Naust for reservebøye
Orgelbøya ved Gamla, eller som det står i ei kunngjering frå Fyrdirektøren 1921, Gamla lydbøie, blei utlagt hausten 1916. Det var ei etter måten stor bøye, og til alle slike bøyer måtte det haldast reservebøye og ordnast med plass for lagring og vedlikehald. Bøyene var for store til å lastast om bord i Fyrvesenet sine vedlikehaldsskip, Dei måtte slepast til og frå bøyestaden. Til base for Gamla fann Fyrvesenet ein høveleg stad på austsida nord i Sørpollen, like vest for bygda Flatraket.
Det blei ordna med leige av grunn i felles utmark på garden Gangeskar, gardsnummer 91, bruksnummer 1 og 2 i Selje, først ved tinglyst kontrakt datert 27. august 1917 og deretter ved ny kontrakt to år seinare, 2. juni 1919. Fyrvesenet skaffa seg nødvendig plass til naust med opptrekk, samt plass til, som det står i kontrakten, «stakelager». Grunnleiga var 140 kroner året.
Spennande å sjå på
Det går eit høgdedrag ut til Gangeskarneset mellom Sørpollen og Flatraket. Frå Sørollen går vegen no i tunnell gjennom Gangeskaret, medan folk tidlegare måtte gå over og gjennom skaret for å koma frå garden Gangeskar til Sørpollen.
Ole Gangeskar, frå bnr. 1, fødd 1959, fortel 2019 at staden Fyrvesenet bygde naust tilhøyrde Gangeskar-gardane si felleseige. Grunneigarane fekk årleg grunnleige, og den første tida følgde det og med litt betalt arbeid. Seinare tok Fyrvesenet hand om alt vedlikehaldsartbeidet sjølv. Ole Gangeskar minnest at eit fyrskip kom og låg gjerne i fleire dagar. Ungane tykte dette var spennande, og ville av stad og sjå på, men det fekk dei ikkje lov til. (– Dei var kanskje redde for at me skulle gå i vegen.) Dei gjekk då opp i skardet og følgde med derifrå.
Statensnaustet 2019
Ole Gangeskar og Bård Bakke (frå bnr. 2) fortel at Fyrvesenet brukte naustet i Sørpollen til kring 1972. Den leigde grunnen fall då attende til grunneigarane, som kostnadsfritt og fekk overta naustet mot at Fyrvesenet slapp å rydda området. År 2019 står Statensnaustet i god stand. Opptrekket er der og; to skjenegangar opp frå sjøen med lastevogn på den eine. Avrunda tverrstykke vitnar om transport av rundforma gjenstand, lyd- og lysbøyene ved Gamla.
