Rønnekleivstølen, og kalla Neritunstølen, ved Langevatnet.
Rønnekleivstølen, og kalla Neritunstølen, ved Langevatnet.
Datering
1997.
Fotograf
Torgny Ueland.
Eigar
Torgny Ueland.
Written by Torgny Ueland
Published 05.06.2000
Støl / Mountain farm

Rongkleivstøylen

Rongkleivstøylen (Neritunstøylen) høyrer til gard nr. 21, Rongkleiv, bnr. 1, og ligg ved Langevatnet i ei høgd på ca. 345 m o.h. Her er nyrestaurert sel og fjøs med lade. For nokre år sidan kom det veg fram til stølen og det er ein del dyrka mark omkring. Bruk 2 nyttar Oppitunstølen. Sjå eigen omtale.

Tilkomst

Til Rongkleivstøylen er det i dag 2,5 km skogsbilveg. Det var og rimeleg lett stølsveg tidlegare, truleg kjerreveg til Langevatnet.

Bruk av stølen

Sel og fjøs med høyrom i 2. høgda.
Sel og fjøs med høyrom i 2. høgda.
Datering
1997.
Fotograf
Torgny Ueland.
Eigar
Torgny Ueland.

I stølsoversikta til Instituttet for sammenlignende kulturforskning frå 1930-åra, som er publisert på Digitalarkivet, er det nemnt at fram til kring 1865 hadde begge bruka støl der Rongkleivstøylen ligg no. I same stølslista er og nemnt "Gamlekjellen" som skulle vere ein vårstøl som var nedlagt kring 1910. Den skulle ligge ca 1 km vest for garden i høgde ca. 350 m o.h. og skulle ha vore ein tidlegare tjørehjell.

Stølsdrifta var som vanleg på mjølkestølar på Vestlandet. Stølsjentene gjekk til støls om kvelden, mjølka om kvelden og om morgonen og bar rømmen heim. Vårstølen låg så nær garden at dei truleg gjekk heim både kveld og morgon. Kring stølane var gode fiskevatn og gode jaktmarker slik at stølane var sentrale ved jakt og fiske. Dette er dei framleis.

Nokre fakta

Rongkleiv, gard nr. 21, Hyen sokn, hadde 2 bruk i 1890. I 1865 var det 24 personar på garden. Dette talet hadde auka til 27 i 1900.

  • Sandal, Per: Soga om Gloppen og Breim. Gardar og ætter. Band 3, side 238. Sandane 1988.
  • Råd, Kjell: Støylar i Gimmestad og Hyen sokn. Breim 1999. 
  • Råd, Kjell: Støylar i Breim. Breim 1997. 
  • Tvinnereim, Jon: Seterdrift i Nordfjord. Volda 1997. 
  • Sundt, Helge Arnljot: Hovudoppgave i geografi: Stølstun i Gloppen. 1941. 
  • Isachsen, Fridtjov: Seter-landsbyer i Nordfjord. Norsk Geografisk Tidsskrift, bind VIII, hefte 3, 1940. 
  • Grude, J.: Stølsdriften paa Vestlandet. Stavanger 1891.
  • Reinton, Lars: Sæterbruket i Noreg. 3 band. Oslo 1955-1961.
  • Instituttet for sammenlignende kulturforskning, RA/PA-0424/F/Fc/L0012/0001: Eske B12: / Sogn og Fjordane (perm XXXI), 1933-1937 Brukslenke for sidevisning: https://www.digitalarkivet.no/pr10081308202003