryn vide ...

Gloppen

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Gloppen ligg på sørsida av Nordfjorden ikring to sidearmar frå hovudfjorden –Hyefjorden og Gloppefjorden. Området vest for Hyefj...

Kinn - Måløy

Publisert: 20.04.2020
STADER I KOMMUNEN >Kinn er ein svært særprega kommune, den einaste i Noregshistoria som er slått i hop av fleire gamle kommunar utan sams grense. F...

Holsund

Næring og handverk
Publisert: 22.01.2013
Author: Nils Georg Brekke

Kirkekunsten - et budskap i bilder

Språk og kunst
Publisert: 19.05.2009
Author: Henrik von Achen
I mellomalderens kyrkjerom stig ein innhaldsrik biletbodskap fram i skinet frå blafrande vokslys – på antemensalene framfor alteret og på kyrkjeveggen...