Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 437 resultater

Orgelharmonium i Ortnevik kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church Musikkinstrument / Musical Instrument
Publisert: 23.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Ortnevik kyrkje stod ferdig i 1925. Ho er spesiell på mange måtar, - ikkje minst når det gjeld orgel. Orglet anno 2006 er bygd opp av to gamle orgel, ...

Minne om Johanna M. Haugen

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 12.03.2007
Author: Hermund Kleppa
"Johanna Haugen av Luster, fødd i Luster 2/6.1908, upteki i skulen [ved] Sogns Barneheim 1/10 - 1917 og utskrivi frå folkeskulen 21. juni 1924. Ho hev...

Skipreideinndelinga

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 05.02.2016

Sysle, len, stiftamt, lagdøme og amt

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 05.02.2016

Bjørgvin bispedømme

Tru og livssyn
Kart
Publisert: 10.02.2016

Gulatinget

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Skyldfordeling

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Tyske kystfort

Folk og samfunn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Middelalderkirkene

Tru og livssyn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Håkon V. Magnussons kapellordning

Tru og livssyn
Publisert: 11.02.2016

Kolerakyrkjegardar

Tru og livssyn
Kart
Publisert: 11.02.2016

Selje kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Selje kyrkje er ei langkyrkje i tre som står nord om Seljesanden i Selje kommune. Kyrkja, som har 500 sitjeplassar vart vigsla 13. mai 1866 av biskop ...

Leikanger kyrkje i Selje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Leikanger kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Leikanger på austsida av Stadtlandet i Selje kommune. Kyrkja, som har 400 sitjeplassar, vart ...

Norheim

Folk og samfunn
Publisert: 23.09.2016
Author: Nils Georg Brekke
Eit par kilometers veg oppe langs Stordalsvatnet i Etne ligg garden Norheim. Vatnet smalnar av til eit trongt sund akkurat her, "garden ved det tronge...

Skog og minnestein på Ersholmen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
På Ersholmen mellom fastlandet og Selja vart første freistnaden på skogplanting i Selje gjort av sokneprest Johan Daniel Stub Landmark i 1876....

Dragseidet

Tru og livssyn
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Dragseidet er kjend i norsk historie for ei stor hending, kristningstinget i år 997, då kong Olav Tryggvason samla stormenn frå fire fylke til ting me...

Hove steinkyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Inge Sæbø
Få bygder i Noreg har både ei stavkyrkje, ei steinkyrkje og ei nyare kyrkje slik som i Vik. Historia om steinkyrkja er like dramatisk som den om stavk...

Minnestein over Abraham Folkestad

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.10.1999
Den 26. mai 1958 vart det avduka ein minnestein over sjømannsmisjon-mannen Abraham Folkestad i Folkestadbygda i Fjaler. Folkestad var ein av dei fyrst...

Minnestein over Rasmus Flo

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 08.11.1999
Author: Hermund Kleppa
Rasmus Flo (1851-1905) voks opp i grenda Flo i Stryn. Han gjekk lærarskulen på Stord og studerte språkfag ved universitetet i Oslo. Sidan arbeidde han...

Lavik

Tru og livssyn
Publisert: 11.03.2016
Author: Nils Georg Brekke Karl Egil Johansen
LEKMANNSHOVDINGANE FRÅ LAVIK ...

Paul Berstad - bygdesongar og tonesamlar

Folk og samfunn
Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Paul Berstad (1908-1993) var ein framifrå bygdesongar, og i tillegg var han ei viktig kjelde for slåttetradisjonen i ytre Nordfjord....

Støle

Folk og samfunn
Publisert: 24.02.2016
Author: Nils Georg Brekke
Høgt oppe frå sjøen og strandflata, på ein av dei vide terrassane som havet og isen har forma, ligg garden Støle (Stødle). Det gammalnorske namnet Stu...

Støle kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 08.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Steinkyrkja på Støle kan vera bygd kring 1160, truleg som privatkapell eller høgendeskyrkje for den mektige Stødle-ætta. Det ligg nær å tenkja at det ...

Grindheim kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 08.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Den første kyrkja på Grindheim var ei stavkyrkje med frittståande klokketårn; støpul. Kyrkja er nemnd første gong i 1326, men ho vart truleg bygd leng...

Poteta - innvandraren som berga liv

Folk og samfunn
Plante / Plant
Publisert: 08.08.2007
Author: Ingrid Berger
Innføringa av den enkelt utsjåande og tilsynelatande lite spanande rotveksta poteta, var ei særs viktig hending her til lands. Poteta var enkel å dyrk...

Halsnøy kloster

Tru og livssyn
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Halsnøy kloster ligg midt i det frodige fjordlandskapet i Sunnhordland, på eitt av dei låge eida, eller 'halsane' som har gjeve øya namn. Slake bøar s...

Fjelberg

Tru og livssyn
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke
Den vakre prestegarden på Fjelbergøya ligg nokre minuttars gange opp frå fjorden, i eit tett tun med kyrkja sør for hovudbygningen og bispestova mot n...

Eit barnedrap i Luster i 1796

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Ein aprildag i 1796 rodde Johanna Larsdotter ut på fjorden ved Dale i Luster saman med dei to små borna sine. Etter nokre åretak greip ho fyrst dotter...

Rangele Lassedotter Varli - ei kvinnestemme frå Hyllestad

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum Kvinnestemmer.net
Rangele Lassedotter ( 1620-1707) frå Hyllestad må ha vore kring 80 år då ho i 1700 gjekk opp kyrkjegolvet i Hyllestad for å bli vigd for tredje gong. ...

Kvinnherad kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Liden
Den høgreiste Kvinnheradskyrkja, med den karakteristiske profilen mot den mektige Malmangernuten i bakgrunnen, gjev deg i sjeldsynt grad ei kjensle av...

Frå saueull til ulltråd

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.08.2007
Author: Ingrid Berger
Ull frå sau var råmateriale for det aller meste av tekstilar folk trengde i Nordfjord frå uminnelege tider fram til om lag slutten av 1800-talet. Arbe...

Ænes

Tru og livssyn
Publisert: 14.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Ænes har vore ein av dei gode gardane ved Maurangerfjorden i mellomalderen. På Harald Gilles tid, kring 1130, høyrer vi om Gaut på Ænes. Adelsslektene...

«Stalin vert dyrka som ein gud i Sovjetsamveldet»

Folk og samfunn
Reise / Travel
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1951 vitja ein norsk fagforeiningsdelegasjon Sovjetunionen. Ein av delegatane var fabrikkarbeidaren Bernhard Valsvik frå Høyanger. Etter turen kriti...

Moster gamle kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 15.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Liden
Moster er nemnd som kyrkjestad alt i Olav Tryggvassons tid. Etter sagatradisjonen skal kongen ha grunnlagt den første kyrkja på Moster då han kom dit ...

Fiskebåten "Skifjord" - på minnestein i Irland

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2014 kom det ein epost frå Irland. Avsendaren hadde lagt merke til ein minnestein i havkanten nord i landet. Eit skipsforlis - ein irsk tråla...

Setegard og klostergods

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Ernst Berge Drange
Setegardane og klostergodsa, med rikdommar i jord og skog, er ei soge om len, gods og gode giftarmål. Adelen fekk privilegium i form av skattefridom, ...

Klaus Sande

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Spelemann og kulturpersonlegdom (1888-1963) frå Nessane i Balestrand....

Anders Sagen

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Spelemannen Anders Sagen (1829-1922) er ei viktig kjelde for hardingfelespelet i Sogn, og musikken hans er framleis i bruk blant dagens utøvarar....

Minnestein over Bernt Askevold

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 31.10.2001
Author: Hermund Kleppa
Like ved kyrkja på Askvoll står ein nær 3 meter høg minnestein over Bernt Askevold. På baksida er innhogge: "Venner paa begge sider av havet reiste de...

Minnestein over Bertel Kaale

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 10.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Bertel Andreas Kaale (1887-1939) frå Breim var styrar på Nordfjord folkehøgskule på Vereide i Gloppen i åra 1922-1938. Elevlaget ved skulen reiste ein...

Minnestein over Ola Espedal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Folk i Sogn og Fjordane har heidra minst sju personar med minnestein for innsats i song- og musikklivet. To minnesteinar står på kyrkjegarden i Holmed...

Minnestein over Sigurd Fossen

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Folk i Sogn og Fjordane har heidra minst åtte personar med minnestein for innsats i song- og musikklivet. To minnesteinar står på kyrkjegarden i Holme...

Minnestein om engelske krigsgraver i Eivindvik

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 16.07.2001
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Evindvik står ein liten, låg stein med tekstplate på. Han er sett til minne om 16 engelske marinesoldatar som omkom i desember 1917....

Minnestein over Olav Sande

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
LÆRAR - OLAV SANDE - 1850-1927 - TONESKALD, SEGNSAMLAR - DIKTAR OG MÅLMANN. Dette er innskrifta på Olav Sande-støtta i gardstunet på Sande i Høyanger....

Minnestein over Andreas B. Vamraak

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Andreas B. Vamraak (1861-1936) var fødd på garden Vamråk i Høyanger. Han tok eksamen ved Stord lærarskule 1880 og var lærar til 1931, frå 1893 i heime...

Minnestein over Eidsvoll-mannen Ole Elias Holck

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen over Eidsvoll-mannen Ole Elias Holck står på den gamle futegarden Alvera i Lavik der Holck budde heile sitt vaksne liv. Steinen vart reis...

Inga Nitter Walaker

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Inga Nitter Walaker (1893-1993) var eit organisasjonsmenneske av rang og ho var politisk engasjert i kvinnesaka. Før ho vart hotellvertinne i Luster f...

Frigjeringsdagen, 8. mai - offisiell flaggdag

Folk og samfunn
Historisk hending / Historical event
Publisert: 01.06.2007
Author: Hermund Kleppa
8. mai 2007 hadde Trude Bakke i NRK-Sogn og Fjordane eit programinnslag om flagging på frigjeringsdagen. "- Flaggdagen 8. mai skal markere dagen då No...

Frå grue til elektrisk varmeomn

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 02.06.2007
Author: Ingrid Berger

Bevaring og lagring av mat

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 12.06.2007
Author: Ingrid Berger
Korleis har folk oppbevart og konservert mat opp gjennom tida? I dag har vi det ganske enkelt: vi sett for det meste ferskmaten i kjøleskåpet eller i ...

Elektrisk lys inn i heimane

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 13.06.2007
Author: Ingrid Berger
Tidleg på 1900-talet byrja folk i Nordfjord og Norge så smått å få innlagt elektrisk straum i husa sine. I byrjinga vart straumen brukt berre til elek...

Tidlege elektriske apparat til matlaging

Folk og samfunn
Kjøkkenutstyr / Kitchen accessory
Publisert: 13.06.2007
Author: Ingrid Berger
I lokalavisa Firda Tidend 31.mai 1927 kan vi lese at Flølo & Flølo på Sandane vil stille ut «ein komfyr av eigi uppfinning» på ei varemesse. Frå 1...

Sengkleda før 1900 i Nordfjord

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 26.06.2007
Author: Ingrid Berger
Du veit gjerne kva eit åkle, ei napparye eller ein kvetel er? Men veit du at dette var tidlegare tiders sengklede? Før sto sengene til folk i same rom...

Smøret - gullklumpen i sjølvhushaldet

Folk og samfunn
Matoppskrift / Food recipe
Publisert: 11.07.2007
Author: Ingrid Berger

Vêrspåmannen i Røyrvik

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Magnus Skildheim, fødd 18.07.1932, kjem frå Luster og vart tidleg kjend for sine merkelege evner til å spå vêr og føre langt betre enn meteorologane. ...

Tronvik psykiatriske behandlingsheim

Folk og samfunn
Sjukehus / Hospital
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Sogn og Fjordane hadde i mange år lege langt etter dei fleste fylke når det gjaldt omsorga av psykisk helse. Dei sjukaste vart plassert på Neevengaard...

Kyrkjebø kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kyrkjebø kyrkje er ei treskipa langkyrkje i tre som står i bygda Kyrkjebø i Høyanger kommune. Kyrkja, som har 500 sitjeplassar, vart vigsla 7. oktober...

Minnestein i Vadheim over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 21.09.2001
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Vadheim sette livet til under krigen 1940-1945. Begge omkom i krigsforlis, den eine om bord på panserskipet Eidsvold i norsk farvatn,...

Minnestein over Christen Jenssøn

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kring 1950 kom det for dagen ein stor hellestein med gamal innskrift på kyrkjegarden ved Askvoll kyrkje. Dei innhogde bokstavane CIS passa med Christe...

Minnestein i Romsdal over jostedøler – Anders Vestad og Kari Vestad

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«I fjor sommar [1974] vart det sett opp ein minnestein på kyrkjegarden på Veøya i Romsdal. Det var etterkomarane av Anders og Kari Ormberg Vestad som ...

Minnesmerke i Måløy over omkomne fiskarar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I åra 1756-1955 kom i alt 84 fiskarar frå Sør-Vågsøy kommune bort på havet. I 1957 vart det avduka eit minnesmerke over dei attmed kyrkja i Måløy....

Minnesmerke over krigsflygarar i Askvoll

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Jonsokkvelden 23. juni 1943 styrta eit alliert fly i strandkanten like ved huset til Chester Saltskår på Stavenes. Dei to norske flygarane omkom og va...

Kloumann-skulpturen i Høyanger

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Svært få personar får oppleva å vera med på avduking av minnesmerke over seg sjølv. I Høyanger var det ei slik hending i 1929. Ingeniør Sigurd Klouman...

Minnestein over Leo Aarseth

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
12. juni 1940 var Leo Aarseth frå Vevring lettmatros på tankskipet "Orkanger" på veg frå Abadan til Malta. Skipet vart torpedert, men mannskapet berga...

Gravrøysene på Botnane

Folk og samfunn
Gravplass / Cementery Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På fastlandssida av Bremanger, ned mot Flora kommune, ligg Botnane med gardane Øvrebotnen, Sørbotnen og Nordbotnen. I dag finn ein åtte gravrøyser på ...

Vetvik - storgarden som vart fråflytta

Folk og samfunn
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På nordvestsida av Bremangerlandet - ut mot det opne storhavet, finn ein den fråflytta grenda Vetvik. Her budde det folk før, eit heilt lite bygdesamf...

Fiskarstovene på Liset

Folk og samfunn
Fiske / Fishing Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
Tek ein turen til vestsida av garden Liset i Bremanger vil ein finne ein fredeleg stad. Berre gamle grunnmurar står att og vitnar om tidlegare hektisk...

Myklebustsætra i Ålfoten

Folk og samfunn
Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På vegen mellom Ålfoten og Svelgen ligg Myklebustdalen med Myklebustsætra plassert rett attmed Sætravatnet. Her ligg ei av dei få setrane i Sogn og Fj...

Minnestein over diktarpresten Claus Frimann

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Claus Frimann, fødd 1746, var prest i Davik i 42 år. Han er omtala som diktarpresten i Nordfjord, best kjend for boka Almuens sanger, og særleg visa D...

Kystfortet på Tangane

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Hausten 1940 starta den tyske marinen bygginga av eit kystfort på Tangane. Byggeleiinga var tysk, men store deler av arbeidet vart utført av norske en...

Minnesmerke om kyrkjestaden på Silda

Folk og samfunn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På Silda hadde dei kyrkje frå ca. 1320 til 1580. Det var ei kapellkyrkje under Selje prestegjeld. Ho vart nedlagd etter at det vart bygt ny kyrkje på ...

Minnestein over Kristen Nystad

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 25.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Kristen Nystad fødd på Sørstranda i Gloppen omkom då panserskipet "Norge" gjekk ned på hamna i Narvik 9. april 1940. I 1951 reiste bygdefolket minnest...

Minnestein om vegbygging i Lifjorden

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Vegen frå Risnes i Lifjorden til kommunesenteret på Hyllestad vart bygd i fleire etappar. Arbeidet byrja i 1902 og heldt på til 1923. Seinare har det ...

Minnestein over flysersjant Erling Julin Olsen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Midtgulen står ein minnestein over Erling Julin Olsen. Steinen vart reist i 1947 av folket i Svelgen ved Svelgen turn- og idrettsfor...

Minnestein på Åsebønakken

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Spjuteneset på Nordsida av Hornindalsvatnet går det ein rygg opp mot Åsebønakken. Her var det vete og vetestove i eldre tider. Staden var eit punk...

Minnestein i Dale over falne 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved kyrkja i Dale står ein minnestein over falne i andre verdskrigen. Det er ti namn på steinen. Sju kom bort på sjøen. Minnesteinen vart avduka 15. m...

Minnestein i Holmedal over falne i verdskrigen 1939-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Seks menn frå Holmedal sokn (tidlegare Fjaler kommune, no Askvoll) sette livet til under verdskrigen 1939-1945: tre på norske handelsskip i utanriks f...

Sunnfjord folkehøgskule - minnestein over føregangsmann

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sunnfjord folkehøgskule i Førde byrja i Naustdal i 1902. "Ungdomsskolen i Søndfjord" var overskrifta i ei kunngjering i desember 1901. Thorbjørn Horte...

Minnesteinen på Saltverkneset på Svanøy

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Søndfjords Ungdom i det 20de aarhundre vil en gang ofre tid og arbeide for ved Svanøens strande at reise et minde over Hans Nielsen Hauge og hans ven...

Sunnfjord folkehøgskule - minnestein over skulestyrar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På framsida (eller baksida) av den eldste bygningen på Sunnfjord Folkehøgskule står det ein bautastein. Steinen vart reist i 1933 til minne om Rasmus ...

Sunnfjord Folkehøgskule - minnestein om brannulukke

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Minne um ulukka paa Solvang" står innhogge på ein stein på kyrkjegarden ved Førde kyrkje. Det var mellom klokka 1 og 2, natt til laurdag den 3. septe...

Minnestein over Anna Vereide - søndagsskulearbeidar i Nordfjord

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Året 1895 var ein merkedag på garden Tystad i Gloppen. Då samlast born for fyrste gong til søndagsskule i Nordfjord. Anna Vereide var ei av fleire bak...

Minnestein om vegen til Myklebustdalen i Breim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 3. september 1994 var det høgtidleg opning av vegen til Myklebustdalen, nøyaktig 100 år etter at vegen var ferdig. Samstundes vart det avduka ...

Minnestein over bygdesogegranskaren Jacob Aaland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jacob Aaland (1865-1950) er ein av dei tre store bygdebok-klassikarane i Sogn og Fjordane. Dei to andre er Albert Joleik (Sunnfjord) og Jon Laberg (So...

Minnestein over Niels Griis Alstrup Dahl

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Brød av Steen og Aand af Striile, Dahl i Eivindvigen tvang." Dette er dei ofte siterte orda av Henrik Wergeland om presten Niels Griis Alstrup Dahl i...

Minnestein i Eivindvik over lensmann Bredvik

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Augustin Bredvik (1868-1952) var lensmann i Gulen i meir enn 40 år. Ein av "dei byggjande menn i Vestlandsbygdene", skreiv "Firda" i eit minneord. Den...

Minnestein over falne i Eivindvik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Gulen kommune har fire minnesteinar over falne i andre verdskrigen. Ein står på Byrknesøy, ein på kyrkjegarden ved Mjømna kyrkje, ein på gravstaden i ...

Minnestein over soldat Halvard Trædal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Halvard Benjamin Trædal frå indre Oppedal fall i kampane i Valdres 26. april 1940. Han vart fyrst gravlagd i Valdres, men vart same hausten flytta hei...

Minnestein over Jon Dyrrdal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 17.06.2002
Author: Hermund Kleppa
Jon Dyrrdal, fødd 1894, kom frå den einbølte høgdegarden Dyrdal på sørsida av Sognefjorden i Høyanger kommune. Han kom i ung alder til Oslo, reiste på...

Frontkjempargrav i Høyanger - Karl Uno Sundberg

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Like innanfor porten til gravstaden Høgereina i Høyanger står gravminnet over frontkjemparen Karl Uno Sundberg. Oskeurna hans vart sett ned 6. mai 194...

Minnestein i Solvorn om ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Til jubileumsåret for grunnlova i 1914 vart det reist vel tjue minnesmerke i Sogn og Fjordane. Halvparten er "bautasteinar" sette til minne om soldata...

Minnestein på Hafslo om soldatar i ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Luster kommune står to minnesteinar over soldatar som var med i grensetraktene mot Sverige i ufredsåra 1807-1814. Den eine står ved Hafslo kyrkje, d...

Minnestein over Eidsvoll-mannen Peder Hjermann

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I byrjinga av april 1814 samlast 112 folkevalde utsendingar til riksforsamling på Eidsvoll. Tre av dei representerte Nordre Bergenhus Amt og det er re...

Minnestein ved Oppstryn kyrkje over falne 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Fem menn frå Oppstryn sette livet til i kampen for freden og fedrelandet i krigsåra 1940-1945. 17. mai 1946 vart det avduka ein minnestein over dei ve...

Minnestein over Hugleik Tungøen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Øvst oppe i Oldedalen står det ein 3 meter høg minnestein tett i vegen attmed brua til garden Åbrekk. BONDEFØRARER HUGLEIK TUNGØEN DØD ÅRET 1706 står ...

Minnesmerke om Lodalsulukkene 1905 og 1936

Folk og samfunn
Monument / Monument Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Lodalsulukkene i 1905 og 1936 kravde 135 menneskeliv. Begge gongene rasa det veldige steinmassar frå Ramnefjellet ned i Lodalsvatnet som skapte enorme...

Minnestein på Vangberg

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På haugen ovanom det eldste våningshuset på Markusbruket i Stryn står det ein «bauta», ein prismeforma stein med innskrift. Steinen vart avduka sommar...

Minnestein over soldat Hans Elvheim

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
10. april 1940 reiste 23 menn frå Fresvik til Bømoen på Voss for å vera med og forsvara landet mot den tyske okkupasjonsmakta. Hans Elvheim var ein av...

Minnestein over Konrad Byrknes ved Mjømna kyrkje

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 10.06.2001
Author: Hermund Kleppa
Etter mobiliseringa 9. april 1940 reiste mannskap frå heile Sogn og Fjordane til mønstringsstaden Bømoen på Voss. Vel 2000 mann vart frå 19. april ove...

Minne om Justismordet i Gaular

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 29.06.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Viksdalen kyrkje står ein gravstein som skil seg ut frå alle dei andre. Ikkje i materiale eller form, men ved innskrifta: "MIKAL G. HETLE (---) Sk...

Minnestein i Ålfoten over Rasmus Nyvoll

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Rasmus Nyvoll, fødd 1909 i Ålfoten, fall i kampane i Italia i 1944. I 1951 vart det avduka ein minnestein over han ved Ålfoten kyrkje. Det var ungdoms...

Minnestein over falne ved Davik kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.07.2001
Author: Hermund Kleppa
17. mai 2000 blei det avduka ein minnestein ved Davik kyrkje over tre menn som miste livet i verdskrigen 1939-1945. To sette livet til på ein britisk/...

Filippiner-Lund vidkjend og avhalden misjonær

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
David Olai Lund, betre kjend som Filippiner-Lund, vert rekna blant våre største misjonærar. Han såg tidleg vegen han måtte gå og førebudde seg særs gr...

Minnestein over utflyttar frå Fresvik til Voss

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 08.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Kring 1660 reiste Mads Torbjørnson Hov frå Fresvik til Voss. Han kom til garden Sæve ved giftarmål med enkja Torbjørg. Mads Sæve var lensmann i åra 16...

Brekke kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Brekke kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Brekke ved Risnefjorden i Gulen kommune. Kyrkja, som har 390 sitjeplassar, vart vigsla 19. novem...

Minnestein over Jon J. Hop

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 10.01.2001
Author: Hermund Kleppa
Jon J. Hop var den første frå Solund som miste livet i krigen 1940-1945. Han var mannskap på ein båt på veg for å henta mjøl i Vaksdal. Båten vart kap...

Minnestein over falne frå Høyanger

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.01.2001
Author: Hermund Kleppa
Rett nedom det gamle posthuset i Høyanger står ein minnestein over fem som sette livet til i krigsåra 1940-1945. To sat i tysk fangenskap, tre var sjø...

Minnestein på Sande over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Gaular miste livet i kampane mot dei tyske invasjonsstyrkane ved Flå og ved Dokka. Dei fall same dagen, 25. april 1940. Begge blei gr...

Gamleskulen på Hardbakke

Folk og samfunn
Skulehus / School building
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Hardbakke var den andre staden i Solund som fekk bygt skulehus. Frå 1870 kunne skuleborna rusle opp steintrappa til ei romsleg stove. Lærarhuslyden bu...

Minnestein over Andreas Hesjedal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Attmed kyrkja i Eikefjord står ein minnestein over Andreas Hesjedal som omkom i ei forferdeleg ulukke ved Florø 1. september 1945. Ein fullasta lekter...

Minnestein ved Minde i Innvik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Innvik sentrum står ein merkeleg stein. Han er ein snau meter høg. Oppå er der ein rund stein på storleik med ein fotball. Det er hogge inn fleire b...

Minnestein over Johannes P. Qvamme

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I øvre Oldedalen står to minnesteinar over to menn som begge gjorde ein stor innsats for folket i Indre Nordfjord i trengselåra kring 1700. Den eine v...

Russisk krigsgrav i Høyanger - Iwan Schvroladsew (Iván Ivánovitch Shirolápov)

Folk og samfunn
Publisert: 03.10.2000
Author: Hermund Kleppa
23. juni 1943 døydde den russiske krigsfangen Iwan Schvroladsew (rett namn: Iván Ivánovitch Shirolápov) på sjukehuset i Høyanger. Han vart gravlagd sa...

Minnestein på garden ytre Ålen over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Eit kort stykke frå sjøen på garden ytre Ålen i Askvoll står ein minnestein over tre ungdommar som miste livet i krigen 1940-1945. Dei var alle medlem...

Minnestein ved Askvoll kyrkje over falne 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Askvoll står ein minnestein med 16 namn, - alle frå Askvoll kommune som sette livet til under krigen 1940-1945. Minnesmerket vart av...

Minnestein over gravlagde i Vangen kyrkje i Aurland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I den katolske tida og lenge etter reformasjonen 1536, hende det at døde vart gravlagde under kyrkjegolvet. Vangen kyrkje i Aurland vart bygd på 1200-...

Minnestein over Andrias Bryn i Gudvangen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed vegen i Gudvangen står ein minnestein over matros Andrias Bryn, fødd 1918. Han reiste til sjøs før krigsutbrotet i 1939 og miste livet i e...

Minnesmerke over fylkesmann Christensen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane fylke har minnesmerke over to av fylkesmennene sine. Det eine står på grava til fylkesmann Hans Seip i Fjærland. Det andre står på je...

Minnestein over Absalon Pederssøn Beyer

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den kjende bergens-humanisten Absalon Pederssøn Beyer var sogning av fødsel. Han vart fødd i Aurland i 1528, og kom til Bergen seks år gamal. På 1980-...

Hordaland – ein historisk region

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Geir Atle Ersland
Organisering av landskapet Hordaland, frå folkevandringstid til mellomalderens skipreider, og fram til dei nye kommunane i 1837, med rettsstell, leida...

Folkevekst og bondesamfunn

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Ståle Dyrvik
Kulturlandskapet, eller den delen som enno er grønt, er forma av bondens arbeid i generasjonar. Ein gong var vi alle bønder, og folkeveksten skaper pr...

Minnestein over Hans Vigdal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.06.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved Dale kyrkje står det ein vel 4 meter høg stein på ei av gravene. På steinen er det hogge inn HANS VIGDAL 1855-1903. Emnet til steinen vart kila ut...

Madonna og helgenskap fra Kyrkjebø

Tru og livssyn
Middelalder Kyrkjekunst / Church art
Publisert: 18.03.2025
Author: Justin Kroesen
Middelalderkirkens forbindelse til Nord-Frankrike Madonna og helgenskapet fra Kyrkjebø i Sogn og Fjordane, har blitt undersøkt på nytt.  Spø...

Hardingfela fra Jåstad

Folk og samfunn
Musikkinstrument / Musical Instrument
Publisert: 19.03.2025
Author: Kari Klæboe Årrestad
 Den eldste hardingfela: Jaastadfela Den eldste hardingfela vi kjenner til er denne lille, vakre, rikt dekorerte fela som ble kjøpt inn til ...

Madonnaskulpturen frå Hove kyrkje i Vik

Tru og livssyn
Middelalder
Publisert: 19.03.2025
Author: Alf Tore Hommedal
Hovemadonnaen kopieres etter originalen Mellom all den gamle kyrkjekunsten ved Universitetsmuséet i Bergen er Hovemadonnaen ei av framstillingane...

Ole Bull - en virtuos og vestlending

Folk og samfunn
Musikk / Music
Publisert: 22.03.2025
Author: Kari Klæboe Årrestad
Ole Bull og attentatforsøk på den russiske tsaren Ole Bull var superstjerne ute i verden midt på 1800-tallet. Han var en virtuos fiolinist og kom...

Nedstrynfrontalen

Tru og livssyn
Middelalder
Publisert: 26.03.2025
Author: Justin Kroesen
Nedstrynfrontalen Det malte panelet fra Nedstryn kirke i Nordfjord var den første gjenstanden som ble en del av Bergens Museums kirkekunstsamling...

Kva åt folk med i Nordfjord før 1900?

Folk og samfunn
Matoppskrift / Food recipe
Publisert: 23.10.2007
Author: Ingrid Berger
Pizza er ikkje gamal mattradisjon frå Nordfjord, sjølv om den i 2007 visst nok er noko av det vanlegaste vi et. Men måten vi ofte et ein «grandiosa» p...

Nikka Vonen - ei spanande og samansett kvinne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Nicoline Marie Vonen (1836-1933), kalla Nikka, var ein markant kulturperson i Fjaler og ho sette spor etter seg på mange felt. Ho var ivrig folkeminne...

Mariakirken

Tru og livssyn
Publisert: 24.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Ved siden av kongsgården på Holmen, Håkonshallen og de nedre etasjene av Rosenkrantztårnet, er det de tre soknekirkene i sentrum som er bevart fra mid...

Bukseselar i Nordfjord på 1800-talet

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.12.2007
Author: Ingrid Berger
Bukseselar i friske fargar er ikkje noko mannfolk vanlegvis brukar i Nordfjord i dag. På 1800-talet, derimot, må fargerike bukseselar ha vore ein vanl...

Mønster på strikka mannstrøyer frå Nordfjord frå 1800-talet

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.12.2007
Author: Ingrid Berger
I 2007 kan du ikkje sjå på kleda til folk at dei er i frå ein bestemt plass i bygdenoreg. For 150 år sidan, derimot, kunne du gjerne det. Mønsteret i ...

Fana kyrkje

Tru og livssyn
Frederik Konow Lund
Publisert: 30.01.2013
Author: Per Jahn Lavik
Steinkyrkja i Fana var ei av valfartskyrkjene i mellomalderen, med eit undergjerande sølvkrusifiks som kunne lækja sjuke. Ein haug vest for kyrkja ver...

Sara Cold Frimann - godhjarta presteenkje

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Sara Cold (1714-1800) vart fødd på Romedal i Hedmark, og vart etter kvart prestefrue i Selje. Etter 14 år i ekteskapet vart ho enkje. Trass den vanske...

Laura Sundal Skorpen - jordmor og sanitetskvinne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Laura Sundal Skorpen (1898-1990) var kjend som «Solbakkens mor». Ho var drivkrafta bak etableringa av Solbakken arbeids- og sjukeheim i 1960, den førs...

Kristina Skryppen - brend for trolldom

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Kristina Skryppen (fødd om lag i år 1600) vedgjekk i 1663 å ha vore på heksesabbat på Hornelen. Saman med fire andre, førte dette til at ho vart brend...

Marte i Movika - husmannskone og byamme

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Marte og mannen Nils var dei siste husmennene i Movika. Ein kan sjå husmannsplassen dei budde på ved Sunnfjord museum enda. Rett etter dei vart gifte ...

Erna Osland – prisløna forfattar og lærar

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Erna Osland (f.1951) kjem frå Høyanger og har skrive om lag 40 bøker sidan debutboka «Natteramnen» kom i 1987. Den tidlegare læraren skriv mest bøker ...

Stein til minne om pasientar - på kyrkjegard i Luster

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Dale i Luster står ein stein til minne om pasientar frå Luster sjukeheim som vart gravlagde på denne kyrkjegarden. Luster sjukeheim ...

Audhild Viken – pioner for marknadsføring og omsetnad av husflidsvarer

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Audhild Viken (1915-2000) ville ta vare på det tradisjonelle i ei tid då mange vende ryggen til dei norske husflidstradisjonane. Etter kvart organiser...

Dina Krog Paasche – første kvinne i Luster kommunestyre

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Geraldine Helene Fredrikke Krog Paasch (1851-1922), også kjent som Dina Krog, var i 1901 den første kvinna i Luster sitt kommunestyre. Ho kom frå pres...

Lyse kloster

Tru og livssyn
Publisert: 21.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Marit Nybø

Dåpsklede i Nordfjord før 1900

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 12.11.2007
Author: Ingrid Berger
Når vi i 2007 tenkjer på eit dåpsbarn i dåpsklede frå Nordfjord, er det ein fleire veker gamal beibi i lang, kvit kjole med kvit hue vi ser for oss. F...

Kirke og kloster

Tru og livssyn
Publisert: 19.05.2009
Author: Hans Emil Lidén
Kyrkjene vart reiste på gode gardar i bygdene og dannar sentrum i prestegjelda, som ligg til grunn kommunegrensene. I mellomalderen låg det ei fjordun...

Holdhus kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 22.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Anne Marta Hoff
Gamlekyrkja på Holdhus er ei av dei eldste tømmerkyrkjene som er att på Vestlandet. Den nye kyrkja på Eide, bygd i 1890, avløyste kyrkjestaden frå mel...

Bedehuset i Tyssedalen

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 19.11.2007
Author: Hermund Kleppa
Tyssedalen i Dalsfjorden går sørover frå gardane Leitet og Tysse til Tyssedalsvatnet. Tyssedal var eigen skulekrins. Skulehuset stod kring 2 km sør i ...

Lausmansjettar og pulsvantar frå Nordfjord

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 21.11.2007
Author: Ingrid Berger
Nokre plagg endrar seg gjennom historia mens andre går ut av bruk. Eit plagg som ikkje lenger er i vanleg bruk, er lausmansjettar eller pulsvantar til...

Kvilekvål

Folk og samfunn
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker Aslak L.Hellev
Soga om Knute Nelson er som eit eventyr om Oskeladden. Frå tronge og vanskelege kår i heimlandet arbeidde han seg fram til å verta guvernør og senator...

Vaffeljern frå Nordfjord

Folk og samfunn
Kjøkkenutstyr / Kitchen accessory
Publisert: 03.03.2009
Author: Ingrid Berger
Vaffelkake er ein gamal kakesort med ei lang historie både i Nordfjord og i Noreg. Ho var særleg brukt som festmat i eldre tid....

Olav Sande - skulemann, folkeminnesamlar, diktar og toneskald

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 02.02.2002
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Olav Sande frå garden Sande i Høyanger, på sørsida av Sognefjorden, var ein allsidig mann. I tillegg til å vere ein vidgjeten toneskald, var han også ...

Vangskyrkja

Tru og livssyn
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidé
Vangskyrkja er den største av mellomalderkyrkjene i Hordaland; ei av dei fire fjordungskyrkjene i fylket. Eit kongebrev frå 1271 syner at kyrkja var u...

Skulen

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Asbjørn Tveiten
Det kvitmåla skulehuset, ofte plassert mellom knausar og småskog i utmarka midtvegs mellom grendene, er symbolet på det demokratiske utdanningssamfunn...

Minnesmerke over presten Niels Nielsen Dahl

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 17.01.2002
Author: Hermund Kleppa
På 1800-talet var det uvanleg å reisa minnesmerke over folk. I Sogn og Fjordane kjenner me berre til fem. Eitt av dei, over soknepresten Niels Nielsen...

Kvinnene i gardshushaldet

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Eldbjørg Fossgard Ågot Gammersvik
Kvinnene hadde ein sentral plass i det gamle bondesamfunnet. Fiskarbonden på kysten og langs fjordane var ofte ei kvinne, og i mangesysleriet på garda...

Primstaven - tradisjon og folketru

Tru og livssyn
Publisert: 19.05.2009
Author: Brynjulf Alver
Den gamle norske bondekalenderen, primstaven, følgjer norrøn tidsrekning og deler året inn i eitt sommarhalvår og eitt vinterhalvår – 14. april og 14....

Bø kyrkje og kyrkjegard

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Bø kyrkje, bygd i 1868, er den eldste av dei tre soknekyrkjene i Hyllestad. Ho er også den einaste som har stått på same tufta av alle dei tidlegare k...

Norskdomsrørsla og dei to høgkulturane

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Wigdis Jorunn Espeland
1849 var eit gjennombrotsår for nasjonalromantikken, då Ole Bull henta Myllarguten til konsertscena i Oslo. Folkeviser og -tonar vart ein høgkultur på...

Bedehuset og lekmannsrørsla

Tru og livssyn
Publisert: 19.05.2009
Author: Karl Egil Johansen
Den kristelege lekmannsrørsla, den frilynde norskdomsrørsla og den politiske sosialradikalismen er ideologiske motpolar, men kulturelt og politisk er ...

Møvik

Tru og livssyn
Publisert: 12.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Tore Lande Moe
Vinteren 1849 vart den fattige Fjell kommune nøydd til å leggja pengar i nye gravstader, Møvik og Bildøydalen, på grunn av koleraepidemien som herja. ...

Minnestein over Matias og Marie Orheim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.01.2002
Author: Hermund Kleppa
Den blinde sjåaren brukte Arne Grimstad som tittel på minneskriftet om Matias Orheim som kom ut i 1964. Orheim vart blind i ung alder, men gav likevel...

Ådland

Tru og livssyn
Publisert: 23.01.2013
Author: Nils Georg Brekke
Ådland inst i Samnangerfjorden er ein gammal kyrkjestad og skysstasjon; eit knutepunkt i samferdsla frå sjø til land. Den kvitmåla kyrkja som ligg her...

Embetsmennene i lokalsamfunnet 1650–1850

Folk og samfunn
Publisert: 19.05.2009
Author: Anne-Hilde Nagel
Dei store bygningane på embetsgardane er eit vitnemål om då kongens embetsmenn stod på toppen av samfunnsstigen – offiserar, futar, prestar og sorensk...

Femårsmeldingar om folkeskulen 1891-1895, 1896-1900 og 1901-1905

Folk og samfunn
Rapport / Report Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 04.12.2007
Author: Hermund Kleppa
Paragraf 77 i skulelova av 1889 fastsette at kvar kommune skulle utarbeida femårsmeldingar om folkeskulen. Dei er nå einskildvis og samla ei innhaldsr...

Altartavla i Hornindal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 13.01.2008
Author: Hermund Kleppa
"Det er eit sjeldant kunstverk, og me er kunstnaren Dagfin Werenskiold stor takk skuldig", sa soknprest Jon Johnson då altartavla - eit kunstverk i tr...

Tælavåg

Folk og samfunn
Publisert: 01.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Ronny B. Skaar
Tælavåg har ein særskild plass i okkupasjonssoga. Den vesle bygda ved havet, der folket gjennom hundreåra hadde livnært seg ved fiske og jordbruk i fr...

Lyse kapell

Tru og livssyn
Publisert: 21.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Det vesle, kvitmåla kapellet med det raude tegltaket, like sør for klosterruinane på Lyse vart bygt 1663 som gardskapell for klostergodset, etter at s...

Herdla gard

Folk og samfunn
Publisert: 31.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Anders Bjarne Fossen
Talrike fornfunn viser at busetnaden på Herdla går attende til forhistorisk tid, og storgarden på Herdla har hatt ein sentral plass i rikssoga sidan h...

Sundal Hotel

Folk og samfunn
Publisert: 26.11.2020
Oddfrid Gausvik  (1928-2017) fortel om Sundal hotell, turisme og Bondhusbreen. Hotellet er seinare gjenopna under namnet Hardanger Fj...

Selja kloster og helgenanlegg

Tru og livssyn
Middelalder Kloster Arkitektur Historisk monument / Historical monument Historisk plass / Historical site Kyrkje / Church
Publisert: 30.05.2022
Author: Alf Tore Hommedal
Kloster- og helgenanlegget på øya Selja i Nordfjord var eit av dei viktige kyrkjelege monumentalanlegga og kyrkjesentera i norsk mellomalder – og utvi...

Minnestein over Anna Myklebust på Bryggja

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 18.07.2002
Author: Hermund Kleppa
Anna Myklebust (1868-1942) frå Bryggja la ned eit uvanleg stort arbeid i fråhaldsrørsla. Ho skipa barnelosje på Bryggja og reiste mange år som talar i...

Orninggård

Folk og samfunn
Publisert: 27.07.2015
Author: Nils Georg Brekke

Stord Lærarhøgskule

Folk og samfunn
Skule
Publisert: 27.07.2015
Author: Nils Georg Brekke
I 1838 vart Stordøens Seminarium skipa med sokneprest Claus H. Daae som styrar. Det var første seminariet på Vestlandet og likeins eit av dei første i...

Årdal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.11.2002
Author: Oddvar Natvik
Årdal kyrkje er ei langkyrkje i tre og ligg på Årdalstangen. Kyrkja, som har 400 sitjeplassar, vart vigsla den 19. desember 1867 av prost Lauritz Andr...

Ask - Kongsgarden

Folk og samfunn
Publisert: 06.08.2015
Author: Nils Georg Brekke Anders Bjarne Fossen

Byrknesøy kapell

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 27.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Byrknesøy kapell er eit påbygt bedehus av tre som står på Byrknes, ytst mot havet i Gulen. Kapellet, som har 200 sitjeplassar, vart vigsla 26. mai 197...

Høyanger kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 28.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Høyanger kyrkje er ei langkyrkje i betong som står på Sæbø i Høyanger tettstad. Kyrkja, som har 374 sitjeplassar, vart vigsla 11. september 1960 av bi...

Herdlakyrkja

Tru og livssyn
Publisert: 06.08.2015
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Liden
Eit brev frå pave Eugenius 3. i 1146 nemner St. Nikolaus-kyrkja på Herdla. Denne kyrkja høyrde inn under Munkeliv kloster, som vart grunnlagt i Bergen...

Vadheim bedehuskapell

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 28.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vadheim bedehuskapell er eit påbygd bedehus som ligg i bygda Vadheim i Høyanger kommune. Bedehuskapellet, som vart bygt som bedehus i 1914, har 130 si...

Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Førde er ei langkyrkje i tre som ligg på garden Skei sin grunn i Førde sentrum. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 1. oktober 1885 av bisko...

Minnestein ved Leikanger kyrkje i Selje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 09.08.2002
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Leikanger kyrkje i Selje står ein minnestein til minne om bortkomne på havet og falne i krigen 1940-1945. Steinen vart fyrst reist...

Ulven leir

Folk og samfunn
Publisert: 28.07.2015
Author: Nils Georg Brekke

The Pencil Monument – minne om slaget ved Largs 1263

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 30.10.2013
Author: Hermund Kleppa
«Medan bardagen [slaget] stod på, var stormen so hard at kong Håkon såg seg ikkje synt til å få folk i land. Men Ragnvald og Eiliv i Naustdal rodde på...

Finnås prestegard

Folk og samfunn
Publisert: 22.07.2015
Author: Nils Georg Brekke Tore Lande Moe
TRESKO OG POTETER ...

Altertavla i Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 07.07.1999
Author: Sigurd Vengen Anders Gjerde
Mange har vorte interessert i altertavla i Førde kyrkje nå dei har sett henne. Ho er eineståande, rik i motiva, fin i skjeringa og etter alderen vel i...

Den svarte fredagen - luftslaget over Førdefjorden 9. februar 1945

Folk og samfunn
Slag / Battle
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Fredag 9. februar 1945 rasa eit stort luftslag mellom allierte fly og tyske fly- og sjøstridskrefter over Førdefjorden og området rundt. Dette skal ha...

Domkirken

Tru og livssyn
Publisert: 11.06.2015
Author: Per Jahn Lavik

Klosteret

Tru og livssyn
Publisert: 11.06.2015
Author: Per Jahn Lavik

Bautasteinen på Antonshogen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
I Naustdal vart det i 1914 reist to bautasteinar til minne om dei soldatane frå Naustdal som var med i krigen 1807-1814. Den eine steinen står på Berv...

Fantoft stavkyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 11.06.2015
Author: Per Jahn Lavik
Då det skulle byggjast ny kyrkje i Fortun i Sogn i 1883, stod den gamle stavkyrkja for fall. I åra etter at J.C. Dahl tok initiativet til å stifta For...

Kyrkjebyrkjeland

Tru og livssyn
Publisert: 11.06.2015
Author: Per Jahn Lavik

Losnariddarane - viktige brikker i rikssoga

Folk og samfunn
Øy / Island
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
På 1300- og 1400-talet var Losna sete og utgangspunkt for ei av dei rikaste og mektigaste ættene i landet. Økonomisk sans, politisk teft og total loja...

Storegraven

Tru og livssyn
Publisert: 19.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Første gong kyrkja i Granvin er nemnd i kjeldene, er i 1306, men kyrkjestaden må vera langt eldre enn dette. Garden Storegraven ligg sentralt ved Gran...

Hamre kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 20.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Hamre kyrkje har etter alt å dømma vore ei av dei fire fjordungskyrkjene i Hordafylke i mellomalderen. Hamre var hovudkyrkje for heile Nordhordland. B...

Hosanger kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 20.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
1. juledag 1795, kl. 5 om morgonen, slo lynet ned i kyrkja i Hosanger. Etter tre timar var tømmerkyrkja frå 1600-talet, som hadde avløyst stavkyrkja f...

Minnesmerke om Havørn-ulukka i Hyllestad

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 22.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I sjutida om morgonen, tysdag 16. juni 1936, høyrde folk i Lifjorden flydur og eit forferdeleg brak frå fjellet Risnesnipa. Det var flyet "Havørn" som...

Minnesmerke om krigsforlis på Hustadvika

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 12.03.2013
Author: Hermund Kleppa
Den 16. september 2002 avduka Kong Harald V minnesmerket Stille rom på Romsdalskysten. ”Det er et sted for sorg, savn, ettertanke og forsoning”, står ...

Minnesmerke på Sunnmøre om rasulukker i Hornindal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 10.04.2013
Author: Hermund Kleppa
Vinteren 1964 miste sju menneske livet i snøras i Hornindalsfjella. Dei var med på anleggsarbeid for Tussa Kraft. Fire andre miste livet i andre ulukk...

Minnestein over fyrbøtar Johannes J. Sæten

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 04.06.2002
Author: Hermund Kleppa
Johannes Sæten frå Loen var fyrbøtar på fleire skip under verdskrigen 1939-1945. Tre av skipa vart torpederte. Våren 1946 - året etter frigjeringa - v...

Gjerde kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 18.06.2015
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén

Seim

Folk og samfunn
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke