Oppitunselet, tidlegare fjøs.
Datering
1997.
Fotograf
Torgny Ueland.
Eigar
Torgny Ueland.

Oppitunsstøylen

Oppitunsstøylen høyrer til gard nr 21, Rongkleiv, bnr. 2, og ligg noko opp for Nedste Skårevatnet i ei høgd på ca. 465 m.o.h. Det gamle selet er no borte. Fjøset, som er lafta, er ombygt til sel. Omkring husa er bra slåttemark. Om Rognekleivstøylen, støl for bruk nr. 1, sjå eigen artikkel.

Tilkomst

Til Rognekleivstøylen er det i dag 2,5 km skogsbilveg. Til Oppitunsstøylen er det same vegen og i tillegg 1,5 km rås vest og oppover. Det var og rimeleg lett stølsveg tidlegare, truleg kjerreveg til Langevatnet.

Bruk av stølen

På Kulturnett Sogn og Fjordane (Internett), er ei stølsliste frå 1930-åra. Der er nemnt at fram til kring 1865 hadde begge bruka støl der Rognekleivstøylen ligg no. I same stølslista er og nemnt "Gamlekjellen" som skulle vere ein vårstøl som var nedlagd kring 1910. Den skulle ligge ca 1 km vest for garden i høgde ca. 350 m o.h. og skulle ha vore ein tidlegare tjørehjell.

Stølsdrifta var som vanleg på mjølkestølar på Vestlandet. Stølsjentene gjekk til støls om kvelden, mjølka om kvelden og om morgonen og bar rømmen heim. Vårstølen låg så nær garden at dei truleg gjekk heim både kveld og morgon. Kring stølane var gode fiskevatn og gode jaktmarker slik at stølane var sentrale ved jakt og fiske. Dette er dei framleis.

Nokre fakta

Rongkleiv, gard nr. 21, Hyen sokn, hadde 2 bruk i 1890. I 1865 var det 24 personar på garden. Dette talet hadde auka til 27 i 1900.

  • Sandal, Per: Soga om Gloppen og Breim. Gardar og ætter. Band 3, side 238. Sandane 1988.
  • Råd, Kjell: Støylar i Gimmestad og Hyen sokn. Breim 1999. 
  • Råd, Kjell: Støylar i Breim. Breim 1997. 
  • Tvinnereim, Jon: Seterdrift i Nordfjord. Volda 1997. 
  • Sundt, Helge Arnljot: Hovudoppgave i geografi: Stølstun i Gloppen. 1941. 
  • Isachsen, Fridtjov: Seter-landsbyer i Nordfjord. Norsk Geografisk Tidsskrift, bind VIII, hefte 3, 1940. 
  • Grude, J.: Stølsdriften paa Vestlandet. Stavanger 1891.
  • Reinton, Lars: Sæterbruket i Noreg. 3 band. Oslo 1955-1961.