Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 256 resultater

Garden Dyrdal

Gardsbruk / Farm
Publisert: 03.05.2007
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Dyrdal ligg ved sjøen, på vestsida/nordsida av Nærøyfjorden og på vestsida av Dyrdalselva. Det gamle gardstunet ligg på ein terasse, kring 200 ...

Anders Viken - nyskapar i folkemusikken

Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Anders Viken (1898-1977) var spelemann og komponist frå Jølster, og komponerte kring 500 slåttar. Han fekk òg utvikla ei hardingfele som fekk namnet I...

Paulen-spelemennene i Jølster

Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
"Paulsmusikken" er eit omgrep i folkemusikken i Sogn og Fjordane. Denne tittelen skriv seg attende til garden Paulen i Jølster, der ein syskenflokk ta...

Galleri Vinjum

Galleri / Gallery
Publisert: 02.02.2000
Author: Ingvar Vikesland
Galleri Vinjum er ei kunstsamling etter aurlendingen Johannes Vinjum (1930 - 1991), ei gåve frå familien til Aurland kommune. Utstillinga har fast pla...

Tre kunstverk av Skule Waksvik i Aurland

Monument / Monument
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har minst sju arbeid av bilethoggaren Skule Waksvik. Tre av dei er å sjå i Aurland kommune; tre dyreskulpturar; eit reinsdyr, ein bjø...

Fotografen Olai Fauske (1887-1944): Modernist og norskdomsmann

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Asbjørn Tyssen
Kva var det som fekk ein ung gut, fødd og oppvaksen på ein litt avsidesliggande gard i Sunnfjord kring siste hundreårskiftet, til å bli fotograf i hei...

Laksetrappa i Osfossen i Gaula – om bygningsmenn og årstal

Laksetrapp / Salmon ladder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Osfossen ligg ved utløpet av det vidgjetne Gaula-vassdraget i Sunnfjord. Laksetrappa ved denne fossen er kjend som den første i landet, bygd av ein ir...

Connie Henden-leskuret frå Førde Sementvare sidan 1974

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Leskur, venteskur, busskur – tre ord om det same; liten bygning oppsett på buss-stopp. Det finst fleire slags leskur langs vegane, men i Sogn og Fjord...

Nei til «bautastein» – i Naustdal

Gravstein / Gravestone
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Anders Hamre frå Naustdal (1878-1934) var pressemann og samfunnsaktør av stort format. Kort tid etter at han døydde, vart det i Naustdal gjort opptak ...

Slåttespel i Sunnfjord

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
"Når det gjeld slåttane i Sunnfjord er dei gjerne noko stutte, men rytmisk, karakteristisk og tonefriske; stundom naive, men jamnt friskdæmde og humør...

Vegsperring ved Dregebø nord for Vadheim

Samferdsle
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjell-Ragnar Berge
I Vadheim dreier hovudvegen E39 nordover gjennom Ytredalen, og rundt 4,5 km nord for Vadheim passerer vegen Dregebø i ein ny parsell gjennom ei stor f...

Lærar for livet

Person / Person Skule / School
Publisert: 06.02.2024
Author: Sigrun Espe
Den 7. oktober 1849 vart 15 år gamle Kornelius Lunde frå Gaular konfirmert. Kornelius var odelsgut på garden Lunde, men var også ein skarp gut med aka...

Vevring kyrkje - snikkar Lars Gjelsvik

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 27.12.2010
Author: Hermund Kleppa
Vevring kyrkje var i minste laget då ho stod ferdig i 1846. Ei omfattande utviding var på tale rundt 1900, men arbeidet tok ikkje til før i 1944. Arbe...

Jorddyrking i Stardalen

Gardsbruk / Farm
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
I den halvtanna mil lange Stardalen, på mellom 280 til 300 m o.h., var det i 1920-åra 37 gardsbruk. Mykje av innmarka vart årvisst overfløymt. Opptakt...

Sparebanken i Jølster

Bank / Bank
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Sparebanken i Jølster kom i siste fase av sparebank-etableringa i Sogn og Fjordane. Banken vart opna i Årdalen i 1901. Banken vann seg snøgt ein solid...

Bygda Undredal

Bygd / Village
Publisert: 25.09.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Undredal er ei særprega lita bygd, plassert om lag midvegs inn i Aurlandsfjorden. Fram til slutten av 1980-talet var einaste veg til bygdesenteret sjø...

Grenda Styvi

Grend / Hamlet
Publisert: 26.09.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Styvi er ein av dei fire grendene eller hovudgardane i Nærøyfjorden, og består sjølv av to gardsbruk og vårstølen Holmo. I tillegg har garden stølsret...

Minnestein over Leo Aarseth

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
12. juni 1940 var Leo Aarseth frå Vevring lettmatros på tankskipet "Orkanger" på veg frå Abadan til Malta. Skipet vart torpedert, men mannskapet berga...

Skysstasjon på Langeland

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
I samband med at Den Trondhjemske Postvei vart etablert i 1780-åra, vart det også behov for skysskifte. Langeland var ein av desse mange skysstasjonan...

Den Trondhjemske Postvei i Gaular

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Oppretting av vekefast og direkte postrute mellom Bergen, Molde og Trondheim i 1786, og bygging av postveg mellom byane, batt dei to stiftsbyane tetta...

Sunnfjord folkehøgskule - minnestein over skulestyrar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På framsida (eller baksida) av den eldste bygningen på Sunnfjord Folkehøgskule står det ein bautastein. Steinen vart reist i 1933 til minne om Rasmus ...

Sunnfjord Folkehøgskule - minnestein om brannulukke

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Minne um ulukka paa Solvang" står innhogge på ein stein på kyrkjegarden ved Førde kyrkje. Det var mellom klokka 1 og 2, natt til laurdag den 3. septe...

Veg og bru over Kjøsnesfjorden

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Vassenden strekkjer Jølstravatnet seg vel to mil austover, og ved gardane Sunde og Kjøsnes på sørsida, går den kring fem kilometer lange Kjøsnesfj...

Minne om Justismordet i Gaular

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 29.06.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Viksdalen kyrkje står ein gravstein som skil seg ut frå alle dei andre. Ikkje i materiale eller form, men ved innskrifta: "MIKAL G. HETLE (---) Sk...

Meieriet på Hjelmeland

Industri, energi og naturressursar
Meieri / Diary
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Meieriet på Indre Hjelmeland var i drift til sentralmeieriet i Bygstad stod ferdig i 1952. I staden for at dette skulle forfalle, greidde eldsjeler å ...

Steinstolpen i Bygstad

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Ved Liagjerdet i Bygstad er ein stein brukt som telegrafstolpe. Det er ikkje noko uvanleg i og for seg, tilsvarande finn ein fleire stader rundt om i ...

Minnestein på Sande over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Gaular miste livet i kampane mot dei tyske invasjonsstyrkane ved Flå og ved Dokka. Dei fall same dagen, 25. april 1940. Begge blei gr...

Minnestein over gravlagde i Vangen kyrkje i Aurland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I den katolske tida og lenge etter reformasjonen 1536, hende det at døde vart gravlagde under kyrkjegolvet. Vangen kyrkje i Aurland vart bygd på 1200-...

Minnestein over Andrias Bryn i Gudvangen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed vegen i Gudvangen står ein minnestein over matros Andrias Bryn, fødd 1918. Han reiste til sjøs før krigsutbrotet i 1939 og miste livet i e...

Minnesmerke over fylkesmann Christensen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane fylke har minnesmerke over to av fylkesmennene sine. Det eine står på grava til fylkesmann Hans Seip i Fjærland. Det andre står på je...

Minnestein over Absalon Pederssøn Beyer

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den kjende bergens-humanisten Absalon Pederssøn Beyer var sogning av fødsel. Han vart fødd i Aurland i 1528, og kom til Bergen seks år gamal. På 1980-...

Offring i Aurland i bronsealder

Arkeologi
Publisert: 18.03.2025
To økser og en armring ved Drepningshamaren på Låvisberget i Aurland – et unikt funn fra bronsealder Drepningshammaren på Låvisberget er navnet p...

Om Aud den djuptenkte frå Aurland – landnàmskvinne på Island

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Aud the Deep-Minded (…) the most famous female settler of Iceland», står det å lesa i eitt av mange oppslag på Internett. Historikaren Anders Ohnstad...

Då Osen bru ramla i elva

Busetnad, bygd, by
Ulukke / Accident
Publisert: 04.01.2008
Author: Svein Ove Nistad Hermund Kleppa
Gaula renn ut inst inne i Dalsfjorden. Osen bru ligg nesten ved utløpet. Den 30. april 1959 stod ei heller uvanleg kunngjering i Firda: "Fylkesvegen m...

Marte i Movika - husmannskone og byamme

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Marte og mannen Nils var dei siste husmennene i Movika. Ein kan sjå husmannsplassen dei budde på ved Sunnfjord museum enda. Rett etter dei vart gifte ...

Audhild Viken – pioner for marknadsføring og omsetnad av husflidsvarer

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Audhild Viken (1915-2000) ville ta vare på det tradisjonelle i ei tid då mange vende ryggen til dei norske husflidstradisjonane. Etter kvart organiser...

Fossane i Nærøydalen

Busetnad, bygd, by
Foss / Waterfall
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Dei store fossane inst i Nærøydalen, Sivlefossen og Stalheimsfossen er kjende attraksjonar og døme på større elvar som tidlegare rann mot Voss. Dette ...

Fossane i Flåm og Aurlandsfjorden

Busetnad, bygd, by
Foss / Waterfall
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
I Flåmsdalen og i Aurlandsfjorden finst det både kjende og ukjende fossar som pregar landskapet. Nokre av desse er blant dei mest kjende turistattraks...

Beitelen

Busetnad, bygd, by
Fjell / Mountain
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Beitelen er eitt av dei fremste kjennemerka i Nærøyfjorden verdsarvområde. Den særmerkte fjelltoppen er òg eit godt utsiktspunkt over fjordsystemet....

Jens Andreas Friis – «opptegnelser» i dagbok 1841

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Førde kyrkje i Sunnfjord kan kyrkjegardsvandrarar sjå eit gravminne over sokneprest Søren Hjelm Friis og «hustru» Charlotte Lovise...

Vangen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vangen kyrkje er ei langkyrkje i stein som står på Aurlandsvangen. Kyrkja, som er i tidleg gotisk stil, er truleg bygd i to omgangar på 1200-talet. Ky...

Flåm kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Flåm kyrkje er ei langkyrkje i tre frå 1670. Kyrkja, som har 160 sitjeplassar, er bygd av byggmeister Magne Essen. Kyrkja erstatta ei kyrkje som vart ...

Undredal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Undredal kyrkje er ei stavkyrkje frå midten av 1100-talet. Kyrkja, som har 40 sitjeplassar, har sidan byrjinga av 1700-talet vore kledd med liggjande ...

Bakka kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Bakka kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i grenda Bakka ved Nærøyfjorden. Kyrkja, som har 200 sitjeplassar og er teikna av arkitekt Christian Henr...

Kyrkja på Rygg

Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Rygg ligg like ovanfor Aurlandsvangen. Her ligg tomta etter ei stavkyrkje som truleg vart bygd kring år 1130. Området nærmast kyrkjetomta, mot vest og...

Kyrkjegarden i Aurdalen

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Fjellgarden Østerbø i Aurdalen fekk eigen kyrkjegard i 1858. Han var i bruk til 1911, då den siste vart gravlagd der. Men alt tidlegare gravla dei fol...

Bleiklindi i Nærøyfjorden - botanisk merkeleg kulturtre

Plante / Plant
Publisert: 02.02.2002
Author: Hermund Kleppa
Inst inne i Nærøyfjorden, eit kort stykke frå sjøen rett over fjorden frå Bakka, står Bleiklindi. Eit merkeleg tre som i 1910 vart freda ved kongeleg ...

Lensmannsgarden, Lensmannsstova og Tinghaugen på Onstad

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Onstad var tidlegare sentrum i Aurland. Her budde lensmannen, og her var tingstaden. Her ligg hovudbygningen på garden og Lensmannsstova....

Gravferd i Bygstad 1903

Gravferd / Funeral
Publisert: 17.04.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1901 kom engelskmannen Charles Thomas-Stanford til Bygstad for å fiska laks. Seinare kom han årvisst. Kona hans Ellen Thomas-Stanford var og med. Ho...

Bygstad gamle kyrkjegard II

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 22.04.2008
Author: Hermund Kleppa
Kyrkja og kyrkjegarden i Bygstad ligg eit stykke frå kvarandre på Eide. Tidlegare låg kyrkja og kyrkjegarden på garden Bygstad. I 2008 er den gamle gr...

Garden Hylland

Gardsbruk / Farm
Publisert: 12.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Hylland ligg på vestsida av Nærøydalen kring 6 km frå Nærøyfjorden. Det er i dag to bruk på garden, eitt stort og eitt mindre, og på det størst...

Garden Skjerpi

Gardsbruk / Farm
Publisert: 12.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Skjerpi ligg på austsida av Nærøydalen kring 4 km frå Nærøyfjorden. Det var berre eitt bruk på garden like fram til 1870-åra, men då vart garde...

Garden Ramsøy

Gardsbruk / Farm
Publisert: 12.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Ramsøy ligg ved sjøen, på austsida av Nærøyfjorden, lengst i sør. Det gamle gardstunet ligg ved ein berghammar, kring 200 meter opp frå sjøen. ...

Garden Solbjørgo

Gardsbruk / Farm
Publisert: 24.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Solbjørgo ligg på vestsida av Nærøydalen, vest for gardane Hemri og Skjerpi, høgt oppi fjellsida kring 600 moh. Sjølve gardstunet ligg rett ova...

Garden Hemri

Gardsbruk / Farm
Publisert: 24.06.2008
Author: Åsmund Ohnstad
Garden Hemri ligg på vestsida av Nærøydalen kring 4 km frå Nærøyfjorden, men tunet og husa ligg på austsida av elva. Garden ligg fint til mellom fjell...

Vassbygdi

Busetnad, bygd, by
Grend / Hamlet
Publisert: 12.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
"Sognefolket som bor over dette Vand, kaldes Vassbygder og siden strekker Prstegjeldet sig østefter op hvor Veyen gaa til Hallingdal i Aggershus Stift...

Bygda Flåm

Busetnad, bygd, by
Bygd / Village
Publisert: 12.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Bygda Flåm og Flåmsdalen, som til saman utgjer Flåm sokn, ligg i inste enden av Aurlandsfjorden. Frå å vere ei nokså typisk vestlandsbygd med større o...

Aurlandsvangen

Busetnad, bygd, by
Bygd / Village
Publisert: 12.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Omgrepet Aurlandsvangen femner her om eit stort område, tilsvarande Vangen sokn. Dette innbefattar gardane langs fjorden frå Skjerdal til Otternes, sa...

Grenda Stalheim

Arkeologi
Grend / Hamlet
Publisert: 12.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Ostrabakkjen ligg 6,5 meter over havet, like innanfor Foldrøyhamn på Bømlo, ved utløpet av Foldrøyvatnet. Då helleren var i bruk, var Foldrøyvatnet e...

Futegarden på Bruland

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Futegarden på Bruland er rekna som eit av dei best bevarte døma på ein vestlandsk embetsmannsgard. Hovudbygningen i seinbarokk stil er frå 1750-talet,...

Kirkevollen

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Kirkevollen er eit av dei to freda embetsmannshusa i Førde - Futegarden på Bruland er det andre, og ligg vakkert til ved Løken med kyrkja i ryggen. De...

Stabburet på Fletene

Busetnad, bygd, by
Gardshus / Farm house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Med årstalet 1524 rissa inn på ein stokk, har vi eit handfast haldepunkt for alderen til dette vesle huset på Fletene i Holsen. Mest truleg har vi her...

Kapteinsgarden

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Kapteinsgarden Ytre Skei er den av gardane på Skei som har lengst samanhengande busetnad av embetsmenn, heile 250 år, dei fleste militære. Hovudbygnin...

Gamlebanken

Bank / Bank
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Gamlebanken er det folkelege namnet på huset Førde Sparebank bygde i 1901 og tok i bruk i 1902. Det ligg i Kyrkjevegen 9, og er eit særmerkt bygg i Fø...

Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Førde er ei langkyrkje i tre som ligg på garden Skei sin grunn i Førde sentrum. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 1. oktober 1885 av bisko...

Haukedalen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Haukedalen kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Gjerland i Haukedalen i Førde kommune. Kyrkja, som har 120 sitjeplassar, vart vigsla 8. ju...

Holsen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Holsen kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg på Holsen i Førde kommune. Kyrkja, som har 200 sitjeplassar, vart vigsla 11. desember 1861 av prost Joha...

Førdehuset

Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Førdehuset representerte eit pionertiltak i norsk kulturliv då det vart opna i 1976. Her er det ei rekkje kulturelle tilbod og aktivitetar. Eit større...

Jordbruksskulen på Mo

Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Garden Mo vart jordbruksskule i 1858, og er den nest eldste jordbruksskulen i landet som enno er i drift. Garden er ein av dei største i fylket med kr...

Under Jostedalsbreen frå Fjærland til Skei

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den 17. april 1975 vedtok Stortinget at Fjærland skulle få vegutløysing til Skei i Jølster. Det endelege linevalet vart utsett for å utarbeida nødvend...

Vegutbygging i Gaular: Osen-Sande-Viksdalen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1800-talet vart det bygt mange kilometer veg i Gaular kommune i høve til mange andre kommunar. Osen-Viksdalsvatnet fekk Stortingsløyvin...

SS «St. Sunniva» - verdas første spesialbygde cruiseskip i Gudvangen

Besøk / Visit
Publisert: 14.09.2013
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1892 ankra SS «St. Sunniva» opp i Gudvangen. Skipet var det første i verda bygd som cruise-skip. På stader båten ikkje kunne leggja til kai, ...

Sparebanken Sogn og Fjordane

Forretningsbygg / Commercial building
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Frå 1960-åra har det gått føre seg ei omfattande samanslåing av bankar i større og større einingar. Denne prosessen starta først på 1970-talet i Sogn ...

Sentralsjukehuset for Sogn og Fjordane

Sjukehus / Hospital
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
På Via i Førde ligg sentralsjukehuset for Sogn og Fjordane, som òg er lokalsjukehus for meir enn halve fylket. Dette var, fram til at staten overtok s...

Firda - lokalavisa for heile fylket

Språk og kunst
Avis / Newspaper
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Avisa Firda er i dag den klårt største avisa i fylket, og den einaste dagsavisa. Opplaget var i år 2000 på 14 628. Avisa dekkjer Sunnfjord, ytre Sogn ...

Sjøahola

Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Sjøahola var den første tettstaden i Førde, og gjennom fleire hundre år sentrum i bygda, både for ferdsel, handel og administrasjon. Då Jølstra skifta...

Båtstoppestaden Steinen

Busetnad, bygd, by
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Steinen vart båtstoppestaden for Førde. Her vart det fleire aktivitetar, m.a. dei første industrielle verksemdene. Men som mange andre stoppestader ha...

Firda Billag

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Firda Billag er det største rutebilselskapet i Sogn og Fjordane, og er eigd av 13 kommunar, med hovudsete i Førde. Billaget transporterer dagleg meir ...

Altertavla i Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 07.07.1999
Author: Sigurd Vengen Anders Gjerde
Mange har vorte interessert i altertavla i Førde kyrkje nå dei har sett henne. Ho er eineståande, rik i motiva, fin i skjeringa og etter alderen vel i...

Steinstova på Reiakvam

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
Steinstova på Reiakvam er frå gammal tid og bygd av stein, og er ikkje heilt vanleg. Ho er dessutan den einaste steinstova vi veit om i Naustdal, og d...

Sivlesteinen i Flåm

Monument / Monument
Publisert: 25.04.2002
Author: Hermund Kleppa
Det er reist fleire minnesteinar over diktaren Per Sivle, - på grava hans i Drammen, på Stalheim, på Voss og i Elverum. I Aurland står to minnesteinar...

Den svarte fredagen - luftslaget over Førdefjorden 9. februar 1945

Folk og samfunn
Slag / Battle
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Fredag 9. februar 1945 rasa eit stort luftslag mellom allierte fly og tyske fly- og sjøstridskrefter over Førdefjorden og området rundt. Dette skal ha...

Bautasteinen på Bervellene i Naustdal

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
I Naustdal vart det i 1914 reist to bautasteinar til minne om dei frå bygda som var med i Napoleonskrigane 1807-1814. Den eine steinen står på Bervell...

Bautasteinen på Antonshogen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
I Naustdal vart det i 1914 reist to bautasteinar til minne om dei soldatane frå Naustdal som var med i krigen 1807-1814. Den eine steinen står på Berv...

Gravrøysene på Horne

Arkeologi
Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Lengst vest i Naustdal kommune, på grensa til Flora, ligg garden Horne. Her ligg tre gravrøyser frå bronsealderen. Sommaren 1990 vart to av dei rydda ...

Steinalderbuplass i Engjabøvika

Arkeologi
Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Garden Engjabøen ligg på nordsida av Førdefjorden like innanfor garden Vevring. Her er dei eldste spora etter menneske i heile Naustdal kommune funne....

Postvegen Bleiklindi - Styvi i Nærøyfjorden

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Dagens stamveg mellom Oslo og Bergen går mykje godt etter den same ruta som dei gamle postvegane gjorde. Men frå Lærdal følgjer dei ikkje lenger fjord...

Vegopprør i Gaular

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1700-talet vart det stilt krav til eit betre vegnett. Det skuldast ei fastare ordning med postføringa. Bøndene vart tvinga til å byggja...

Den Trondhjemske postvei frå Førde til Skei

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den Trondhjemske Postvei mellom Førde og Førs i søndre enden av Breimsvatnet var rekna som eit av dei betre vegstykka på postvegen tidleg på 1800-tale...

Indre Sogn Automobilselskap

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1916 vart det første ruteselskapet skipa for rutekøyring i kommunane Sogndal, Hafslo, Luster og Jostedalen. I byrjinga var bilrutene mynta på turist...

Vadheim - Sandane: Frå hesteskyss til rutebiltransport

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Då bilen kom tidleg på 1900-talet, var det stor skepsis til "automobilkøyring" i heile fylket. Dei fleste kommunane nekta bilkøyring grunna for dårleg...

Haukedalen og vegutløysing til fjorden

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Haukedalen var rekna som ei svært lovande jordbruksbygd med store område dyrkbar jord. Men dalen var nærmast avstengd frå omverda. Alt på 1800-talet k...

Heimevernet – skulptur på Skei

Monument / Monument
Publisert: 15.05.2013
Author: Hermund Kleppa
I 1990 flytte Heimevernet, distrikt 10 Fjordane, frå Bergen til Skei i Jølster. Tre år etter overtok HV 10 ny fane og reiste ein skulptur ved stabskva...

Vadheim til Førde - frå postveg til stamveg

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Då Fylkesbaatane vart skipa i 1858, kom det faste båtruter langs kysten og inn i fjordane. Postrutene vart mange stader flytta frå land til sjø, slik ...

Motstand mot Flåmsbana

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Då Bergensbana vart lagt over Myrdal og Finse etter eit stortingsvedtak i 1883, gjekk fylkestinget i Sogn og Fjordane inn for at det skulle byggjast e...

Flåmsbana - bygd 1923-1940

Samferdsle
Jarnbane / Railway
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
10. juli 1908 vedtok Stortinget å byggja ei jernbaneline mellom Myrdal og Flåm. Arbeidet starta ikkje opp før i 1923, og først i 1946 var bana heilt f...

Lokalhistorisk senter i Aurland

Museum / Museum
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Lokalhistorisk senter held til i det gamle Heradshuset på Aurlandsvangen. Senteret tilbyd ei rekkje utstillingar og tenester til publikum. Av tenester...

Høgdegarden Sinjarheim i Aurlandsdalen

Busetnad, bygd, by
Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
I Aurlandsdalen finn ein fleire nedlagde gardar, ein av desse er Sinjarheim. Garden ligg høgt og fritt på eit høgdedrag med gjel, juv og fossar på all...

Garden Stigen

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Åsmund Ohnstad
Stigen ligg på vestsida av Aurlandsfjorden, kring 200 meter søraust for Beitelen og innløpet til Nærøyfjorden. Garden ligg bratt opp frå sjøen, kring ...

Garden Nedbergo

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Åsmund Ohnstad
Nedbergo ligg på austsida av Aurlandsfjorden, 3-400 meter nordaust for Undredal. Garden ligg heller bratt opp frå sjøen, 540 moh. Oppå berget er det e...

Garden Horten

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Åsmund Ohnstad
Horten ligg på austsida av Aurlandsfjorden, kring 560 moh., om lag ein kilometer nord for Nedbergo. Ein kan gå frå fjorden opp til garden frå nordsida...

Nærøyfjorden

Fjord / Fjord
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Ved Beitelen deler Aurlandsfjorden seg i to fjordarmar. Den austlege fjordarmen er breiast og vert rekna som eit framhald av Aurlandsfjorden, medan de...

Lundegrend bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 02.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Gaular kommune er ein av dei store kommunane i Sogn og Fjordane rekna etter bedehus. Frå Bjørvikstranda i vest til Viksdalen i aust finn me sju. Fem a...

Minnestein på kyrkjestad i Aurland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Aurlandsvangen har ein gammal kyrkjestad oppe på Rygg. Kyrkjetufta og kyrkjegarden er framleis godt synleg. Olsokdagen 1956 vart det reist ein bautast...

Prestegardsnaustet

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Ingvar Vikesland
Prestegardsnaustet er ein av dei eldste bygningane på Aurlandsvangen, eit stort, romsleg naust med plass til fleire båtar. Det ligg i eit nærast urørt...

Botnafossen kraftlag - typisk grendeverk på 1900-talet

Industri, energi og naturressursar
Kraftstasjon / Power plant
Publisert: 01.07.2009
Author: Hermund Kleppa
Artikkelen handlar om eit grendekraftverk i Eldalsdalen i Gaular som var i drift i perioden 1946-1964. Det er lagt vekt på å seia noko om dei spora - ...

Naustdal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Naustdal kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i Naustdal sentrum. Kyrkja, som har 650 sitjeplassar, vart vigsla 9. september 1891 av biskop Fredrik ...

Vevring kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vevring kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i bygda Vevring, langt ute på nordsida av Førdefjorden. Kyrkja, som har 225 sitjeplassar, vart vigsla d...

Tingneset - eit sentrum i Ytre Førdefjorden

Folk og samfunn
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Ved Vevring på nordsida av Førdefjorden stikk eit særmerkt nes ut i fjorden. Det er Tingneset. Frå gammalt var garden Vevring med Tingneset eit sentru...

Sperrestova på Jonstad

Busetnad, bygd, by
Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
Det er enno nokre att av dei gamle sperrestovene. På garden Jonstad i Naustdal har vi ei av dei, bygd kring 1890....

Grunnlovsjubileum 2014 - 17. mai-feiring i Førde 1869

Jubileum / Anniversary
Publisert: 03.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Året 1814 har stor plass i Noregssoga. Stikkord er: Kielfreden, unionen med Danmark oppløyst, notabelmøtet på Eidsvoll, Riksforsamlinga på Eidsvoll, g...

Falsk mynt 1880 i Førde - einaste i heile landet

Mynt / Coin
Publisert: 15.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Søndag 19. september 1880 troppa to lensmenn opp i tunet på garden Åsen i Jølster. Dei skulle forhøyra den 18 år gamle Katrine Åsen. Dagen før hadde h...

Arbeidarane på Gaularfjellsvegen organiserer seg

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Vegarbeidarane følte tidleg at det var trong for å organisera seg. Arbeidstilhøva var lite regulerte i høve til dagens forhold, og fleire gonger var d...

Striden for veg over Gaularfjellet

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Gaularfjellsvegen sto ferdig i 1938. I nær hundre år hadde det vore eit krav om vegsamband mellom Sunnfjord og Sogn. Ein ny stamvegplan for heile land...

Vegarbeid på Gaularfjellsvegen 1936-1938

Samferdsle
Vegarbeid / Road work
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Vegarbeid før krigen var krevjande og hardt. Mykje av arbeidet føregjekk med handemakt, og det var farefullt og vanskeleg. Gaularfjellsvegen, som vart...

Gaularfjellsvegen opna

Samferdsle
Historisk hending / Historical event
Publisert: 02.08.2006
Author: Kristin Ese
Vegen over Gaularfjellet var ferdig ein av dei første dagane i desember 1938, etter tre års arbeid. Men vegopninga hang i ein tunn tråd. På fjellet ra...

Stølsvegen til Rimstigen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 23.02.2006
Author: Åsmund Ohnstad
Gardane Bakka og Tufto ligg på vestsida av Nærøyfjorden kring seks km nord for tettstaden Gudvangen. I fjellområdet vest for gardane ligg stølane Rims...

Vatningaveit i Utbygdi

Kanal / Canal
Publisert: 10.03.2006
Author: Åsmund Ohnstad
Gardane Ås, Kvam, Ty og Høydalen ligg på austsida av Aurlandsfjorden, 2-3 km nord for bygdesentret, Vangen. Dette området har vorte kalla Utbygdi. Gar...

Skulptur av Pål Bårdsson - prest i Undredal og erkebiskop

Monument / Monument
Publisert: 06.10.2005
Author: Hermund Kleppa
Mange kyrkjer har portrett av eigne prestar for fleire hundre år sidan. Ingen kjem opp mot kyrkja i Undredal. Undredølene kan skryta av å ha "bilete" ...

Det store elvetjuveriet i Nærøydalen

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 19.05.2005
Author: Inge Aarseth
Nærøydalselvi har ikkje alltid vore så stor som no. Gjennom dei siste istidene har ho stole fleire sideelvar som tidlegare rann mot Voss. På kartet ka...

Jernvinna ved Seltuftvatnet

Arkeologi
Gruve / Mine
Publisert: 23.05.2005
Author: Svein Indrelid
Ved austenden av Seltuftvatnet, vel 800 mo.h., har folk gjennom lang tid funne jernslagg og brende leirstykke på stranda. Men det var fyrst etter arke...

Utanlandsk krigsgrav i Flåm- estisk sjøkaptein

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 27.05.2005
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Flåm står ein minnestein på ei krigsgrav. Ein estisk sjøkaptein omkom under bombing 25. april 1940 og vart gravlagd dagen etter. Flå...

Minnestein om kvinnegraver på Skaim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 08.12.2005
Author: Hermund Kleppa Svein Indrelid
På nordsida av kyrkja på Aurlandsvangen står ein stein knytta til eit førhistorisk gravfunn på garden Skaim. Steinen er oppsett i seinare tid, men det...

Jernbaneplanar i Sogn og Fjordane

Strid / Strife
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1921 la Fylkestinget fram ein jernbaneplan som føreslo jernbaneutbygging i store delar av fylket. Det kom lite ut av planane. Flåmsbana var og er de...

Kvinnegraver på Skaim - busetnad i halvtanna tusen år

Historisk plass / Historical site
Publisert: 08.12.2005
Author: Svein Indrelid
Våren 1964 var det dyrkingsarbeid på Skaim. Dei var i ferd med å køyra bort ei stor rydningsrøys, då bulldozaren kom til å riva opp nokre stor heller ...

Varden i Varddalen

Varde / Cairn
Publisert: 10.10.2013
Author: Hermund Kleppa
Varddalen heiter staden eit par-tre kilometer i sørvestleg retning frå Espesetstølen i Gaular. Det står ein varde der, på ein bergknatte like før dale...

Telegraflina over Jernhetta

Telefonline / Telephone line
Publisert: 17.10.2001
Author: Oddkjell Bosheim
Telegraflina over Jernhetta på fjellet mellom Lærdal og Aurland vart bygd i 1859 som ein del av telegrafsambandet mellom Oslo og Bergen. Dette var den...

Naustdalsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Naustdal kommune hadde mange vegkrav rundt 1900. Eit av dei høgast prioriterte krava var ny veg i Naustdalen. Naustdalsvegen vart påbyrja i 1903, men ...

Kunstnaren Oddvar Torsheim - V for vestlending

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Rolf Braadland
Oddvar Torsheim er fødd i 1938. Han voks opp i Naustdal og busette seg i Førde. Han er kjend som ein populær grafikar, målar og i seinare år også som ...

Jensine Angedal: ei føregangskvinne i Førde heradsstyre

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling Politikk / Politics
Publisert: 07.03.2025
Author: Aurora Myro
Det skulle ta 100 år frå formannskapslovene vart vedtekne, og det kommunale sjølvstyret vart innført til den første kvinnelege representanten vart val...

Kjøsnesstova

Middelalderhus / Medieval house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Jølster har mange gamle stovehus. Eit av dei største er Kjøsnesstova, også kalla Bydalsstova, i dag eitt av mange freda hus i Jølster. I si tid var ho...

Midttunet i Sandal

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Med eit dusin hus på sin opphavlege plass, er Midttunet eit særmerkt kulturminne. Men det har ikkje vore lett å få dette anlegget fullt ut tilgjengele...

Hestad kapell

Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
På ein idyllisk holme ved Hestadfjorden ligg det vesle Hestad kapell. Det har røter attende til mellomalderen....

Gamle Sande sentrum

Bygd / Village
Publisert: 14.08.2001
Author: Jan Anders Timberlid
Fram til andre verdskrigen låg alle sentrumsfunksjonane på Sande nord for elva, det vil seie at både offentlege og private tenesteytingar låg på Skage...

Krigsgrav i Sandefjord - Thor Nicolay Devig

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 18.03.2004
Author: Hermund Kleppa
Thor Nicolay Devig (1888-1942) voks opp på Skei i Førde, og reiste for godt ut i verda vel 20 år gammal. Frå 1909 vart han buande i Sandefjord. Under ...

Om kalender og folkeleg tidsrekning

Tilbehøyr / Accessory
Publisert: 27.09.2005
Author: Gunnild Systad
Frå dei tidlegaste tider må mennesket ha søkt etter hjelpemiddel for å fastsette tid. Me veit at alt for fleire tusen år sidan hadde både India, Egypt...

Gamal grensestein mellom Sunnfjord og Nordfjord

Grensestein / Boundary stone
Publisert: 03.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed vegen ned mot Førde i sørenden av Breimsvatnet står ein kring to meter høg stein. Han blei reist i 1835 og markerte grensa mellom to futed...

Minnebilete på Ålhus - Johannes D. Sandal

Plakett / Plaque
Publisert: 30.12.2005
Author: Lidvald Klakegg (1941 - ) Hermund Kleppa
Eit stort bilete av Johannes D. Sandal (1878-1907) har fått heidersplass i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Sandal var levande interessert i lokalhistori...

Minnebilete på Ålhus - Johannes Ålhus

Plakett / Plaque
Publisert: 09.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Søndag kveld, 4. november 1951 var det ei særleg tilskiping i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Dei avduka eit bilete av Johannes Ålhus. Han døydde 1910, ...

Krigsgrav på Vassenden - Sverre Kvammen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 30.12.2005
Author: Hermund Kleppa
Jølster kommune har to krigsgraver. Sverre N. Kvammen dreiv landhandel i Eikåsgrenda. Det tyske prispolitiet var etter han og han måtte fleire gonger ...

Shetland - Sogn og Fjordane - Jernalderborga på Mousa

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 27.04.2006
Author: Hermund Kleppa
På øya Mousa står ei vel 13 meter høg jernalderborg. Mousa Broch er ein av dei største turistattraksjonane på Shetland. Borga er nemnd i den islandske...

Minneplakett om engelskmann på Gallen

Plakett / Plaque
Publisert: 13.03.2006
Author: Hermund Kleppa
I 1984 kom gjekk ei gruppe engelske ungdommar over Jostedalsbreen frå Fjærland til Stardalen i Jølster. 17-åringen Miles Gurzynski skulle óg vore med,...

Likdansen

Religion / Religion
Publisert: 22.01.2007
Author: Nikolai Astrup Hermund Kleppa
Den gamle skikken med å vaka over ein død person, likvake, går tilbake til førhistorisk tid. Skikken heldt seg i mange hundre år etter at kristendomme...

Grenda Bakka

Ver og klima
Grend / Hamlet
Publisert: 07.10.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Den vesle grenda Bakka femner om gardane Bakka og Tufto. På vei inn Nærøyfjorden vil dette vere dei siste gardane båten passerar, før den når enden av...

Bygda Gudvangen

Busetnad, bygd, by
Grend / Hamlet
Publisert: 06.10.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Heilt inst i Nærøyfjorden ligg bygda Gudvangen, som strekker seg frå Stalheim vest i Nærøydalen til Dyrdal ute i fjorden. Med i bygda høyrer gardane R...

Stegastein

Utsiktspunkt / Viewpoint
Publisert: 18.09.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Utsiktspunktet og rasteplassen Stegastein ligg på Aurlandsvegen som er ein del av det nasjonale turistvegprosjektet til Statens Vegvesen. Plassen ligg...

Lokale eventyr og segner - Sølvbordet i Risevatnet

Sagn / Legend
Publisert: 30.08.2007
Author: Hermund Kleppa
Lokale eventyr og segner er ofte knytte til landskapet. Dei underjordiske skapningane, som tussar og troll og huldrer, budde i fjell og hamrar og haug...

Fossane i Nærøyfjorden

Ver og klima
Foss / Waterfall
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Nærøyfjorden kan skilte med så mange som 25 større og mindre fossar. Av desse reknast Kjelfossen som den viktigaste, men fleire andre er òg verdt å ne...

Ei grav - Fredrikke Sophie Christensen

Busetnad, bygd, by
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
"Liti og kroki" minnest Tryggve Rishovd, fødd 1916, at Sophie Christensen i fylkesmannsgarden var. Ho budde hjå sonen, fylkesmann I.E. Christensen. "I...

Minnebilete i Haukedalen - Lærar Sigurd Nesse

Plakett / Plaque
Publisert: 25.06.2008
Author: Hermund Kleppa
Lærar og forfattar Sigurd Nesse kom i 1874 som nyutdanna lærar til Haukedalen. Han var der i tre år. Då han fire år seinare reiste frå bygda, hadde de...

Krossteinen på Bell

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Det finst fleire krossforma steinar i Sogn og Fjordane. Dei er minne om då kristendomen vart innførd i Noreg, rundt rekna tida 950-1050. Ein funksjon ...

Tysklandsbrigadens Veteranforbund - Sogn og Fjordane

Foretak / Association
Publisert: 07.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I åra 1947-1953 var norske styrkar med i den allierte okkupasjonen av Tyskland. Norske soldatar skulle vera med på å tryggja og byggja freden. På 1980...

Med Kongsberg-knekk i Ormhaugbakken

Sportsanlegg / Sport installation
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
- Det var vel helst den stilen som blei kalla Kongsberg-knekk det gjekk på, fortalde Gunnar Jan Gjerland då han i 2008 var med og synte kvar haukedøle...

Haukedalen forsamlingshus

Bedehus / Chapel
Publisert: 17.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I Haukedalen kallar dei bedehuset sitt Forsamlingshuset. Det signaliserer brei bruk, eit hus der folk kjem saman. Ordet samlingshus har óg vore brukt,...

Finnlandsplaketten - eineståande premie i langrenn?

Plakett / Plaque
Publisert: 16.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I Haukedalen har dei ein langrenn-premie kan henda ingen andre har maken til: ein Finlands-plakett, - eit vandreskjold Haukedalens Idrottslag vann til...

Norsk rosemåla kiste i England

Kiste / Coffin
Publisert: 14.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Herskapshuset Preston Manor i Brighton høyrer med til musea i byen. Mr. og Mrs. Thomas-Stanford var dei siste som residerte der på 1930-talet. Eitt mø...

Bautastein på Følling i Eldalsdalen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 14.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har eit halvt hundre bautasteinar arkeologane omtalar som fornminne, det vil seia at dei truleg er meir enn rundt rekna 1000 år gamle...

The Ladder - Laksetrappa i Osen

Laksetrapp / Salmon ladder
Publisert: 22.07.2008
Author: Charles Thomas-Stanford
Om "den som kan få to aks ut av eit korn, eller grasstrå til å gro der det før berre vaks eitt" fortener hyllest av folket, så er ikkje han som fylte ...

Sogn og Fjordane-Irland: Potts på Osen gard i Bygstad

Person / Person
Publisert: 07.10.2008
Author: Hermund Kleppa
På slutten av 1800-talet var irlendarar med namnet Potts i Bygstad og fiska laks. William Trumperant Potts var med då dei kring 1870 bygde laksetrappa...

Damn! - mislukka kjeksing i Gaula og Årøyelva

Person / Person
Publisert: 02.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Ikkje med sine "forfædres kraftige eder" - men med det engelske kraftordet "damn", sette han i, kjeksemannen (eller klepparen) som i 1901 mislukkast m...

Folkemusikk i Gaular

Musikk / Music
Publisert: 27.08.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Gaular har i den seinare tida sett seg på folkemusikk-kartet med at det har vakse fram eit levande folkemusikkmiljø. Gaular spelemannslag har vorte ei...

Gammal meieribygning på Vassenden

Meieri / Diary
Publisert: 26.05.2009
Author: Hermund Kleppa
På Vassenden i Jølster står det eit lite hus som skil seg ut frå dei andre. Det ligg tett attmed vegen på den smale stripa mellom E39 og Jølstra. Det ...

Mula - gard med samansett næringsgrunnlag

Gardsbruk / Farm
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Det er ikkje store bilturen frå Førde til Mula på sørsida av Førdefjorden. Men ein er komen langt frå forretningsbyen når ein står i sjøsprøyt nede i ...

Laterna magica

Musikkinstrument / Musical Instrument
Publisert: 14.08.2009
Author: Elin Storøstevik
Laterna Magica eller såkalla ”magiske lanterner” vart først omtala på 1500-talet. Det ”magiske” ved desse lanterne var at dei projiserte bilete måla p...

Om namnet Jølster

Kommune / Municipality
Publisert: 17.06.2009
Author: Arne Aasland
Både i Ryghs Norske gaardnavne (1918) og Eivind Vågslids Stadnamntydingar 2 (1974) finn vi tilløp til forklaring av namnet Jølster. Dei knyter seg til...

Jølstra, Anga og Halbrendselva

Elv / River
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Desse tre elvane prydar Førdebygda, men kva tyder namna? Til Halbrendselva høyrer og elva Hundsrasta, som ligg i den "bymarka" Førde har fått seg bak ...

Stadnamn i Jølster

Folk og samfunn
Stadnamn Dal / Valley
Publisert: 24.06.2009
Author: Arne Aasland
Stadnamn er kulturminne, men samstundes ord i full dagleg bruk. Frå den rike namnefloraen på Jølst (i Jølster) tar denne teksten fram dei viktigaste d...

Har fjellnamnet Kabusen namn etter eit gammalt klesplagg?

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I Haukedalen i Førde ligg eit 980 m høgt fjell med namnet Kabusen. Det er eit merkeleg namn mange lurer på tydinga av. Men namnet er ikkje eineståande...

Dakotabakkane, Gosen, Egypten og Sionsdalen ligg i Stryn! På ein gard i Luster kan du gå frå Jerusalem til Jeriko

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er faktisk ganske vanleg at stader som treng eit namn, får eit namn som har vore brukt før. Slike stadnamn vert kalla oppkallingsnamn, eit sekundæ...

Langebrua

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Brua over Jølstra er oppkalla etter handelsmann Hans Christian Fr. Lange, ein av dei som stod føre bygginga av den første brua. Brua har alltid vore e...

Naustdalstunnelen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Dårleg vegstandard og lange reiseavstandar har vore eit problem i Sogn og Fjordane. Byggjinga av den 6 km lange Naustdalstunnelen korta ned reisetida ...

Bruene i Førde

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Førdehistoria handlar om bruer. Langebrua er så å seie føresetnaden for at Førde kunne bli ein tettstad. Dagens sentrale Førde er bunde saman av sju b...

Skredulukke i Stardalen (Heggheim)

Folk og samfunn
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Året 1868 var eit av dei verste snøskredåra på Vestlandet. Kring 150 menneske omkom. På garden Heggheim i Stardalen vart alle husa råka av raset. 17 m...

Knut L. Sandal

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Hardingfelepelemannen Knut L. Sandal (1913-1964) frå Jølster var busett i Bergen, og lydinnspelingar vitnar om ein flott ambassadør for det særmerkte ...

Ingeborg Grytten - salmediktar frå Sunnfjord

Folk og samfunn
Musikkverk / Musical work Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 14.04.2008
Author: Hermund Kleppa Kvinnestemmer.net
Nordlandspresten Petter Dass er den ruvande skikkelsen i norsk salmedikting på 1600-talet. To vestlands-kvinner er mellom dei andre som skreiv salmar ...

Vikingperioden i Irlandssoga på frimerke

Frimerke / Stamp
Publisert: 08.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Det irske postverket har tre frimerke-utgåver med tilknytning til vikingperioden i landet si soge, den eine i høve 1000-årsmarkeringa for Dublin i 198...

Nils Furnes

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Hardingfelespelemann Nils Furnes (1901-1990) kom frå Bygstad i Gauler, men var busett i Bergen....

Johannes Holsen

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Spelemann frå Viksdalen, busett i Førde, med alderdomelege hardingfeleslåttar og svingande dansespel....

Jens Larsen Drægeli

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Marcus Waagen Øye
Jens Larsen Drægeli (1814-1900) var ein gardbrukar frå Aurland som dreiv legeverksemd. Han var sjølv opplærd i behandling og handterte for det meste s...

Den fyrste song - om eit femte vers

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Per Sivle sitt dikt "Mor", eller best kjent som "Den fyrste song eg høyra fekk", har fire vers. Eit femte vers har frå tid til anna vore med, og om ei...

Hurtigruteskipet DS «Finmarken i tida april-juni 1940

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tysdag kveld, 7. mai 1940, styrde hurtigruteskipet DS «Finmarken» ut Nordfjord etter å ha lege gøymt i Hyen frå 12. april, - «med syv manns besetning,...

Kristian Eikås

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Kristian Eikås var drivkrafta bak opprettinga av Heimeyrkeskulen i Jølster, og stod sentralt i fornyinga av handverk og formgjeving i bygda....

Astrup-steinen

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
"NIKOLAI ASTRUP 1880-1928" Det står innhogge på Astrup-steinen i det gamle prestegardstunet på Ålhus. "Soleis skal óg han sjølv og livsverket hans for...

Bygda Dyrdal

Landskap
Grend / Hamlet
Publisert: 01.10.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
I 2004 rasa ei kjempe stor blokk nesten ned i riksvegen, rett på sida av ei våningshus ...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Jølster prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 13.11.2014
Author: Per Olav Bøyum
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Rasfarleg område

Veg / Road
Publisert: 02.08.2006
Author: Kristin Ese
20. juni 2006 var det offisiell opning for å markera at vegsambandet mellom Skei og Fjærland, 20 år etter at det opna, endeleg fekk riksvegstandard. E...

Gustav Indrebø - ein av dei store innan stadnamn- og målarbeid

Folk og samfunn
Publisert: 01.07.2024
Author: Randi Melvær
Sogn og Fjordane har fostra ein av dei store innan stadnamn- og målarbeid: Gustav Indrebø. Han var ein intelligent og stillfarande mann som i periodar...

Hestadgrend bedehus og Hestadgrend indremisjon

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 09.04.2008
Author: Albert Kirkeli
"Hestadgrend Indremisjon og Hestadgrend bedehus heng nøye saman". Det skreiv Arne Kirkeli i 2008 i ei utgreiing om bedehuset i Hestadgrend. Han la ved...

Holsen bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 13.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Bedehuset i Holsen står tett attmed riksvegen på garden Fleten om lag ein kilometer utom kyrkja. Huset stod ferdig i 1908. Det var eit eldre skulehus,...

Kunstnaren Kjartan Slettemark

Person / Person
Publisert: 18.11.2002
Author: Rolf Braadland
Kjartan Slettemark er fødd i 1932 på garden Slettemark i Naustdal kommune. Han er son til Jakob Slettemark og Brita Eimhjellen. Slettemark er ein av d...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Aurland prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 10.04.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Stamvegen E16 gjennom Aurland

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Stortingsvedtaket frå 1975 stadfesta at stamvegen mellom Bergen og Oslo skulle gå over Filefjell og Lærdal. Første byggjesteg var Hordaland grense-Aur...

Veghistorisk kulturminne ved Aurlandsfjorden

Samferdsle
Monument / Monument
Publisert: 17.10.2013
Author: Hermund Kleppa
På veg inn Aurlandsfjorden informerer ekspressbåten Bergen-Flåm passasjerane om fossefall, høgdegarden Stigen og, om bygda Undredal, kjend for geitost...

Minnestein over Dannebrogsmann i Årdal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jølster har to Dannebrogsmenn, Nils Olsson Årdal og Per Kleppe. Dannebrogsmenn var soldatar som var med i "Svenskekrigen" 1807-1814 og som vart dekore...

Eilivane i Naustdal

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
I mellomalderen kom ei av dei mektigaste ættene i Noreg frå Naustdal. Rett nok har fagfolk drøfta om dei "Dei tre Eilivane" kom frå Naustdal i Sunnfjo...

Folkemusikk i Naustdal

Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music
Publisert: 07.07.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Naustdal har rike tradisjonar i tradisjonsmusikk. Kor langt attende desse går er det ingen som veit i dag. Ein finn skriftlege kjelder tilbake til slu...

Krigsgrav i Årdal i Jølster - Ragnvald S. Heggheim

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 30.12.2005
Author: Hermund Kleppa
Ragnvald S. Heggheim frå Jølster vart drepen då allierte fly bomba Laksvåg 4. oktober 1944. Han var garveriarbeidar på Kleivedals lærfabrikk som vart ...

Krigsgrav i Førde - Torberg Haaland

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.02.2003
Author: Hermund Kleppa
Ingeniør og fenrik Torberg Haaland var den eine av to frå Førde kommune som fall for fedrelandet under andre verdskrigen. Han vart gravlagd på kyrkjeg...

Viking - Førde si gamle storstove

Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 17.06.2009
Author: Arne Aasland
I eit omskifteleg bysentrum er huset Viking ein av bygningane som har halde stand i opphavleg form, frå 1927. Huset rommar framleis Førde Ungdomslag. ...

Prestegarden i Førde

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Prestegarden i Førde har truleg alltid lege på staden der den gamle prestebustaden framleis står, 350 m søraust for kyrkja på kanten av ein terrasse. ...