Preikestolen i tre frå 1883.
Datering
2002.
Fotograf
Ukjend.
Eigar
Luster fellesråd.

Solvorn kyrkje

Solvorn kyrkje er ei langkyrkje i tre som står høgt oppe i bygda Solvorn i Luster kommune. Kyrkja, som har 300, sitjeplassar, vart vigsla i juni 1883. Arkitekt Waldemar Hansteen laga teikningane. Solvorn kyrkje er soknekyrkje for Solvorn sokn i Hafslo prestegjeld.

Stavkyrkjestil

Solvorn kyrkje er plassert slik at du kan sjå henne nesten same kvar du er i bygda. Det mest iaugefallande særpreget på kyrkja er dei skrånande ytterveggene på tårnet, der nedste delen er våpenhuset. Arkitekten har nok late seg inspirere av stavkyrkjestilen og det frittståande klokketårnet, stopulen, ved Borgund stavkyrkje.

I dag er kyrkja kvitmåla, og men slik har ho ikkje alltid vore. Frå fyrst av var ho måla gul, men med nokre detaljar som hjørna og dørene i ein brun fargetone. Innvendig var kyrkja truleg umåla den fyrste tida, men med gråtona stolpar og bjelkar.

Kyrkjerommet har hovudfargar i grønt og lysegrått. Tidlegare var kyrkja måla i dei same hovudfargane som ein finn att i altertavla, oker og raudt. Krossen i ramme, som i dag er altertavle, var i mange år gøymt bak eit måleri som kyrkjelyden fekk i gåve. Til jubileet i 1983 vart måleriet flytta til den venstre korveggen, og krossen fekk på ny pryde alteret.

Bygde ei stor kyrkje

Solvorn-kyrkja er ei av kyrkjene i fylket som tidleg fekk orgel. Kyrkjegranskar Bendixen skreiv frå sitt besøk på slutten av 1890-talet, at kyrkja hadde orgel og at det var stort. Det var plassert på midten av galleriet, på den utbygde delen som også er bygd noko høgare enn resten.

Image
Solvorn kyrkje er den største av dei 12 kyrkjene i Luster kommune. Her er det høgt under taket. Fem store vindauge på kvar side i skipet gir rikeleg med lys i kyrkjerommet.
Datering
1983.
Fotograf
Ukjend.
Eigar
I Solvorn kyrkje 100 år 1883-1983.

Fleire forhold verka inn då det vart bestemt at Solvorn skulle få ny kyrkje. Hovudårsaka var at Urnes sokn vart lagt ned i 1882 og slått saman med Solvorn. Urnes stavkyrkje skulle ikkje lenger brukast til soknekyrkje. Det vart såleis trong for ei større soknekyrkje for det utvida soknet. Ein annan grunn er at den gamle kyrkja i Solvorn var i dårleg stand. Samstundes gjekk det føre seg kyrkjebygging nær sagt overalt i denne perioden. Det kom opp kyrkjer både på Hafslo og Fortun like før byggjevedtaket vart fatta for Solvorn sin del. Felles for kyrkjene var at dei skulle vere store og lyse, helst kvite. I Solvorn tok dei ekstra kraftig i og reiste den største av dei 12 kyrkjene i det som i dag er Luster kommune. Folketalet i bygda på den tida var berre om lag 350. Men Solvorn var eit knutepunkt for store delar av regionen, både som handelsstad og sete for sorenskrivaren og futen i indre Sogn.

Sorenskrivar Gløersen sat i byggjenemnda og han fekk ein kjenning av seg, dr. Wulfsberg, til å ta ansvaret for byggjearbeidet. Wulfsberg tok kontakt med syskenbarnet sitt, arkitekt Hansteen, som teikna kyrkja.

Kunst og inventar

Nattverdsutstyret, alle i sølv, er ein kalk frå 1844, med innskrifta "MOSR + EEDS"; ein disk frå 1681 med innskrifta "IIST + MPD"; og ei vinkanne frå 1961. I tillegg kjem ei brødøskje i nikkel. Alterduken frå 1994 er laga av Eldbjørg Holm og Kaia Høyum.

Preikestolen og døypefonten er begge frå 1883. Dåpsfatet i messing frå 1644, er ei gåve frå Mette Sørensdatter og Bent Nagel frå Kroken. Dåpsmugga er frå 1951.
Måleri frå 1916 framstiller den krossfesta Kristus. Det var ei tid alterbiletet i kyrkja, og hang utanpå den noverande altertavla. Ved 100-årsjubileet for kyrkja vart måleriet flytta til nordsida i koret. Biletet er laga av Helene Gundersen (1858-1934) frå Brandbu.

Image
Frå interiøret i kyrkja sett mot koret. Delvis skjult bak ei av lysekronene heng måleriet som ei stund var altertavle i kyrkja. Preikestolen er frå 1883. Veggene i kyrkja er lysegrå og benkene grøne.
Datering
2002.
Fotograf
Ukjend.
Eigar
Luster fellesråd.

Her er to lysekruner i messing. Den eine av dei skal koma frå Urnes. Ho har seks armar i rad og seks S-forma slyngingar, og har ei kule utan innskrift og tapp.
Orgelet frå 1902 har seks stemmer, det er laga i Hamburg. Her er to kyrkjeklokker. Den eldste frå 1200-talet og den yngste frå 1700-talet, begge vart reparerte i 1937.

Marmorplata frå 1653 i våpenhuset, låg tidlegare framme ved alterringen i den gamle kyrkja og var gravstein for futen Simen Nielsen, som døydde i 1653. I kvart av hjørna står namna på evangelistane saman med eit latinsk ord. Dei latinske orda i samanheng vert til: I dag meg, i morgon deg.


Aaraas, Margrethe Henden m.fl.: På kyrkjeferd i Sogn og Fjordane - 2. Sogn. Selja Forlag. Førde 2000.