Kleivane ein snau kilometer på vegen frå Totland til Fagerli. Mellom dei to skykjene til høgre syner muren på ein eldre gardfjøs. Gardfjøsen til venstre har dør med bjørnesikring.
Kleivane ein snau kilometer på vegen frå Totland til Fagerli. Mellom dei to skykjene til høgre syner muren på ein eldre gardfjøs. Gardfjøsen til venstre har dør med bjørnesikring.

Kleivane is located close to one kilometre on the way from Totland to Fagerli. Between the two wooden buildings to the right, we can see the stonewalls of an older "gardfjøs". The "gardfjøs" to the left has a door with bear protection.

Datering
2003.
Fotograf
Hermund Kleppa.
Eigar
Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane.
Av Rigmor Navekvien (1935 - ) Hermund Kleppa
Publisert 21.02.2001
Gardshus / Farm house

Gardfjøs med bjørnesikring på Kleivane

Ein snau kilometer frå Totland (RV 15) på vegen opp til garden Fagerlia ligg Kleivane. I eldre tider hadde dei fleste brukarane på Totland gardfjøsar her. Ein gardfjøs som enno står under tak, har inngangsdør med bjørnesikring.

Gardfjøs

Gardfjøs er nemninga på sommarfjøs som ikkje låg så langt frå garden eller gardsbruka. Det var små hus kyr eller geiter vart tekne inn i når dei skulle mjølkast. Staden Kleivane med fleire gardfjøsar var i røynda vårstøl til Totlands-bruka. Når det lei ut i juni buforde dei til sommarstølane sine.
No står det att murar etter ein fjøs bygd av stein og ein godt bevart fjøs med bjørnesikring framfor døra.

Gardfjøsen på Kleivane, bygd av lafta tømmer, med dør midt på endeveggen.
Gardfjøsen på Kleivane, bygd av lafta tømmer, med dør midt på endeveggen.

The "gardfjøs" at Kleivane, built in the cog-joint style, with a door in the centre of the end wall.

Datering
2003.
Fotograf
Hermund Kleppa.
Eigar
Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane.

Bjørnesikring framfor døra

Bjørnesikringa var ei forsterking av døra. På kvar side av døra var sett opp ein stokk med eit ope spor inn mot veggen. Ned i desse spora vart lagt tjukke bord eller plank, den eine oppå den andre, heilt opp. På denne måten vart døra dekka heilt til og sikra mot innbrot av bjørn.
Også andre stader i Vågsøy finst restar etter gardfjøs med same type bjørnesikring, t.d. på Nave.

Døra med bjørnesikring. Mellom dei loddrette stokkane på kvar side av døra var eit spor der det kunne leggjast ned plank som sikring mot bjørneinnbrot.
Døra med bjørnesikring. Mellom dei loddrette stokkane på kvar side av døra var eit spor der det kunne leggjast ned plank som sikring mot bjørneinnbrot.

The door with bear protection. Between the vertical boards on either side of the door there were openings so that boards could be placed horizontally to prevent bears from breaking in.

Datering
2003.
Fotograf
Hermund Kleppa.
Eigar
Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane.

På Kleivane står murane av ein gardfjøs der alle veggene var mura av naturstein. Ein lang stein vart nytta som "dørkarm" oppe.
På Kleivane står murane av ein gardfjøs der alle veggene var mura av naturstein. Ein lang stein vart nytta som "dørkarm" oppe.

At Kleivane there are remnants of the walls of a "gardfjøs" where all the walls are made of stone. A long stone was used as a lintel.

Datering
2003.
Fotograf
Hermund Kleppa.
Eigar
Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane.

Soge om nærgåande bjørn

Det gjekk ei soge om ein bjørn som kom og ville gå til åtak på dei som var på Kleivane og stelte kyrne. Ei av budeiene var snarrådig. Ho fann ein neverkrull, sette fyr på og stakk den borti bjørnepelsen som begynte å brenne. Bjørnen vart skremd og sette i veg ned mot elva. Ved Stomnevikane sprang han ut i dammen, og der enda han sine dagar.