Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 246 resultater

Orgelharmonium i Ortnevik kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church Musikkinstrument / Musical Instrument
Publisert: 23.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Ortnevik kyrkje stod ferdig i 1925. Ho er spesiell på mange måtar, - ikkje minst når det gjeld orgel. Orglet anno 2006 er bygd opp av to gamle orgel, ...

Lars Norevik - arkitekt og bygdeutviklar

Person / Person
Publisert: 09.01.2007
Author: Anders Øvrebø
Lars Norevik (1892-1949) var bygdeutviklar i Ortnevik. Han gjekk i gang med båtbyggjeri, han bygde elektrisitetsverk, han heldt yrkesskule, og han tei...

Kraftutbygging for industristaden Høyanger

Industri, energi og naturressursar
Kraftstasjon / Power plant
Publisert: 19.03.2007
Author: Elin Storøstevik
I Høyanger er spora etter kraftutbygginga som la sjølve grunnlaget for industristaden framleis godt synleg. I lia oppom Høyanger verk og riksvegen str...

Minnestein over Rasmus Flo

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 08.11.1999
Author: Hermund Kleppa
Rasmus Flo (1851-1905) voks opp i grenda Flo i Stryn. Han gjekk lærarskulen på Stord og studerte språkfag ved universitetet i Oslo. Sidan arbeidde han...

Kristoffer Teige

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
I 2017 er det 130 år sidan kulturpersonlegdomen Kristoffer Teige (1887-1967) vart fødd, og 50 år sidan han fekk Kongens fortenestemedalje i sølv....

Rangele Lassedotter Varli - ei kvinnestemme frå Hyllestad

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum Kvinnestemmer.net
Rangele Lassedotter ( 1620-1707) frå Hyllestad må ha vore kring 80 år då ho i 1700 gjekk opp kyrkjegolvet i Hyllestad for å bli vigd for tredje gong. ...

«Stalin vert dyrka som ein gud i Sovjetsamveldet»

Folk og samfunn
Reise / Travel
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1951 vitja ein norsk fagforeiningsdelegasjon Sovjetunionen. Ein av delegatane var fabrikkarbeidaren Bernhard Valsvik frå Høyanger. Etter turen kriti...

Klaus Sande

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Spelemann og kulturpersonlegdom (1888-1963) frå Nessane i Balestrand....

Anders Sagen

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Spelemannen Anders Sagen (1829-1922) er ei viktig kjelde for hardingfelespelet i Sogn, og musikken hans er framleis i bruk blant dagens utøvarar....

Blåsteinskaret på Borsholmen

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Eit grønt blåsteinskar på ein liten holme i hamna på garden Borsholmen vitnar om travel sommarsesong på eit kystbruk i farne dagar....

Gil bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 07.12.2010
Author: Hermund Kleppa
Hyllestad har fem bedehus, i Skifjorden, på Sørbøvåg, Ramsgrø og Løland. Eit femte står på Gil, men det er ikkje lenger i bruk som bedehus....

Ortnevik kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Ortnevik kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Ortnevik, på sørsida av Sognefjorden i Høyanger kommune. Kyrkja, som har 292 sitjeplassar, var...

Minnestein over Olav Sande

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
LÆRAR - OLAV SANDE - 1850-1927 - TONESKALD, SEGNSAMLAR - DIKTAR OG MÅLMANN. Dette er innskrifta på Olav Sande-støtta i gardstunet på Sande i Høyanger....

Minnestein over Andreas B. Vamraak

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Andreas B. Vamraak (1861-1936) var fødd på garden Vamråk i Høyanger. Han tok eksamen ved Stord lærarskule 1880 og var lærar til 1931, frå 1893 i heime...

Bjordal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Bjordal kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i bygda Bjordal på sørsida av Sognefjorden i Høyanger kommune. Kyrkja, som har 167 sitjeplassar, vart v...

Privat gravstad på Sørevikane

Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Ein av dei få private gravstadene i Sogn og Fjordane finn me på sørsida av Sognefjorden. Han ligg på garden Sørevik eller Søre Vikum i Høyanger kommun...

Minnestein over Eidsvoll-mannen Ole Elias Holck

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen over Eidsvoll-mannen Ole Elias Holck står på den gamle futegarden Alvera i Lavik der Holck budde heile sitt vaksne liv. Steinen vart reis...

Futebustaden Alvera

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Garden Alvera ligg ved Sognefjorden nokre kilometer innanfor Lavik. Her trur ein at nokre av dei fyrste som slo seg ned Sognefjorden skal ha busett se...

Lavik kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Lavik kyrkje er ei åttekanta kyrkje i tre som ligg i bygda Lavik i Høyanger kommune. Kyrkja, som har 380 sitjeplassar, vart vigsla 10. desember 1865 a...

Ferjestaden Lavik

Samferdsle
Bygd / Village Ferje / Ferry Kai / Quay
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Hovudferjesambandet over den ytre delen av Sognefjorden har sidan det kom i gang i 1955 hatt Lavik som ferjestad på nordsida av Sognefjorden. Lavik ha...

Sjukeheimen i Lavik - tuberkulosesjukehus

Sjukehus / Hospital
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Tæring og spillsykje hadde vore ei sann plage for folk ved kysten i alle år, men frå 1850-talet gjekk spillsykja attende, medan tuberkulosen (tæring) ...

Vadheim som trafikknutepunkt

Samferdsle
Bygd / Village Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Tidlegare vart Vadheim rekna som ein av dei viktigaste stadane i fylket. Staden fungerte som eit knutepunkt for reisande frå Bergen som anten skulle n...

Ullebøvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Vaimslandet var før ei vanskeleg bygd å ta seg fram i. Fire strie elvar brusa gjennom tettaste bygda. Bruer var der ikkje, så kvar ein stad folk skull...

Vêrspåmannen i Røyrvik

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Magnus Skildheim, fødd 18.07.1932, kjem frå Luster og vart tidleg kjend for sine merkelege evner til å spå vêr og føre langt betre enn meteorologane. ...

Tronvik psykiatriske behandlingsheim

Folk og samfunn
Sjukehus / Hospital
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Sogn og Fjordane hadde i mange år lege langt etter dei fleste fylke når det gjaldt omsorga av psykisk helse. Dei sjukaste vart plassert på Neevengaard...

Kyrkjebø kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kyrkjebø kyrkje er ei treskipa langkyrkje i tre som står i bygda Kyrkjebø i Høyanger kommune. Kyrkja, som har 500 sitjeplassar, vart vigsla 7. oktober...

Minnestein i Vadheim over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 21.09.2001
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Vadheim sette livet til under krigen 1940-1945. Begge omkom i krigsforlis, den eine om bord på panserskipet Eidsvold i norsk farvatn,...

Parken i Høyanger

Park / Park
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Bustadområdet Parken i Høyanger vart oppført i industristaden sin barndom. Området har den engelske hagebyen som førebilete, og er i dag freda på grun...

Om dampbåten «Faleide»

Dampbåt / Steamer
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Edvard Langeland Faleide
Sommaren 1891 skjedde noko viktig i indre Nordfjord. Folk på Faleide tok til med lokal dampskipsfart. Dei hadde kjøpt seg ein liten brukt båt i Hordal...

Kloumann-skulpturen i Høyanger

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Svært få personar får oppleva å vera med på avduking av minnesmerke over seg sjølv. I Høyanger var det ei slik hending i 1929. Ingeniør Sigurd Klouman...

Minnestein om vegbygging i Lifjorden

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Vegen frå Risnes i Lifjorden til kommunesenteret på Hyllestad vart bygd i fleire etappar. Arbeidet byrja i 1902 og heldt på til 1923. Seinare har det ...

Minnestein over Jon Dyrrdal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 17.06.2002
Author: Hermund Kleppa
Jon Dyrrdal, fødd 1894, kom frå den einbølte høgdegarden Dyrdal på sørsida av Sognefjorden i Høyanger kommune. Han kom i ung alder til Oslo, reiste på...

Frontkjempargrav i Høyanger - Karl Uno Sundberg

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Like innanfor porten til gravstaden Høgereina i Høyanger står gravminnet over frontkjemparen Karl Uno Sundberg. Oskeurna hans vart sett ned 6. mai 194...

Minnestein ved Oppstryn kyrkje over falne 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Fem menn frå Oppstryn sette livet til i kampen for freden og fedrelandet i krigsåra 1940-1945. 17. mai 1946 vart det avduka ein minnestein over dei ve...

Steinkrossen i Loen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Attmed kyrkja i Loen står ein vel to meter høg steinkross. Turistar og andre stoggar av og til, - tek han nærare i augesyn og les på ei informasjonsta...

Singersteinen på Hildeneset i Innvik

Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tysdag 23. juni 1936 var ein stor dag i indre Nordfjord med kongevitjing og opning av vegen Olden-Innvik. Vegen kunne opnast takka vere forskottering ...

Minnestein over Hugleik Tungøen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Øvst oppe i Oldedalen står det ein 3 meter høg minnestein tett i vegen attmed brua til garden Åbrekk. BONDEFØRARER HUGLEIK TUNGØEN DØD ÅRET 1706 står ...

Minnesmerke om Lodalsulukkene 1905 og 1936

Folk og samfunn
Monument / Monument Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Lodalsulukkene i 1905 og 1936 kravde 135 menneskeliv. Begge gongene rasa det veldige steinmassar frå Ramnefjellet ned i Lodalsvatnet som skapte enorme...

Minnestein på Vangberg

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På haugen ovanom det eldste våningshuset på Markusbruket i Stryn står det ein «bauta», ein prismeforma stein med innskrift. Steinen vart avduka sommar...

Skipsverftet i Leirvik

Skipsverft / Ship yard
Publisert: 14.02.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Eit moderne småskipsverft i Leirvik byggjer skip opp til 12 000 tonn dv. Verksemda vart starta opp som slipp og smie i 1918 av Jonas Løland (1877-1960...

Ungdomshuset Valhall

Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 21.03.2001
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Ungdomshuset i Høyanger, Valhall, er landskjend for sitt karakteristiske nasjonalromantiske interiør. Huset vart vigsla i februar 1922, og har fram ti...

Minnestein over falne frå Høyanger

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.01.2001
Author: Hermund Kleppa
Rett nedom det gamle posthuset i Høyanger står ein minnestein over fem som sette livet til i krigsåra 1940-1945. To sat i tysk fangenskap, tre var sjø...

Minnestein ved Minde i Innvik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Innvik sentrum står ein merkeleg stein. Han er ein snau meter høg. Oppå er der ein rund stein på storleik med ein fotball. Det er hogge inn fleire b...

Minnestein over Johannes P. Qvamme

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I øvre Oldedalen står to minnesteinar over to menn som begge gjorde ein stor innsats for folket i Indre Nordfjord i trengselåra kring 1700. Den eine v...

Russisk krigsgrav i Høyanger - Iwan Schvroladsew (Iván Ivánovitch Shirolápov)

Folk og samfunn
Publisert: 03.10.2000
Author: Hermund Kleppa
23. juni 1943 døydde den russiske krigsfangen Iwan Schvroladsew (rett namn: Iván Ivánovitch Shirolápov) på sjukehuset i Høyanger. Han vart gravlagd sa...

Madonna og helgenskap fra Kyrkjebø

Tru og livssyn
Middelalder Kyrkjekunst / Church art
Publisert: 18.03.2025
Author: Justin Kroesen
Middelalderkirkens forbindelse til Nord-Frankrike Madonna og helgenskapet fra Kyrkjebø i Sogn og Fjordane, har blitt undersøkt på nytt.  Spø...

Kyrkjeeidesteinen

Arkeologi
Publisert: 18.03.2025
Author: Melanie Wrigglesworth
Bildestein fra Kyrkjeide i Nedstryn – et mysterium fra bronsealderen I 1886 ble en stein gravd opp fra jorden på gården Kyrkjeeide i Stryn like v...

Nedstrynfrontalen

Tru og livssyn
Middelalder
Publisert: 26.03.2025
Author: Justin Kroesen
Nedstrynfrontalen Det malte panelet fra Nedstryn kirke i Nordfjord var den første gjenstanden som ble en del av Bergens Museums kirkekunstsamling...

Steinkloppa over Os-elva

Busetnad, bygd, by
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Fram til 1970-åra gjekk ei gamal steinbru over Os-elva, mellom gardane Eide og Rutle. Ho vart truleg teken av isen, og i fleire år var det berre resta...

Nesje Fort

Busetnad, bygd, by
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Sommaren 1940 starta den tyske marinen bygginga av eit kystfort på Nesje. Byggeleiinga var tysk, men store deler av arbeidet vart utført av norske ent...

Løland leir

Busetnad, bygd, by
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Vinteren 1941-42 var tyskarane i gang med å bygge ein ny brakkeleir i utmarka like sør for Løland bru, og i februar 1942 var ein tropp med infanteri-s...

Hyllestad leir

Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Våren 1941 vart eit tysk infanteri-kompani fast stasjonert på Hyllestad, og på same tid starta bygginga av brakker og bunkerar på Myrgjerdet og ved ve...

Jordkjellaren på Markus-plassen

Busetnad, bygd, by
Gardshus / Farm house
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Markus-plassen er det lokale namnet på Instebøen på garden Tauning, til vanleg kjend som Tonning. Der kan ein i dag sjå ein samansigen jordkjellar for...

Erna Osland – prisløna forfattar og lærar

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Erna Osland (f.1951) kjem frå Høyanger og har skrive om lag 40 bøker sidan debutboka «Natteramnen» kom i 1987. Den tidlegare læraren skriv mest bøker ...

Krøttersti og gropeforekomst i utmarka på Eide

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I ei felles utmark på nordsida av Åfjorden vart det i eldre tid bygd ein krøttersti oppetter langs Botna-elva. Øvst oppe i elvegjelet er eit krotingsb...

Krotingsberget ved Korshaugvatnet

Busetnad, bygd, by
Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Midt i stien mot Hatleimsstølane på nordvestsida av Korshaugvatnet er det krota inn krossar, initialar og årstal i det blaute berget....

Olav Sande - skulemann, folkeminnesamlar, diktar og toneskald

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 02.02.2002
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Olav Sande frå garden Sande i Høyanger, på sørsida av Sognefjorden, var ein allsidig mann. I tillegg til å vere ein vidgjeten toneskald, var han også ...

Kalkstein og kontrabande frå Smilla

Gruve / Mine
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I Smilla i Hyllestad vart det rundt 1890 og frametter til byrjinga av siste verdskrig produsert murkalk og gjødselkalk. Ein av produsentane i kalkbren...

Hyllestad gamle kyrkjegard

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
I 1880 vart den gamle kyrkja på Hyllestad riven og seld. Gravplassen var for liten, og ny vart teken i bruk på nabogarden. Den gamle kyrkjegarden kom ...

Hyllestad kyrkje og kyrkjegard

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Hyllestad hadde kyrkje og kyrkjegard frå mellomalderen liggjande på garden Hyllestad. Men i 1880 hadde desse hatt si tid, og Hyllestad sokn fekk ny ky...

Bø kyrkje og kyrkjegard

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Bø kyrkje, bygd i 1868, er den eldste av dei tre soknekyrkjene i Hyllestad. Ho er også den einaste som har stått på same tufta av alle dei tidlegare k...

Øn gravstad

Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Gravplassen ligg på garden Øn, som har gitt soknet namn. Tidlegare kyrkjer i soknet har stått på same tufta som gravkapellet no står. Sjå elles under ...

Ramsgrø bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Folket i den tidlegare Vassenden krins i Hyllestad kjøpte i 1914 det gamle skulehuset i nabogrenda Lone i Fjaler. Dei sette det oppatt og tok det i br...

Skule og lokalt kulturhus i Skor

Busetnad, bygd, by
Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Skor "gamle" skule (skulehus) stod klar til å takast i bruk skuleåret 1910/11. Byggmeister var entreprenør Andreas Gjertsen frå Salbu. Skulen vart ned...

Sjøbu i Porten

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Ei stor, okermåla sjøbu under Buhammaren i Porten minner om stor aktivitet med oppkjøp og sal av laks på 1900-talet....

Kvernhus i Systaddalen

Mølle / Mill
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
2-300 m nordafor gardshusa i Systaddalen ligg eit nyleg restaurert kvernhusanlegg. Både kvernhus og føringsslok med demning er bygde i stein. Anlegget...

Katlenova - eit rasfarleg fjell

Busetnad, bygd, by
Fjell / Mountain
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
På nordsida av Katleneset - mot Sørefjorden - ligg fjellet Katlenova. Den 19. mars 1998 gjekk det eit stort ras som øydela naust og anlegg på nordsida...

Portesteinen - naturleg portal mellom to gardar

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
På grensa mellom gardane Porten og Storakeren ligg Portesteinen i eit skar i fjellet. Ferdsla over land mellom dei to gardane gjekk gjennom ei grind u...

Vakker rullesteinsfjøre i Brennsdalen

Landskap
Strand / Beach
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Like vestafor vegtunnelen i Brennsdalen er ei særs vakker rullesteinsfjøre. Fjøra blir nytta som badestrand, men vert også misbrukt til forsøpling og ...

Olderskog med knuldrar

Skog / Forrest
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I Hyllestad veks det mykje older. Somme stader er det fullt med utvekstar oppetter stomnane og utover greinene. Lokalt vert desse utvekstene kalla "kn...

Kjempebjørka på Indre Gil

Plante / Plant
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
På garden Indre Gil, 1 km vestafor Sørbøvåg og 50 m frå fylkesvegen, veks ei uvanleg stor bjørk. Truleg har kjempebjørka vore eit tidlegare tuntre....

Smilden lykt

Busetnad, bygd, by
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Smilden lykt ved Åfjorden vart sett opp 1917, etter avtale mellom Kystverket og dåverande grunneigar Gabriel Bertelson. Fyrlykta vart automatisert til...

Påemna bautastein eller steinkiste i Gøyaren

Berggrunn
Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Korskirken er Bergens eldste stående kirke. Både kirken og dens omgivelser har gjennomgått store endringer siden middelalderen. ...

Brurabenken i Håskaret grensestein og kvilestein

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I Håskaret ligg ein nær på 4 m lang stein som markerer grensa mellom både gardar og kommunar. Steinen kan òg ha gitt kvild til eit brurafylgje på veg ...

Snørydding på Strynefjellsvegen og tysk panikk

Samferdsle
Historisk hending / Historical event
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Det engelske åtaket på Måløy 3. juledag 1941 skapte full panikk i den tyske leiren og førte til at tyskarane ville opna Strynefjellet, slik at dei kun...

Høyanger kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 28.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Høyanger kyrkje er ei langkyrkje i betong som står på Sæbø i Høyanger tettstad. Kyrkja, som har 374 sitjeplassar, vart vigsla 11. september 1960 av bi...

Vadheim bedehuskapell

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 28.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vadheim bedehuskapell er eit påbygd bedehus som ligg i bygda Vadheim i Høyanger kommune. Bedehuskapellet, som vart bygt som bedehus i 1914, har 130 si...

Miljøgata i Stryn - trivelegare tettstader

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1991 vart Stryn sentrum og fire andre tettstader i landet valde ut til å vera med i prøveprosjektet Miljøprioritert gjennomkøyring. Målet var å omsk...

Den trondhjemske postvei gjennom Stryn kommune

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Den trondhjemske postvei mellom Bergen og Trondheim vart postveg frå 1780-åra. I Stryn finn ein godt bevarte spor av vegen frå denne tid og restaurert...

Lundehella - milemerke for sjøfarande

Plass / Spot
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans Rand
I eldre tid hadde sjøfarande milemerke langs med fjorden. Det kunne vera eit nes, eit tre, eller andre naturlege særmerke. Ei uvanleg stor helle nedme...

Kunstmålaren Rolv Lorentz Muri

Person / Person
Publisert: 18.09.2002
Author: Rolf Braadland
Rolv Lorentz Muri (1921-1992) sin kunst er best kjend i traktene kring Olden og Stryn, men han er mellom dei beste kunstnarane innafor den moderne kun...

Sørsidevegen i Høyanger

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Det tok lang tid før det kom samanhengjande veg på sørsida av Sognefjorden i Høyanger kommune. Vegutbygginga tok til rundt 1970. I 1985 var det veg me...

Steinbru i gammal ferdsleveg

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 10.10.2013
Author: Hermund Kleppa
Steinbruvatnet og Larsselvatnet, begge på 930 meter over havet, ligg i fjellområdet mellom Eldalsdalen og Høyanger. Dei er skilde frå kvarandre av to ...

Tuft etter fjellstove mellom Eldalsdalen og Høyanger

Samferdsle
Hytte / Cabin
Publisert: 16.10.2013
Author: Hermund Kleppa
«På denne vegen er det enno synberre merke etter ei fjellstove, som truleg er den einaste av dette slaget vestafor Indre Sogn». Dette skriv den lokalh...

Øn kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 05.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Øn kyrkje er ei langkyrkje i tegl og betong som står i bygda Sørbøvåg ved Åfjorden. Kyrkja, som har 370 sitjeplassar, vart vigsla 15. juni 1958 av bis...

Loen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Loen kyrkje er ei åttekanta trekyrkje som står på eit høgdedrag ovanfor bygda Loen. Kyrkja, som har 190 sitjeplassar, vart vigsla 9. september 1838 av...

Olden gamle kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Olden gamle kyrkje er ei krosskyrkje i tre på staden Sjøatunet i bygda Olden i Stryn kommune. Kyrkja, som har 250 sitjepalssar vart bygd i 1759. Byggm...

Foss bru i Hyllestad - eit vakkert kulturminne

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Gamle Foss bru i Hyllestad er sagt å vera det fremste kulturhistoriske minnesmerket på "Den Trondhjemske Postvei". Brua sto ferdig i 1806 og var nytta...

Gamle Strynefjellsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Gamle Strynefjellsvegen mellom Grotli og Viderseterkrysset går gjennom eit landskap med mange kulturminne, og ikkje minst er vegen eit eineståande kul...

Jøl bru i Stryn - vakker vegbyggjarkunst

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I stigninga opp frå Hjelledalen på riksveg 15 over Strynefjellet ligg Jøl bru. Den gamle brua er bygd i 1883, og må seiast å stå som eit monument over...

Rideveg over Flofjellet

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
På Flofjellet ligg det eit fint opparbeidd vegstykkje på 4,3 km på grensa mellom Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal fylke. Særmerkt for vegen er at h...

Notastein frå Kleberskaret

Gruve / Mine
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
I Kleberskaret, i tidlegare felles utmark på gardane Sandnes og Sellevoll i Hyllestad, har det vorte hogge ut mykje notastein (søkkestein) til kystbyg...

Minnesmerke om Havørn-ulukka i Hyllestad

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 22.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I sjutida om morgonen, tysdag 16. juni 1936, høyrde folk i Lifjorden flydur og eit forferdeleg brak frå fjellet Risnesnipa. Det var flyet "Havørn" som...

Vegsamband mellom Høyanger og Vadheim

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Trass i etableringa av ei viktig industribedrift (NACO) i Høyanger i 1915, var Høyanger utan vegsamband heilt fram til 1937. Først då det var råd å kø...

Grensestein mellom Hyllestad og Fjaler

Grensestein / Boundary stone
Publisert: 26.04.2013
Author: Sigmund Holten
På fylkesveg 57 mellom Skor i Hyllestad og Nautsund i Fjaler kommune står der ein grensestein kalla Hella. Steinen markerer grensa mellom Sogn og Sunn...

Heilårsveg over Strynefjellet - ein langvarig og dramatisk kamp

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Etter kvart som samfunnsutviklinga skapte trong for betre og raskare vegsamband, vart kravet om vinteropen veg over Strynefjellet forsterka. Eit massi...

Kamp om vegmidlane i indre Nordfjord

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1800-talet var det ein intens dragkamp mellom dei tre kommunane Stryn, Eid og Hornindal om vegmidlane. Eid ville ha veg til Stryn, Stry...

Byggjing av heilårsveg over Strynefjellet

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
17. oktober 1978 opna kong Olav heilårsvegen over Strynefjellet. Vegprosjektet var den gongen det største i Sogn og Fjordane nokon gong. I 1965 var ve...

Minnestein over fyrbøtar Johannes J. Sæten

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 04.06.2002
Author: Hermund Kleppa
Johannes Sæten frå Loen var fyrbøtar på fleire skip under verdskrigen 1939-1945. Tre av skipa vart torpederte. Våren 1946 - året etter frigjeringa - v...

Sprengjing med svartkrut - "Udmineringen af Matbjørhammeren"

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1857 løyvde fylket pengar til Gaular kommune for å bruka krut til å sprengja veg i Matbjørhammaren ved Viksdalsvatnet....

Tingstova i Klevald

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 28.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Klevald (også skrive Klævold, Klevoll) er namnet på garden på austsida av innløpet til Vadheimsfjorden. Klevald var i eldre tid ein sentral stad i den...

Tingstova i Lavik

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 28.03.2011
Author: Hermund Kleppa
I 1956 skreiv Anders Skåsheim om Tingstova i Lavik. Ho fanst ikkje lenger, men fleire personar hadde gitt han opplysningar slik at Skåsheim kunne laga...

Singerheimen

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Litt opp frå Olden sentrum ligg ein staseleg bygning. Dette er Singerheimen. Her budde det amerikanske ekteparet William og Anna Singer. Singer var ar...

Om "Fritjof Nansen" på Strynevatnet

Dampbåt / Steamer
Publisert: 04.05.2011
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har åtte store vatn der det har vore rutebåtferdsle. På Oppstrynsvatnet byrja dampbåten ”Fritjof Nansen” rutetrafikk i 1891. ”Nansen”...

Lavikdalen bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 20.01.2011
Author: Hermund Kleppa
Bedehuset på Lavikdalen høyrer med til etterkrigs-bedehusa i fylket. Det høyrer og med til bedehus som ikkje er meir, som bedehus. Huset stod ferdig i...

Bødalssætra

Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Bødalssætra ligg like innunder Jostedalsbreen, opp og aust for garden Bødal i Loen. Bødalssætra vert i dag mykje nytta som utgangspunkt for turar på J...

Løland bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 31.01.2011
Author: Hermund Kleppa
Hyllestad kommune har fem bedehus. Fire er i bruk: bedehuset i Skifjorden, på Sørbøvågen, på Ramsgrø og på Løland. Tanken om å byggja bedehus på Lølan...

Sørbøvåg bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 01.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Hyllestad kommune har fem bedehus. Fire er i bruk; bedehuset i Skifjorden, på Ramsgrø, på Løland og i Sørbøvåg. Sørbøvåg bedehus vart truleg teke i br...

Skifjord bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 09.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Hyllestad kommune har fem bedehus. Fire er i bruk: bedehuset på Ramsgrø, på Løland, i Sørbøvåg og i Skifjorden. Skifjord bedehus vart bygt i 1914. Ger...

Ole Elias Holck

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 06.03.2002
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Generalmajor Ole Elias Holck, fødd i 1774 i Leirvik i Sogn, vart alt i 15 årsalderen militær. Under Napoleonskrigane tenestegjorde han i Danmark, og h...

Nytt orgel frå to gamle i Ortnevik kyrkje

Tru og livssyn
Musikkinstrument / Musical Instrument
Publisert: 05.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Ortnevik kyrkje har ei hendingsrik orgelhistorie. Sidan kyrkja var ny i 1925, har dei måtta skifta ut det eine instrumentet etter det andre. Det fjerd...

Gravminne frå mellomalderen i Ortnevik

Arkeologi
Gravstein / Gravestone Kyrkje / Church
Publisert: 12.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Det ligg eit minst 800 år gamalt gravminne på kyrkjegarden i Ortnevik. Kyrkja stod ferdig i 1925. Kyrkjegarden vart teken i bruk nokre år før. Me kjen...

Bygdeveganlegget Lavik-Løland

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 04.03.2006
Author: Kristin Ese
Vegen mellom Lavik og Løland i Hyllestad hadde ein samla byggjeperiode på 32 år. I 1880-94 vart vegen bygd frå Lavik til ytre Hjelmeland, og frå 1900-...

Spor etter bedehuset Fredheim i Stryn

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 21.02.2013
Author: Hermund Kleppa
Den 28. desember 1952 døydde Marianna Bøe, fødd 1880. Ho budde i bedehuset Fredheim som stod i dagens Stryn sentrum. Huset blei rive nokre år seinare....

Malene Sandved – den fyrste styraren ved husmorskulen i Stryn

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Malene Sandved var den første styraren ved husmorskulen i Stryn. Ho var føregangskvinne for eit godt og sunt kosthald i heimen, og heldt mange frukt- ...

Orgelet i Høyanger kyrkje - eit eventyr

Tru og livssyn
Musikkinstrument / Musical Instrument
Publisert: 06.02.2006
Author: Hermund Kleppa
I 1999 var ansvarlege for kyrkja i Høyanger urolege for orgelet. Det kunne bryta saman når som helst. Fire år seinare vart nytt orgel teke i bruk, eit...

Nedstryn kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Nedstryn kyrkje er ei langkyrkje i tre på garden Kyrkjeeide i Stryn kommune. Kyrkja, som har 400 sitjeplassar, vart vigsla 6. november 1859 av prost W...

Bedehuset Betania i Stryn

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 20.02.2013
Author: Hermund Kleppa
«Det har vore eit nyttig hus for bygda». I 2003 gav lærar Anna Skrivervik, fødd 1925, ut sjølvbiografien Tilbakeblikk. Ho stoggar også ved bedehuset B...

Minnestein over stortingsmann Sigmund K. Aarnes

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sigmund K. Aarnes frå Stryn var bonde og lensmann. Han vart tidleg med i politisk arbeid og hadde ei rekkje verv i kommunen og fylket, og han var stor...

Minnestein over Jon Fridtun

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jon Fridtun (1867-1914) frå Flogrenda i Stryn døydde berre 47 år gamal. Han var ein føregangsmann i målreisinga i Nordfjord, i den frilynde ungdomsrør...

Krigsgrav i England - Martin Flo, Stryn

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 09.02.2001
Author: Hermund Kleppa
På ein gravstad i Greenwich i London er eit felt for norske graver. Mange av gravene har same type gravstein; dei er alle krigsgraver frå verdskrigen ...

Kyrkjebåten Rols

Båt / Boat
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
I eit av Sølvberg-nausta på nordsida av fjorden i Stryn har ein staseleg båt plassen sin, kyrkjebåten "Rols", som i eldre tid vart nytta når folk reis...

Oppstryn kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Oppstryn kyrkje er ei langkyrkje i tre på garden Fosnes i Stryn kommune. Kyrkja, som har 300 sitjeplassar, vart vigsla 1. november 1863 av prost Wilhe...

Innvik kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Innvik kyrkje er ei åttekanta kyrkje i tre som står i bygda Innvik i Stryn kommune. Kyrkja, som har 350 sitjeplassar, vart vigsla 28. juli 1824 av bis...

Othilie Tonning – pioner i Frelsesarmeen

Person / Person
Publisert: 04.08.2015
Author: Hermund Kleppa
«Othilie Tonning – den kjendte oberst i Frelsesarmeen er død, 65 aar gammel». Det var tittelen på ei kort notis i avisa Sogningen tysdag 10. februar 1...

Om raset på Raudi i Lodalen 1885

Skred / Avalanche
Publisert: 07.04.2011
Author: Hermund Kleppa
Våren 1885 raserte eit steinras frå Kvithammaren gardstunet på Raudi. Ei kvinne omkom. Som ved eit under berga dei ni andre i huslyden livet. Dei skad...

Nordfjord og Sunnmøre Billag

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Skipinga av dei mange billaga rundt 1910-1920 kom på grunn av den aukande turiststraumen frå 1890-åra. Det var også turistnæringa som sto bak skipinga...

Den Trondhjemske postvei - frå Utvik til Sunnmøre

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Postruta mellom Faleide i Stryn og Hellesylt på Sunnmøre starta i 1786. I byrjinga følgde postførarane gamle trakk, men også her vart det bygd ein sam...

Olden kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Olden kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Brynestad i Stryn kommune. Kyrkja, som har 500 sitjeplassar, vart vigsla 19. desember 1934 av b...

Utvik kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Utvik kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Utvik i Stryn kommune. Kyrkja, som har 350 sitjeplassar, vart vigsla 29. november 1840. Ho er byg...

Liatunet i Innvik

Museum / Museum
Publisert: 07.07.1999
Author: Dag Vanberg Cecilie Langø
"Liatunet - Gardsmuseum" - står det på treskiltet ved grinda inn til garden Li i Innvik. Gardstunet er blant dei eldste i Innvik med sju bygningar, al...

Minnestein over Rasmus og Lise Stauri

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 21.07.2008
Author: Hermund Kleppa
25. juni 1932 hadde Fjordabladet på Nordfjordeid denne vesle notisen: "Dødsfall. Folkehøgskulestyrar Rasmus Stauri paa Hundorp i Gudbrandsdalen døydde...

To minnesteinar om harde kår i dansketida

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 21.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Ein av bilvegane mellom Nordfjord og Sunnmøre går frå Heggjabygda i Eid til Austefjord og Volda. Osdal er fyrste garden over fylkesgrensa. I gardstune...

Ljosheim kapell

Bedehus / Chapel
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Ljosheim kapell, bygd i mur og tre, står på garden Mykløy i Oldedalen i Stryn kommune. Det har 130 sitjeplassar, vart bygt i 1924 og vigsla til kyrkje...

Nordsida kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Nordsida kyrkje er ei arbeidskyrkje i betong som ligg på Roset på nordsida av Nordfjord i Stryn kommune. Kyrkja, som har 220 sitjeplassar, vart vigsla...

Hornindal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Hornindal kyrkje er ei langkyrkje i tre og er bygd på garden Kyrkhorne sin grunn. Kyrkja, som har 400 sitjeplassar, vart vigsla 30. november 1856 av p...

Minnestein over korporal Kolbjørn K. Bolstad

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 05.09.2001
Author: Hermund Kleppa
To frå Sogn og Fjordane fall under frigjeringa av Finnmark vinteren 1944/1945. Den eine var Oskar Dale frå Arnafjord i Vik, den andre Kolbjørn K. Bols...

Minnestein om folkeoppreist i Berlin

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 25.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Den 23. juli 1954 hadde avisa Fjordingen i Stryn bilete og omtale av ein minnestein i Vest-Tyskland. Folk i Vest-Berlin hadde reist steinen 17. juni 1...

Kvelvingsbruer i Hornindal

Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Siri Gausemel
Langs Riksveg 60 gjennom Hornindal vil ein passere fleire vakre kvelvingsbruer, som kan vere verd å legge merke til. Etter å ha kryssa møregrensa vil ...

100 års veghistorie: Faleide-Lote

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 11.07.2006
Author: Kristin Ese
I 2005 var det endeleg samanhengjande veg mellom Faleide og Lote. Ein gamal draum var oppfylt, og ein lang strid var over. Då var den siste vegbiten m...

Minnesmerke over Johan A. Berge i Etnedalen

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Soldat Johan A. Berge frå Oppstryn fall i kampane mot tyske invasjonstyrkar i Valdres 24. april 1940. Han vart gravlagd ved Bruflat kyrkje. Forfattare...

Vegen over Utvikfjellet - eit stengsel for biltrafikken

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 26.05.2006
Author: Kristin Ese
Etter at det vart bygd hovudveg mellom Reed og Sandane i 1888, var det mindre spørsmål om det gamle hovudsambandet mellom Sunnfjord og Nordfjord over ...

Julehelsing på eit postkort

Postkort / Postcard
Publisert: 09.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Fylkesarkivet har fleire personarkiv. Eitt av dei inneheld brev og kort etter Anna Navelsaker. Ho var fødd i Hornindal i 1882 og døydde i 1953. Det er...

Perhustunet og Walhalla

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Like ved Stryneelva ligg det ein gammal staseleg bygning som i dag vert kalla Walhalla. Det namnet skriv seg frå midten av 1800-talet. Huset stod ferd...

Om «Stavangerfjord» på cruise i Sogn og Fjordane

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1925 byrja Den Norske Amerikalinje (NAL) med cruisefart. Etter ankomst Bergen i slutten av juli sette DS «Stavangerfjord» kursen nordover til...

Minnestein i Randabygda over bygdesoge-granskaren Jacob Aaland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jacob Aaland (1865-1950) er ein av dei tre store bygdebok-klassikarane i Sogn og Fjordane. Dei to andre er Albert Joleik (Sunnfjord) og Jon Laberg (So...

Fallossteinen på garden Tunold

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Jon Tunold (1908-1996) brukar på Tunold, gnr. 34-1, skreiv i 1979 ein artikkel om det gamle tunet. Han fortel om ein brunn som aldri går tom, eit eldg...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Innvik prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 29.07.2014
Author: Snorre Dag Øverbø
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Minnestein over oberst Rasmus Hatledal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 5. oktober 1991 vart det avduka ein minnestein over oberst Rasmus Hatledal ved ungdomshuset i Markane. Hatledal var generalstabssjef ved krigsutbr...

Meister-Jo, presten som vart halshoggen

Person / Person
Publisert: 25.03.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Anders Gjerde
Det finst gode og dårlege prestar. Han som var sokneprest i Innvik i åra 1597-1617, Jon Mogensen Skanke, vert omtala som den verste presten her i land...

Gjetarnamn i kleberstein

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Det går ei åre med spesielt mjuk stein gjennom fjella i Sør-Markane. Ho kjem att i Heggjabygda og går vidare til Sunnmøre. I området frå Langsethøgda ...

Randabygd kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 22.11.2002
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Randabygd kyrkje er ei langkyrkje i tre som står like oppom kaien i Randabygda. Kyrkja, som har 240 sitjeplassar, vart vigsla 29. august 1916 av bisko...

Minnestein over lege Einar Djuvstein - omkom ved Irma-forliset 1944

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Under andre verdskrigen vart hurtigruteskipet "Irma" og lastebåten "Henry" torpederte på Hustadvika av to norske torpedobåtar under norsk kommando. Ei...

Ljosheim - bedehus og kapell i Oldedalen

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 14.04.2011
Author: Oddvin Kvame
Oldedalen fekk bedehus i 1924 med namnet Ljosheim. I 1935 vart bedehuset vigsla til kyrkjeleg bruk og etter kvart nemnt som bedehuskapell. I 1984 gav ...

Nasjonal Samling på valturne i Sogn og Fjordane 1936

Folk og samfunn
Politikk / Politics
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Den 3. juli 1936 melde Sogns Tidend at Nasjonal Samling (NS) hadde halde fleire møte i Oslo. Men det hadde ikkje berre gått fredeleg føre seg. «Politi...

Minnesmerke ved Hyllestad kyrkje om krigsinnsats

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 05.04.2011
Author: Hermund Kleppa
”Innskrifta på steinen skal fortelja seinare generasjonar at ungdomen i 1940 viste mot og stilte opp til forsvar av sitt land 9. april 1940. Innskrift...

Sogn og Fjordane-Shetland - Kvernsteinar frå Hyllestad?

Handel / Trade
Publisert: 07.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2005 la fylkesgeolog Bjørn Falck Russenes merke til ein kvernstein i Lerwick. Bergarten likna unekteleg på glimmerskifer-bergarten i Hyllesta...

Vonheim - eit viktig kulturhus

Tru og livssyn
Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Ungdomshuset Vonheim i Sørbøvåg har tent bygda i mange samanhengar sidan bygget stod ferdig i 1933. Våren 2000 skifte ungdomslaget namn til Øen Grende...

Vassmiljøet på Ulvedal

Museum / Museum
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Nordsida Utviklingslag har i fleire år arbeidd med å gjenskapa kulturmiljøet langs elva Ulva i Ulvedal. I eldre tid var her ei sag, driven av overvass...

Vetestova på Ulvedal

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
På Ulvedal står ei gamal vetestove på sin opphavlege stad. Vetestovene og vetane høyrde til eit gamalt system for varsling i ufredstid. Ordet vete var...

Breng seter

Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Like ved Lovatnet ligg Breng seter. I gammal tid var dette eigen gard, men vart seinare seter for garden Sæten. Her var det tradisjonell stølsdrift fr...

Nausta på Sølvberg og Bergset

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Gardane Bergset og Sølvberg ligg høgt over fjorden. Men òg for slike gardar var fjorden viktig. Dei hadde naustveg nedover dei bratte bakkane mot fjor...

Kopi av Loen-krossen i Amerika

Monument / Monument
Publisert: 15.01.2003
Author: Hermund Kleppa
Den 24. juni 1956 vart det avduka ein kopi av steinkrossen i Loen ved Augsburg Seminary i St. Paul, Minnesota. Krossen var ei gåve frå Firda Ungdomsla...

Fellesgrav i Luzino i Polen - Gerd Svanhild Håland si grav?

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 30.12.2005
Author: Hermund Kleppa
Den 8. mai 1944 arresterte Gestapo den 20 år gamle jenta Gerd Svanhild Håland i Høyanger. Under ein rassia hadde dei funne nokre skjemteviser om tyska...

Prestesteinen - mellomalder-gravminne i Innvik

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 21.02.2007
Author: Hermund Kleppa
I Innvik står det oppsett ein høg stein attmed hovudinngangen til kyrkja. Kva slags stein er det? Ein gamal bautastein? Nei, det passar ikkje med form...

Sogn og Fjordane-Hebridene - Barking

Busetnad, bygd, by
Fiske / Fishing
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
Ordet barking kjem av verbet å barka. Det har minst to tydingar: a) å ta bork av ein trestamme, og b) gjera bomullsmateriale haldbart ved å leggja det...

Særeige gravminne i Lavik

Publisert: 28.06.2008
Author: Hermund Kleppa
I Lavik har dei eit gravminne som skil seg ut frå dei andre. Det er kanskje det eldste på kyrkjegarden og det ligg som dørhelle i kyrkjetrappa. Innskr...

Sogn og Fjordane fylke - dei trykte fylkestingsforhandlingane

Rapport / Report
Publisert: 15.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Fylkeskommunen og fylkestinget vart oppretta ved formannskapslovene av 1837. I mange år kom fylkestinget saman ein gong i året. Møtebok og sakstilfang...

Tater, splint og fant

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Nordfjordingen og skodespelaren Alfred Maurstad spela i 1937 hovudrolla som tateren Fændrik i filmen «Fant». Filmen bygde på romanen (1928) med same n...

Stader der folk og krøtter går eller trakkar

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Slike stader vert ofte kalla Gota, Troda, Geila eller Teina, to av orda ofte i fleirtal: Gotene eller Geilane. Desse 4 grunnorda har svært mykje til f...

Elvenamn i Oldedalen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I Oldedalen renn det mange elvar ned dei bratte fjellsidene. Om sommaren gjer synet av desse fossande elvane stort inntrykk på turistane. Då har elvan...

«Katt» i stadnamn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
«Katt» er eit mykje brukt ord i stadnamn. Men korleis har dette listige og smidige dyret kome inn i mange stadnamn? Det er nemleg ganske få forklaring...

Hoven – Sleipner's footprint?

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Fjellet Hoven i Loen har fått mykje merksemd dei siste åra. Årsaka er sjølvsagt utbygginga av gondolbana Loen Skylift, som skal ta folk frå fjorden op...

Stadnamna Breim og Breng

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Bygdenamnet Breim i Gloppen kommune og turistattraksjonen Breng i Lodalen er språkleg i svært nær slekt. Ein reknar med at begge namna har vore tidleg...

Fallossteinar og kultsteinar i Stryn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Steinar finst det overalt i naturen, særleg der vi er omgitt av fjell og hamrar. I tusenvis av år har steinar ramla ned frå fjellsidene, til stor fare...

Kor gamle er gardsnamna våre? Ein kort studie kring gardsnamna i Stryn kommune

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Professor Jørn Sandnes skriv: «Kor gammal den norske garden er, kan vi ikkje seie visst. Gardane har vakse fram smått om senn til det vi kan kalle den...

Ullsheim, Ullaland og Ullevål

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Då det flotte fylkesanlegget for skiskyting og langrenn stod ferdig i Markane i Stryn i 1990-åra, fekk det namnet Ullsheim. Dette var resultatet av ei...

Då Hengesteingjølet vart til Henrikgjølet

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange av stadnamna våre har fått namnet sitt frå hendingar, at noko skjedde akkurat her. Det kunne vere ei hending frå det daglege arbeidet, men som o...

Loga, Bjørnalogen og Innlogane

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
«Log(e)» er eit interessant ord. I norrønt språk brukte dei både «logr m» og «laug f», det første ordet i tydinga «stilleståande eller rennande vatn, ...

Gald, Gadden, Galdane og Gold

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Frå mange av støylane i Indre Nordfjord får vi ei uvanleg fin utsikt over fjord og fjell. På Nordsida er det ei storarta utsikt innover fjorden frå Ga...

Hjellevongja og Gudvangen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På garden Hjelle i Oppstryn ligg ei stor og vid flate med dyrka mark med namnet Hjellevongja. Uttalen er /jellevångja/, med palatalisering av g-en. Ho...

Stolen, Preikestolen, Brurastolen og Svarvestolen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Når namnet Preikestolen vert nemnt, tenkjer dei fleste på klippa Preikestolen i Lysefjorden i Rogaland. Den har blitt eit svært populært turistmål, kj...

Myljåbetnaven og Navdalen - dei nava før i tida og

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I mars 2012 dukka ordet «å nave» opp i media. Det vart då brukt i tydinga «å drive dank på statens rekning, leve på trygd». Altså litt negativt. Det k...

«Det er min Sjæl en frydfuld Trang at gjæste Norges Dale»

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Dalar finst det overalt, det er ein av dei mest typiske naturformasjonane i det norske landskapet. «No ser eg atter slike fjell og dalar», song Aasmun...

Dakotabakkane, Gosen, Egypten og Sionsdalen ligg i Stryn! På ein gard i Luster kan du gå frå Jerusalem til Jeriko

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er faktisk ganske vanleg at stader som treng eit namn, får eit namn som har vore brukt før. Slike stadnamn vert kalla oppkallingsnamn, eit sekundæ...

Korte gardsnamn som endar på -e

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange gardsnamn vert i dag både skriftleg og munnleg brukte i ei «stivna» dativform, som er blitt namnet si hovudform i skrift. Dette viser at namna –...

Alden, Olden og Oldeide

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På kysten i Askvoll i Sunnfjord ligg eit kjent landemerke, Alden. Namnet vert brukt både om garden, øya og fjellet (481 moh.), men fjellnamnet kom før...

Høyangertunnelen - Nord-Europas lengste vegtunnel i 1982

Samferdsle
Tunnel / Tunnel
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1982 opna Høyangertunnelen, Nord-Europas lengste vegtunnel. Tunnelen erstatta ferjesambandet mellom Kongsnes og Nordeide. Opninga vart utført av kon...

Minnestein om utvandring på Hogrenning i Lodalen

Amerikareisa
Monument / Monument Utvandring / Emigration
Publisert: 31.10.2002
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2002 var det stort slektsstemne på garden Hogrenning i Lodalen. Det vart avduka ein stein reist til minne om fem menn og ei kvinne som utvand...

Høgdegarden Segestad

Busetnad, bygd, by
Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Segestad ligg på ei fjellhylle lengst heime i Glomsdalen. Garden vart truleg teken i bruk noko før år 1000. I 1980-åra var garden til nedfalls,...

Samuline Seljeset - felespelar før pietismen

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Felespelar Samuline Seljeset (1804-1872) levde livet sitt i Hornindal og reiste rundt og spelte i bryllaup. Historiane skal ha det til at ho ofte kom ...

Namn i berg på Norevikane - eit minne frå krigen

Plakett / Plaque
Publisert: 30.01.2007
Author: Magnar Hellem
På eit svaberg i Norevikane i Høyanger står namnet Magnar Hellem innhogge. Torfinn Fimreite har gått og sett på namnet i mange år - og lurt på kva som...

Segner og eventyr - Håmannesteinen i Hornindalsvatnet

Sagn / Legend
Publisert: 16.04.2013
Author: Hermund Kleppa
Det knyter seg ei segn til Håmannesteinen. Arge nordfjordingar sette ein dansk fut opp på steinen, midt på natta, og let «guten» greia seg sjølv. Stei...

Salbu bru - einaste kvelvingsbrua i Hyllestad

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Salbu bru - midt mellom Salbu vegkross og Sørbøvåg - er eit fint døme på ei kvelvingsbru frå tidleg på førre århundret. På to steinar står innhogge: "...

Båtstoppestaden Innvik og dampskipsekspeditør Olaf Bennæs

Bygd / Village
Publisert: 12.03.2013
Author: Hermund Kleppa
INDVIKEN stod det i mange år med store bokstavar på kaibygningen i Innvik. Huset vart bygt tidleg på 1900-talet, og var i bruk som dampskipsekspedisjo...

Busstur Nordfjord-Sogn-Nordfjord i 1939

Transport / Transport
Publisert: 19.03.2007
Author: Hermund Kleppa
Lodalen vart hardt ramma av ras i 1905 og 1936. Over hundre menneske miste livet og dei materielle skadene var enorme. Begge gongene miste Lodalen Dam...

Båtvrak i Lodalen - "et bygdeminde"

Skipsvrak / Ship wreck
Publisert: 05.11.2002
Author: Hermund Kleppa
Det siste stykket av vegen inn langs Lovatnet går i bratt lende. Ved ei avkøyrsle er det sett opp to minneplater. På den eine står namna på dei omkomn...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Lavik prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 17.06.2014
Author: Kjerstin Risnes
I løpet av fire månader gjekk Noreg frå union med Danmark til sjølvstende med Grunnlov og valt konge. Alt som eit opprør mot Kielfreden 14.januar der ...

Gravrøysene i Sølvbergstranda

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Den som tek turen vestover langs Nordfjorden ved Sølvbergsnausta, vil nær sjøen kunne finne restar av 3 gravrøyser. Det er visst litt usikkert kor gam...

Historia om Helje Bagge, fut og drapsmann

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På garden Heggdal i Innvik i Stryn har det i tre hundre år butt ei ætt, Bagge-ætta. Det lever enno mange segner om denne ætta, som skal ha vore ei ade...